Dünyanın ən xoşbəxt ölkələrini sıralayan ilk Dünya Xoşbəxtlik Hesabatının 2012-ci ildə dərc edilməsindən 12 il vaxt keçir. O vaxtdan bəri Birləşmiş Millətlər Təşkilatı hər il dünyanın ən "xoşbəxt" ölkələrini, yəni, insanların başqa yerlərə nisbətən orta hesabla öz həyatlarından daha çox razı olduğu yerləri sıralayır. Bu illər ərzində xalqlar çoxillik pandemiyaların, təbii fəlakətlərin və müharibələrin öhdəsindən gəlməli oldu. Bu, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının insanların xoşbəxtliyini artırmaq üçün siyasətlər hazırlamaq üçün insanların rifahına töhfə verən amilləri müəyyən etməyə çalışmasını dayandırmadı.

Xoşbəxtliklə bağlı bu araşdırmanın nəticələri 20 mart 2024-cü il bazar ertəsi (yalnız Ümumdünya Xoşbəxtlik Günündə) dərc edilib. Reytinqlər xoşbəxtliyin altı əsas amili: rifah, gəlir, sağlamlıq, azadlıq, səxavət və əlbəttə ki, korrupsiyanın olmaması nəzərə alınmaqla hər bir əhali üçün həyat keyfiyyətinin ölçülməsinin üç illik orta göstəricisinə əsaslanır. Tədqiqat həm də ölkələr daxilində xoşbəxtliyin paylanmasına da baxır. 

Hesabat ilk dəfə olaraq xoşbəxtliyin yaş qrupları üzrə bölüşdürülməsinə baxır, 30 yaşdan aşağı (siyahıya Litva başçılıq edir) və 60 yaşdan yuxarı (Danimarka yaşlı insanların ən xoşbəxt olduğu ölkədir) arasında xoşbəxtlik səviyyələrindəki fərqləri araşdırır. Fərqli yaş qruplarını müqayisə edən araşdırma, 1965-ci ildən əvvəl doğulanlar, 1980-ci ildən sonra doğulanlara nisbətən orta hesabla daha xoşbəxtdirlər. Milleniallar arasında insanın öz həyatından məmnunluğu yaşla azalmağa meyllidir, bumçular arasında isə həyatdan məmnunluq artmağa meyllidir. 

Dünyanın ən xoşbəxt ölkəsi hansıdır?

Finlandiya

Finlandiya yeddi il dalbadal dünyanın ən xoşbəxt ölkələri siyahısında birinci yerdədir. Finlandiya ardıcıl yeddinci dəfə dünyanın ən xoşbəxt ölkəsi seçilib. Səxavət, gəlir, seçim azadlığı və gözlənilən ömür Skandinaviya ölkəsinin mübahisəsiz 1 nömrəli reytinqini izah etməyə kömək edir.

Danimarka

Reytinqdə ilk üç ölkə Avropanın şimalında yerləşir. Danimarka son iki ildə öz mövqeyini qoruyaraq hesabatda ikinci yeri tutur. Skandinaviya ölkəsi dünyada ən yüksək vergi dərəcələrindən birinə sahib olması ilə tanınır, lakin bu, dövlət xidmətlərinin rəqibsiz keyfiyyətinə imkan verir.

İslandiya

Ölkələr üç kateqoriyaya bölünür: ümumi maraq dövlətləri, fərdi maraq dövlətləri və zəif dövlətlər. Ümumi maraqları güdən dövlətlər öz vətəndaşlarının rifahının yaxşılaşdırılmasına yönəlmiş bir sıra tədbirləri müdafiə etməyə meyllidirlər. Hər kəsin xoşbəxtliyini yaxşılaşdırmaqla məmnunluq artır. Vergiləri artırmaq, vətəndaşlara keyfiyyətli xidmət göstərmək, zorakılığa və ya vətəndaş müharibəsi riskinə nəzarət etmək qabiliyyəti ilə ölçülən hökumətin effektivliyi xoşbəxtliyə birbaşa təsir edən amildir. İslandiya orta həyat məmnunluğunun fərdiyyətçi ölkələrlə müqayisədə daha yüksək olduğu bir rifah dövlətidir. 

Skandinaviya ölkələrinin (Danimarka, İslandiya, Finlandiya, Norveç və İsveç) reytinqdə birinci yerdə olması bərabərliyin ümumi həyat məmnuniyyətinə töhfə verdiyinin sübutudur.

Əvəz Həsənov