BAKU Azərbaycan
19.03°C
  • USD
    1.7
  • EUR
    1.9216
  • RUB
    2.0775
  • TRY
    0.0441
  • GBP
    2.2624
68714

Sonarə Vəliyeva
“RESM” MMC-nin Maliyyə direktoru

Bir investor hər hansı başqa şirkətə investisiya etməzdən əvvəl bir sıra vacib amilləri nəzərə almalıdır. Bunlara aşağıdakılar daxildir:

1. Şirkətin Maliyyə Vəziyyəti

Maliyyə hesabatları: Son bir neçə ilin maliyyə göstəricilərini (balans hesabatı, mənfəət və zərər hesabatı, pul vəsaitlərinin hərəkəti) təhlil etmək. Məsələn, maliyyə hesabatları bir neçə il üzrə stabil və artan gəlir, xalis mənfəət göstərirsə, bu, məqbul hal, mənfəət azalıb və ya ardıcıl zərər göstərirsə kafi haldır.

Borclanma səviyyəsi: Şirkətin borclarının aktivlərə və mənfəətə nisbətini yoxlamaq. Məsələn, borclanma səviyyəsi idarəolunan və maliyyə göstəricilərinə nisbətdə uyğundursa, məqbul, borclar aktivlərdən çox, yaxud faiz ödəmələri yüksəkdirsə, kafi haldır.

Likvidlik və nağd pul axını: Şirkətin cari öhdəliklərini ödəmə qabiliyyəti və dayanıqlı nağd pul axını olub-olmaması. Likvidlik yüksəkdirsə, yəni cari aktivlər cari öhdəliklərdən çoxdursa, müntəzəm pozitiv pul axını varsa (free cash flow), bu, səhmdarlar üçün cəlbedici, pul axını mənfidirsə və şirkət likvidlik problemləri yaşayırsa, xoşagəlməyən haldır.

2. Biznes modeli və bazar mövqeyi

Gəlir mənbələri: Şirkətin əsas gəlir mənbələrinin sabit və dayanıqlı olub-olmaması. Yəni, əgər gəlir mənbələri sabit və müxtəlifdir, yanlız bir məhsuldan və ya bazardan asılı deyilsə, sərmayə qoymaq olar. Yalnız bir məhsul və ya müştəriyə bağlıdırsa bu riskdir. 

Rəqabət üstünlüyü: Şirkətin bazarda hansı üstünlüklərə malik olması (məsələn, patentlər, marka dəyəri, texnologiya və s.). Məsələn, şirkətin rəqabət üstünlüyü yoxdursa və bazarda sıxışdırılırsa, sərmayə qoymaq o qədər də uğurlu hesab olunmur. 

Sənaye və bazar dinamikası: Şirkətin fəaliyyət göstərdiyi sahənin inkişaf perspektivləri, bazar tendensiyaları və potensial risklər. Şirkət inkişaf edən sənayedə yer tutur və bazar liderlərindən biridirsə bu uğurlu investisiya sayıla bilər. 

3. Menecment və korporativ idarəetmə

Rəhbər komanda: Şirkətin idarə heyətinin və icraçı rəhbərlərinin təcrübəsi və səriştəsi. Məsələn, rəhbər komanda təcrübəli, peşəkar şəffaf idarəetmə aparırsa, bu, həmin şirkət üçün uğurlu bir mövqedir, lakin rəhbərlik tez-tez dəyişir, təcrübəsiz və ya etibarsız şəxslərlə idarə olunursa, bu, qeyri-kafi hal olaraq qiymətləndirilir.

Korporativ idarəetmə prinsipləri: Şirkətin şəffaflığı, hesabatlılığı və səhmdar hüquqlarının qorunması. Burda o hal nəzərdə tutulur ki, şirkət hesabat verir, səhmdarlarla ünsiyyət qurur, korporativ idarəetməyə sadiqdir. Lakin səhmdarlara vaxtında, dolğun və şəffaf məlumatlar təqdim edilmirsə, bu, səhmdarlar üçün xoşagəlməyən hal olaraq qeydə alınır.

4. Risk faktorları

Sənaye riskləri: Şirkətin fəaliyyət göstərdiyi sektorun riskləri (tənzimləmə, bazar dəyişiklikləri və s.). Sektor və makroiqtisadi risklər idarəolunandır və şirkət bunlara qarşı strategiya sahibidir. Məsələn, neft sektoru sahəsində fəaliyyət göstərən şirkətlər neft qiymətlərinin dəyişməsinə, siyasi qərarlara və ətraf mühit tənzimləmələrinə çox həssasdırlar.

Makroiqtisadi risklər: İqtisadi vəziyyət, faiz dərəcələri, inflyasiya və valyuta məzənnələrinin təsiri. Şirkət çox ölkədə fəaliyyət göstərir, yəni risklər şaxələndirilibsə, bu, yaxşı haldır, lakin valyuta, faiz və inflyasiya riski şirkətə ciddi təsir edirsə, səhmdarlar yenidən düşünməlidirlər.

Hüquqi və tənzimləyici risklər: Şirkətin hüquqi problemləri və tənzimləmə orqanlarının qərarlarından asılılığı. Məsələn, Meta (Facebook) müxtəlif ölkələrdə məxfilik siyasətləri və məlumatların qorunması qanunları ilə bağlı hüquqi çətinliklərlə üzləşir.

