Texnologiya peşəkar tərcüməçini əvəz edir?

Kamil Zeynalov
     “Neo Translations” MMC-nin direktoru 

Süni Zəkanın (AI) tərcüməni inanılmaz dərəcədə sürətləndirdiyi bir dövrdə yaşayırıq. Amma etiraf edək ki, insanın o incə toxunuşu olmadan, mətn sanki ruhsuz, cansız qalır. Bəs texnologiya ilə peşəkar tərcüməçi necə birləşə bilər?

Texnologiya tərcüməni necə dəyişir?

CAT alətləri (kompüter dəstəkli tərcümə) və neyron tərcümə sistemləri həqiqətən də tərcümə prosesini sürətləndirir, bu, böyük üstünlükdür. Lakin onların da çətinlikləri var. Məsələn, mədəni nüansları, incə emosiyaları və ya zarafatları tam olaraq çatdırmaqda çətinlik çəkir. 2020-ci ildə bir e-ticarət şirkəti Süni Zəka (AI) tərcüməsinə etibar etmişdi. Mətnlər o qədər mexaniki və cansız alınmışdı ki, müştərilər bəyənmədilər, sizinlə sanki bir robot danışırdı.

Başqa bir hadisə: 2019-cu ildə bir xəbər agentliyi Süni Zəka (AI) ilə tərcümə edilmiş məqalə yayımladı. Amma səhv kontekst səbəbindən xəbər tamamilə yanlış anlaşıldı. Bu, bizə insan nəzarətinin nə qədər zəruri olduğunu bir daha göstərir, çünki maşın hələ də insan zəkasının dərinliyini və empatiyasını əvəz edə bilmir.

Texnologiya və insan balansı: mükəmməl harmoniya.

Bəs bu iki güc – texnologiya və insan – necə birləşməlidir ki, ən yaxşı nəticəni əldə edək?

1.    Alətlərdən ağıllı istifadə: CAT alətləri təkrarlanan mətnləri, standart ifadələri sürətli şəkildə tərcümə edərək vaxtımıza qənaət edir. Bunu tərcüməçinin güclü bir köməkçisi kimi başa düşməliyik.

2.    İnsan redaktəsi: Ən vacib addım budur. Tərcüməçi mətnə öz ruhunu, mədəni dərinliyini, emosional rəngini qatır. Yalnız insan mətnin hissini, incəliklərini hiss edə və onu oxucuya çatdıra bilər.

3.    Daimi təlim: Tərcüməçilər hər zaman yeni texnologiyalara uyğunlaşmalı, onları necə effektiv şəkildə istifadə etməyi öyrənməlidirlər. Bu, işimizi asanlaşdırmaqla yanaşı, həm də bizi daha güclü və rəqabətədavamlı edir.

Texnologiya həqiqətən də tərcüməni asanlaşdırır, bəli. Amma unutmayaq ki, peşəkar tərcüməçi mətnə ruh qatır, onu yaşadır. Maşın və insan birləşəndə tərcümə əsl mükəmməlliyə çatır. Gələcəkdə bu harmoniyaya etibar edənlər zəfər çalacaqlar, çünki bu, həm sürət, həm də keyfiyyət deməkdir.