Elektrikli avtomobillər və radiasiya: Düşünüldüyü qədər təhlükəlidir?

Böyük bir batareya blokunun üzərində hərəkət edərkən sərnişinləri səssizcə insan antenalarına çevirib-çevirməməsi elektrikli nəqliyyat vasitələrinin bir çox istifadəçisinin ağlında bir sual olub. Xoşbəxtlikdən, yeni bir araşdırma bu narahatlıqları aradan qaldırıb. Nəticələr göstərir ki, elektrikli avtomobillər bəzilərinin iddia etdiyi kimi gizli radiasiya kameraları deyil.

Valyuta.az xəbər verir ki, Almaniya mərkəzli avtomobil klubu ADAC tərəfindən aparılan geniş araşdırma, elektrikli nəqliyyat vasitələrində sürücü və sərnişinlərin çox aşağı səviyyəli elektromaqnit sahələrə (electrosmog) məruz qaldığını ortaya qoyur.

Əldə edilən məlumatlar elektrikli avtomobillərin digər müasir nəqliyyat vasitələrindən daha təhlükəli olmadığını, hətta bəzi hallarda daxiliyanma mühərrikli ənənəvi avtomobillərdən belə daha az elektromaqnit aktivliyi yaydığını göstərir.

Almaniya Federal Radiasiyadan Qorunma İdarəsinin sifarişi ilə həyata keçirilən tədqiqatda on bir elektrikli avtomobil, bir neçə hibrid və bir ədəd ənənəvi benzinli model test edilib. ADAC mühəndisləri avtomobillər hərəkətdə və şarjda olarkən elektromaqnit sahələrinin real şəraitdə necə dəyişdiyini müəyyənləşdirmək istəyib. Bunun üçün bir oturacaq manekeninə on müxtəlif prob yerləşdirilib və maneken ən azı iki fərqli mövqedə test olunub. Araşdırmaçılar ölçülən dəyərlərin alimlər tərəfindən riskli hesab edilən hədlərə yaxınlaşıb-yaxınlaşmadığını araşdırıblar.

Yolda aparılan testlərdə kəskin sürətlənmə və əyləcləmə zamanı və ya elektrik komponentləri işə düşdükdə qısa müddətli artımlar müşahidə olunub. Lakin bu yüksəlişlər yüksək gərginlikli dövrələr və elektrik mühərrikləri ilə çalışan avtomobillər üçün qeyri-adi hal deyil.

ADAC-a görə, bu şəraitdə insan bədənində yarana biləcək elektrik sahələri və cərəyan sıxlıqları təklif olunan təhlükəsizlik limitlərindən xeyli aşağı səviyyədə qalıb.

Ən yüksək dəyərlərin baş nahiyəsində deyil, ayaq boşluğunda ölçülməsi də diqqətçəkən məqamdır. Başqa sözlə, salon daxilində hüceyrələri, sinirləri və ya ürək batareyalarını təsirləndirəcək səviyyədə narahatedici heç nə baş vermir.

Araşdırmanın gözlənilməz nəticələrindən biri gündəlik həyatda çox istifadə edilən bir funksiyayla bağlı olub: oturacaq isidiciləri. Tədqiqat göstərib ki, təkcə elektrikli və hibrid avtomobillərdə deyil, test olunan daxiliyanma mühərrikli modeldə də ən güclü elektromaqnit oxunuşları məhz isidilən oturacaqlardan gəlib.

Bununla belə, ölçülən dəyərlər təhlükəli səviyyələrdən çox uzaqdır. Ən nəzərəçarpan dəyişikliklər elektrik ötürücü bloklarının və kabel xətlərinin yaxınlığındakı ayaq boşluğunda qeydə alınıb; baş və gövdə hissələrində isə demək olar ki, heç bir aktivlik müşahidə edilməyib.

Avtomobillərin şarj edilməsi də radiasiya səviyyələrində ciddi fərq yaratmayıb. AC (yavaş) şarj prosesinin əvvəlində şteker ətrafında daha yüksək dəyərlər ölçülsə də, bunlar hələ də bütün təhlükəsizlik təlimatlarının icazə verdiyi aralığa uyğundur. Daha güclü çıxışa malik olmasına baxmayaraq, DC (sürətli) şarj yavaş AC şarjdan belə daha zəif elektromaqnit sahələri yaradıb.

Paşa Məmmədli