Riçard Tenq
"Binance"ın baş direktoru 

2025-ci ildə bitcoin (BTC) 100,000 dollar səviyyəsində sabitləşdi, bu isə əvvəllər inanılmaz görünürdü. Lakin bu uğur kripto sənayesinin imkanlarının zirvəsi deyil, yalnız başlanğıcdır. Bu sahəni öyrənmək istəyən yeni başlayanlar hələ də gecikməyiblər: kriptovalyuta bazarı hələ də ilkin mərhələdədir və onun inkişaf və innovasiya potensialı hələ də böyükdür.

Kripto sənayesi: keçmişdən gələcəyə

2024-cü il kriptovalyuta bazarı üçün əlamətdar bir il oldu. Bitcoinin əlamətdar artımı, rəqəmsal aktivlərin geniş miqyasda qəbul edilməsi və bitcoin ETF kimi yeni məhsulların işə salınması həm fərdi investorların, həm də institusional oyunçuların diqqətini çəkdi. Wall Streetdə kriptovalyutaların qəbulu artıq yalnız spot ETFlərlə məhdudlaşmır, bu isə 2024-cü ildə xəbərlərdə əsas mövzu idi. BlackRock kimi iri şirkətlər portfellərinə kriptovalyutaları daxil etdilər, BTC ilə nominasiya edilmiş həyat sığortası kimi hibrid məhsullar isə maliyyə dünyasında yeni bir fəsil açdı. 

Bununla belə, dünya əhalisinin 90%-dən çoxu hələ də kriptovalyutalardan aktiv şəkildə istifadə etmir, bu isə sənayenin yalnız inkişaf mərhələsində olduğunu göstərir.

Kriptovalyutalar sosial, mədəni və siyasi trend kimi

Kriptovalyutaların zirvəyə çatdığı fikri transformativ qüvvələrin davam etdiyini nəzərə almır. Məlumdur ki, dünyanın ən böyük iqtisadiyyatında kriptoya dost kimi yanaşan liderlik tektonik dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Bu gün uzaq görünən fikirlər, məsələn, bitcoinın milli strateji ehtiyat kimi istifadəsi, reallıq olaraq, tələbatı və qiymətləri yeni zirvələrə qaldıra bilər. Donald Trampın andiçmə mərasimi ərəfəsində $TRUMP və $MELANIA mem tokenlərinin uğurlu debütü göstərdi ki, kriptovalyutalar sosial, mədəni və hətta siyasi trendləri elə bir şəkildə formalaşdıra bilər ki, bunu heç təsəvvür etmək çətindir.

Niyə məhz indi?

Kriptovalyutalara erkən yatırım edənlərin artıq bütün üstünlüklərdən yararlandığı düşünülür. Lakin bu, səhv bir fikirdir. Xatırlamaq lazımdır ki, yaranandan gündən bitcoin cəmi bir neçə dollardan altı rəqəmli məbləğlərə qədər yüksəldi. BTCnin beş illik qrafiklərinin təhlili göstərir ki, əvvəllər “əlçatmaz” hesab edilən zirvələr zamanla yeni normaya çevrilir.
Bitcoindən əlavə, kripto ekosistemində mərkəzləşdirilməmiş maliyyə (DeFi), aktivlərin tokenləşdirilməsi və metakainat kimi sahələr sürətlə inkişaf edir. Məsələn, mərkəzləşdirilməmiş idarəetmə ilə əlaqəli layihələr hər il istifadəçilərinin sayında 25% artım göstərir, blokçeynin yeni tətbiqləri isə maliyyə, səhiyyə və təhsil sahələrində meydana çıxır.

Yeni başlayanlar üçün əlçatanlıq

Bu gün kriptovalyutalarla tanışlığa başlamaq heç vaxt olmadığı qədər asandır. Binance Academy kimi təhsil platformaları yeni başlayanlar üçün pulsuz kurslar və materiallar təklif edir. Birjaların və cüzdanların müasir interfeysləri kriptovalyutaların alınmasını və istifadəsini intuitiv şəkildə başa düşülən edir. Tətbiqlər isə portfelləri izləmək, aktivləri idarə etməyi öyrənmək və hətta blokçeyn üzərində öz layihələrinizi başlatmaq imkanı verir.

Gələcək perspektivlər

2025-ci ildə daha çox yeniliklər gözlənilir. Dünyanın ən böyük iqtisadiyyatlarında tənzimləyici təşəbbüslər oyun qaydalarını kökündən dəyişdirə və kriptovalyutaların tətbiqini sürətləndirə bilər. Artıq kriptoaktivlər strateji ehtiyat kimi istifadə olunmağa başlayır və onların qlobal iqtisadiyyatda rolu getdikcə artır.

Kriptovalyutalar hələ də öz inkişafının başlanğıc mərhələsindədir. 2024-cü ildə bazar əsaslı irəliləyiş göstərdi, lakin onun böyümə potensialı hələ də böyükdür. Bu gün rəqəmsal aktivləri öyrənməyə başlayan yeni başlayanlar bu transformativ sənayenin bir hissəsi olmaq və uğur qazanmaq üçün bütün imkanlara malikdilər. Əgər siz hələ də kriptovalyutalarla tanışlığa başlamamısınızsa, indi əsl zamanıdır. Tarix hələ də yazılır və töhfəniz onun mühüm bir hissəsinə çevrilə bilər.