Üç tələbə "Facebook"u klonlayıb öz sosial şəbəkələrini yaratdı

2000‑ci illərin ortalarında sosial şəbəkələrin qlobal yüksəlişi fonunda Çində də bu sahəyə maraq artmağa başlamışdı. ABŞ‑da "Facebook" sürətlə populyarlıq qazanarkən, Çində bu platformaya giriş qadağan olunmuşdu. Bu vəziyyət isə yerli girişimçilər üçün yeni fürsət pəncərəsi açdı.

Valyuta.az xəbər verir ki, 2005-ci ildə Wang Xing, Wang Huiwen və Lai Binqiang adlı üç gənc çinli tələbə tərəfindən yaradılan "Xiaonei" platforması, "Facebook"un strukturunu örnək götürərək, yerli universitet tələbələrini bir araya gətirmək məqsədi daşıyırdı.

Sadə interfeysi, tanışlar arasında əlaqə qurmaq imkanı və foto paylaşım funksiyaları ilə bu sosial şəbəkə qısa müddətdə tələbələr arasında sevilən platformaya çevrildi. Model olaraq "Facebook"a bənzəyən platforma, ilk illərdə Çin universitetləri arasında sürətlə yayıldı. Daha sonra layihə "Oak Pacific Interactive" adlı texnoloji şirkət tərəfindən satın alındı və adını dəyişərək "Renren" oldu. Şirkət platformanı genişləndirərək universitetlərdən kənar auditoriyaya da xidmət göstərməyə başladı.

2009‑cu ildə "Renren" artıq Çinin ən böyük sosial şəbəkələrindən biri hesab olunurdu. Platforma sürətlə böyüyərək on milyonlarla istifadəçiyə çatdı. 2011‑ci ildə isə ABŞ fond birjasında IPO (ilk ictimai təklif) baş tutdu və bu, Çin sosial media sahəsində bir ilk idi. Lakin texnologiya sektorunda rəqabət dayanmır. 2010‑cu illərin ortalarında WeChat və digər mobil tətbiqlərin yüksəlişi ilə "Renren" öz liderliyini itirməyə başladı. Mobilə keçid prosesində ləngiməsi və yeni nəsil istifadəçilərin davranış fərqlilikləri şirkətin bazar payına mənfi təsir göstərdi. Buna baxmayaraq, "Renren" hekayəsi bir çox baxımdan mühüm nümunədir. Bu platforma, qlobal uğur modeli olan "Facebook"un ideyasını götürüb onu yerli bazarda uyğunlaşdıraraq geniş kütləyə çatdırmağın mümkün olduğunu sübut etdi. "Renren", Çin texnologiya sektorunda “klon modeli” ilə uğur qazanan ilk nüfuzlu təşəbbüslərdən biri kimi tarixə düşdü. 

Qeyd edək ki, zamanla mobil tətbiqlərin yüksəlişi və bazar rəqabətinin sərtləşməsi Renren‑in mövqeyini zəiflətdi. 2010‑cu illərin sonlarında platforma funksionallığını itirməyə başladı və istifadəçi bazası kəskin şəkildə azaldı. Nəhayət, 2024‑cü ilin sonunda Renren sosial şəbəkəsi rəsmi olaraq fəaliyyətini dayandırdı. Sayt artıq aktiv sosial platforma kimi istifadə edilmir və yeni qeydiyyat imkanı yoxdur. Şirkət isə sonrakı illərdə sosial media sahəsindən çıxaraq digər texnoloji sahələrə yönəlib.

Mayya Hüseynova