Bugünkü sürətli və mürəkkəb dünyada maliyyə yalnız bank işçilərinin, mühasiblərin və iqtisadçıların sahəsi deyil. Artıq istənilən sahədə fəaliyyət göstərən insan – istər həkim, müəllim, dizayner, mühəndis və ya startap qurucusu olsun – maliyyə haqqında fundamental biliklərə malik olmalıdır. Bunun səbəbi sadədir: maliyyə bilikləri həyat keyfiyyətini artırır, qərarları gücləndirir və risklərdən qoruyur.

Maliyyə bilikləri gündəlik həyatın hər yerindədir

Maliyyə sahəsində çalışmasan belə, bu anlayışlar gündəlik həyatının bir hissəsidir. Məsələn:

- Ev alarkən ipoteka şərtlərini qiymətləndirmək üçün faiz dərəcəsini anlamaq vacibdir;
- Kredit kartı seçərkən illik xidmət haqqı və gecikmə faizlərini müqayisə etmək lazımdır;
- Ailə büdcəsi tərtib edərkən sabit və dəyişən xərcləri düzgün ayırd etmək önəmlidir.

Bu anlayışlara bələd deyilsənsə, hər ay xəbərsiz şəkildə daha çox pul itirə bilərsən.

İş həyatında maliyyə dili bilmədən uğur çətindir

Qeyri-maliyyə sahəsində çalışsan belə, rəhbərlik və ya mühasibatlıqla işləyərkən büdcə, gəlir, xərclər, ROI, amortizasiya kimi anlayışlarla qarşılaşacaqsan. Əgər bu anlayışlar sənə tanış deyilsə:

- Layihə büdcəsi yazmaqda çətinlik çəkəcəksən;
- Yeni təşəbbüsləri əsaslandırmaqda zəif görünəcəksən;
- Ən əsası isə: ağıllı qərar vermək şansını əldən verəcəksən.

Məsələn, bir İT mütəxəssisi rəhbərliyə məhsuldarlığı artıracaq bir proqram təklif edir. Əgər bu proqramın mənfəət və zərər haqqında analizini təqdim etməsə, layihə qəbul edilməyə bilər. Halbuki sadə bir investisiya geri dönüşü (ROI)"hesablaması ilə təklifi keçərli edə bilərdi.

Şəxsi maliyyə idarəsi: Pul qazanmaq kifayət deyil, onu qorumaq və artırmaq da vacibdir

Bəziləri düşünür ki, çox qazanmaq maliyyə uğurudur. Halbuki bu, işin yalnız bir hissəsidir. Əsas məsələ qazancı necə idarə etdiyindir.

Düşün:

- Ay sonunda pulun niyə çatmadığını bilmirsənsə;
- Qənaət etməyə çalışırsan, amma uğursuz olursansa;
- Gələcək üçün yatırım edə bilmirsənsə

bu hallarda problem qazancda deyil, maliyyə savadında ola bilər.

Ən sadə büdcə planlaşdırması belə çox şeyi dəyişə bilər. Məşhur 50/30/20 qaydası:

- 50% ehtiyaclara (kirayə, yemək, nəqliyyat),
- 30% istəklərə (əyləncə, alış-veriş),
- 20% qənaət və ya borc ödənişinə yönəlir.

Risklərdən qorunmaq üçün bilik şərtdir

Dünya dəyişir və maliyyə sektoru daha sürətlə yenilənir. Bu dəyişikliklər yeni fürsətlərlə yanaşı risklər də yaradır. Əgər maliyyə alətlərini, şərtləri və bazar mexanizmlərini anlamırsansa, bu risklərə qarşı müdafiəsiz olursan.

Məsələn:

- Yüksək gəlirli “investisiya fürsəti” təklifi alırsan. Kompound faiz, likvidlik və risk səviyyəsini anlamırsansa, aldadılmaq ehtimalın artır.
- Valyutada kredit götürürsən, amma risklərini qiymətləndirməmisən. Dollar qalxarsa, aylıq ödənişlərin ikiqat ola bilər.

Bu kimi halların qarşısı sadə biliklərlə alına bilər.

Öz gələcəyini planlaşdırmaq

"Maliyyə" bilikləri yalnız bu günü deyil, sabahı da düşünmək deməkdir. Təcili yardım fondu, pensiya yığımları, investisiya planları yalnız varlılar üçün deyil – hər kəsin həyatında önəmli yer tutur. Bu planlar isə düzgün anlayış və məlumatla mümkündür.

Maliyyə bilikləri hər kəs üçün vacibdir

İstər müəllim, istər dizayner, istər taksi sürücüsü ol – əgər pul qazanırsansa və onu necə xərcləyəcəyinə qərar verirsənsə, artıq maliyyə dünyasının bir hissəsisən.

Unutma, maliyyə bilikləri sənə daha güclü qərarlar, daha az stres və daha təhlükəsiz bir gələcək gətirə bilər.