Bank sistemi hər bir ölkənin iqtisadi sabitliyinin və sosial rifahının təmin olunmasında mühüm rol oynayır. Vətəndaşların banklara etibar etməsi, onların maliyyə alətlərindən rahat və təhlükəsiz şəkildə istifadə edə bilməsi həm iqtisadiyyatın inkişafına, həm də bütün insanların və müəssisələrin uyğun, əlçatan və sərfəli maliyyə xidmətlərinə çıxışına şərait yaradır. 

Azərbaycanda bank sektorunda müəyyən inkişaflar müşahidə olunsa da, hələ də vətəndaşların bu sistemə olan inamı tam deyil. Əmanətlərin qorunması, kredit şərtlərinin şəffaflığı, rəqəmsal təhlükəsizlik və maliyyə savadlılığı kimi amillər bu məsələdə xüsusi əhəmiyyət daşıyır. 

Bəs vətəndaşaların banklara etibarını necə artırmaq olar?

Valyuta.az vətəndaşların banklara inamını təmin etmək üçün lazım olan məsələləri araşdırıb.

1. Vətəndaşların inamını təmin etmək üçün ilk olaraq şəffaflıq və hesabatlılıq artırılmalıdır. Banklar öz fəaliyyətləri barədə ictimaiyyətə aydın və anlaşıqlı hesabatlar təqdim etməli, faizlər, komissiyalar və şərtlər açıq şəkildə göstərilməlidir. Məsələn, kredit götürən şəxs götürdüyü kreditin şərtlərini tam anlamalıdır.

2. Əmanətlərin sığortalanması sistemi gücləndirilməli, fondun fəaliyyəti barədə məlumat geniş yayılmalı, ictimaiyyətə açıq olmalıdır. Vətəndaş bilməlidir ki, onun bankda saxladığı pul hansı limit daxilində dövlət tərəfindən qorunur.

3. Müasir dövrün tələbi texnologiyadan düzgün istifadədir. Mobil bankçılıq və internet bank xidmətləri daha etibarlı və istifadəyə rahat olmalı, kibertəhlükəsizlik sistemləri gücləndirilməlidir.

4. Xüsusi ilə bankların vətəndaşlara qarşı məsuliyyətli davranışı vacibdir. Vətəndaşlara  ədalətli və şəffaf şərtləri olan kreditlər təklif edilməlidir. Məsələn, kredit ödənişində çətinlik çəkən vətəndaşlara strukturlaşdırılmış həllər, güzəştlər təqdim olunmalıdır.

5. Əhalinin pul və pul alətlərindən düzgün inkişafını təmin etmək üçün maliyyə savadlılığının artırılması vacibdir. Bu isə ilk olaraq orta məktəblərdə, universitetlərdən başlanmalıdır. Məktəblərdə və universitetlərdə maliyyə savadlılığı dərsləri keçirilməli, KİV və sosial şəbəkələrdə maarifləndirici layihələr təşkil olunmalıdır.

6. Bütün bunlarla yanaşı ən vacib olan məsələlərdən biri isə dövlətin bu sahəyə olan nəzarətinin artırılmasıdır. Mərkəzi Bank və digər səlahiyyətli qurumlar bankların fəaliyyəti üzərində nəzarəti daim gücləndirməlidir.

Qanuna uyğun olmaya hallar aşkarlanarsa, dərhal ciddi tədbirlər görülməlidir. 

Həlli lazım olan bu msələlər həyata keçirilərsə, vətəndaşların banklara etibarının çoxalması mövzusunda bir çox problemlər həll edilmiş olar.

Günay