Dəyəri 100 milyard dollar və daha yüksək olan 7 texnologiya startapı

Texnologiya startaplarının 1 milyard dollarlıq dəyəri olan unicornlar artıq o qədər də xüsusi hesab olunmur. Yeni “hektokorn” anlayışı isə dəyəri 100 milyard dollar və daha çox olan şirkətləri ifadə edir. OpenAI, SpaceX və Anthropic artıq yüz milyardlarla dollarlıq qiymətləndirmələrə nail olaraq bu tendensiyaya liderlik edir. İki onillik əvvəl startaplar əsas hədəf kimi 1 milyard dollarlıq unicorn statusunu izləyirdilər. İndi isə OpenAI və SpaceX kimi sürətlə böyüyən texnologiya şirkətləri bu hədəfi yüz milyardlarla dollarla dəyişdiriblər. Hektokorn era artıq gəlib çatıb: bu kiçik, lakin sürətlə böyüyən klubda iştirak etmək üçün bir startapın 100 milyard dollardan yüksək qiymətləndirməyə sahib olması kifayətdir.

Waymo — Alphabet-in özəlliklə idarə olunan sürücüsüz robotaksi startapı — növbəti həktokorn ola bilər. Şirkət yeni investisiya raundu üçün milyardlarla dollar toplamağı planlaşdırır ki, bu da onun dəyərini 100 milyard dollardan yuxarıya qaldıra bilər.

Aşağıda artıq hektokorn statusuna çatmış yeddi startap təqdim olunur:

1. OpenAI

OpenAI, ChatGPT-ni yaradan və son on ildə Silikon Vadisində ən çox diqqət çəkən startaplardan biridir. 2022-ci ildə istifadəyə verilən AI chatbot yüz milyonlarla həftəlik istifadəçi qazandı və şirkəti AI yarışında lider mövqeyə gətirdi. CEO Sam Altman və 2015-ci ildə on bir nəfər həmkarı tərəfindən təsis edilib. OpenAI 2025-ci ilin oktyabrında ikinci pay satışından sonra 500 milyard dollar qiymətləndirməyə çatdı və bir neçə ay üçün dünyanın ən qiymətli özəl şirkəti oldu. 

2. SpaceX

Elon Musk 2002-ci ildə Texasda yerləşən aerokosmik startap SpaceX-i təsis edib. SpaceX-in əsas missiyası insanlığı çoxplanetli etməkdir. Şirkət 320-dən çox uçuş həyata keçirib və NASA ilə bir sıra müqavilələr imzalayıb. 2024-cü ildə NASA SpaceX-dən Beynəlxalq Kosmik Stansiyanı 2030-cu ildə orbitdən çıxarmağı tapşırdı. SpaceX əvvəllər 400 milyard dollar qiymətləndirməyə malik ən qiymətli özəl şirkət idi, lakin OpenAI onu keçdi. SpaceX yaxın gələcəkdə öz ikinci pay satışını planlaşdırır və bu, onu 800 milyard dollar qiymətləndirməyə gətirə bilər. IPO (ilk açıq səhmdar satışı) isə 2026-cı ildə 1,5 trilyon dollar dəyərində nəzərdə tutulur.

3. Anthropic

CEO Dario Amodei və Daniela Amodei 2021-ci ildə Anthropic-i təsis ediblər. Onlar əvvəlcə OpenAI-də çalışmışdılar. Şirkətin əsas məhsulu Claude adlı böyük dil modelləri ailəsidir. Google, Amazon, Microsoft və Nvidia kimi texnologiya nəhəngləri tərəfindən dəstəklənir. 2025-ci ilin sentyabrında Anthropic-in qiymətləndirməsi 183 milyard dollar oldu, lakin Google şirkətə əlavə investisiya qoymaq üzrə danışıqlar aparır ki, bu da qiyməti 350 milyard dollara qaldıra bilər.

4. ByteDance

Çində yerləşən ByteDance, məşhur TikTok tətbiqi ilə geniş tanınır. 2016-cı ildə Çində istifadəyə verilmiş TikTok, sonradan beynəlxalq versiyasını təqdim edib. Musically tətbiqinin alınması ilə bütün istifadəçilər TikTok-a keçirildi və bu da böyüməni sürətləndirdi. TikTok qısa videolar üzrə ixtisaslaşıb və 2023-cü ildə e-ticarət platforması TikTok Shop-u açdı. ByteDance 2025-ci ildə 330 milyard dollar qiymətləndirmə ilə özünü qiymətləndirdi, Fidelity isə şirkətin dəyərini 380 milyard dollar kimi qiymətləndirib.

5. Databricks

Databricks 2013-cü ildə təsis edilmiş proqram və AI startapıdır. CEO Ali Ghodsi-dir. Şirkət müəssisələr üçün Data Intelligence Platform təklif edir və bulud infrastrukturunu idarə edir. Şirkət generativ AI-dan istifadə edərək məlumatları analiz edir, performansı optimallaşdırır və infrastrukturun idarəsini avtomatlaşdırır. 2025-ci ildə Databricks-in qiymətləndirməsi 134 milyard dollar-a yüksəldi.

6. Stripe

2010-cu ildə John və Patrick Collison tərəfindən təsis edilən Stripe, onlayn ödəniş startapıdır. 2018-ci ildə qiymətləndirməsi 20 milyard dollar idi, 2025-ci ildə isə 106,7 milyard dollar qiymətləndirməyə çataraq hektokorn klubuna daxil oldu.

7. xAI

Elon Musk 2023-cü ildə xAI-ni təsis edib. Şirkət AI alətləri, o cümlədən Grok chatbotunu inkişaf etdirir və texnologiyanı Tesla və X-də tətbiq edir. 2024-cü ilin noyabrında xAI 50 milyard dollar dəyərində qiymətləndirildi, mart ayında X-in alınması ilə birgə 113 milyard dollar qiymətləndirməyə çatdı. Həmçinin, 2025-ci ilin noyabrında əlavə investisiya raundu ilə qiymətləndirmə 230 milyard dollar səviyyəsinə yüksəlmə ehtimalı bildirildi.

Tənzilə Ağabalayeva