5. Qiymətləndirmə və investisiya potensialı

Səhm dəyəri və multiplikatorlar: Şirkətin bazar dəyəri, qiymət/qazanc (P/E), qiymət/aktiv (P/B) və digər əsas maliyyə göstəriciləri ilə müqayisəsi. Şirkətin P/E, P/B kimi göstəriciləri sektor ortalamasına uyğundur və ya bir qədər aşağıdırsa investisiya etməyə dəyər, lakin Qiymətləndirmə şişirdilmişdirsə (çox yüksək P/E, P/B), dəyməz kimi hesab olunur.

Dividendlər və gəlir perspektivləri: Şirkətin dividend siyasəti və gələcəkdə kapitallaşma potensialı. Yəni, Şirkət dividend verir və ya böyümə perspektivi çox yüksəkdirsə investisiya uğurlu, Dividend yoxdur, yaxud şirkət xalis mənfəət yaratmırsa, uğursuz kimi qəbul edilir.

Gələcək böyümə potensialı: Şirkətin yeni bazarlara çıxış imkanları və innovasiya potensialı. Məsələn, şirkət yeniliklərə açıqdır və yeni bazarlara çıxış imkanları var. Bu investorları daha cox cəlb edir, nəinki şirkətin böyümə perspektivləri zəif,innovasiya gücü yoxdursa.

Bir investor bütün yuxarıda qeyd olunan amilləri ətraflı araşdırdıqdan sonra, risk və gəlir nisbətini qiymətləndirərək investisiya qərarı verməlidir.

 

© Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır.
Mətndə səhv varsa, onu qeyd edib ctrl + enter düyməsini basaraq bizə göndərin.

Son xəbərlər

Rəsmi servis, yoxsa "ölüxana"? - Sürücülərə aldanmamaq üçün məsləhətlər

DİN-dən kiberdələduzlarla bağlı vətəndaşlara XƏBƏRDARLIQ

Yəqin özlərinə iş tapa bilmirlər - Deputatdan dil imtahanına əsəbi REAKSİYA

Azər Badamovun Moskva aeroportunda saxlanılmasına rəsmi Bakıdan REAKSİYA

"Hansısa xidmətdən narazı olanlar bir də gəlmirlər" - Turistlərin sayını necə artıraq?

"Hansısa xidmətdən narazı olanlar bir də gəlmirlər" - Turistlərin sayını necə artıraq?

“Bakı Marafonu 2025”in qalibləri müəyyənləşib

Milli Məclisin deputatı Azər Badamov Moskva aeroportunda saxlanılıb və deport edilir

Bu gün 27 mindən çox şagird imtahan verib: Bir nəfərdə "ağıllı" saat aşkarlanıb

Silinən zolağa görə sürücülərə 100 manat cərimə yazılır: məsuliyyət kimdədir? - AÇIQLAMA

"Meta"nın gizli süni intellekt təcrübəsi - Məhkəmə mübahisələrə səbəb oldu

Dünyanın ən ağıllı ölkələri açıqlandı: Azərbaycan İQ reytinqində neçəncidir?

Banan tullantısı tekstil sənayesinə girir - Alimlərdən ekoloji kəşf

Tramp Konqresdən rekord milli təhlükəsizlik büdcəsi tələb edəcək

Kriptovalyuta bazarının son göstəriciləri

22 illik fəaliyyət – “Skype” niyə bağlanır? - SƏHƏR OXUSU

22 illik fəaliyyət – “Skype” niyə bağlanır? - SƏHƏR OXUSU

Yol-nəqliyyat hadisələrinin gizli səbəbləri: "Qəza şəraitini yaradan" kimlərdir?

Ölkəmizə gələn turistlərin sayı azalıb?

Qafqazda kazino biznesi necə inkişaf edir?

Azərbaycanda nazirlik ilk dəfə banklara büdcə vəsaiti ayırdı: Sadə vətəndaş bundan nə qazanacaq?

Azərbaycanda nazirlik ilk dəfə banklara büdcə vəsaiti ayırdı: Sadə vətəndaş bundan nə qazanacaq?

Amerikalı hakim "Apple"ı məhkəmə qərarını pozmaqda ittiham etdi

Azərbaycan komandası “TECHNOFEST-2025”də birinci yer tutub

Balakəndəki unikal abidə ilə bağlı sirr - Dünyanın nadir tarixi abidələrindən biri

Azərbaycanda nikahda rekord artım: Sevgi, qorxu, yoxsa qanun?

Cəlilabadda güclü yağışlar qədim yaşayış məskənini üzə çıxartdı

“Uber”robot taksilərə keçir

“Uber”robot taksilərə keçir

Çin elektromobilləri dünyanı ələ keçirir: ABŞ şirkətləri sağ qalacaqmı?

Bakı metrosunda enerjinin verilməsində məhdudiyyətlər tam aradan qaldırılıb (YENİLƏNİB)

Türkiyə parlamentinin sədr müavini vəfat etdi

Toy avtomobilləri bazarında sürpriz qiymətlər: Qiymət nə qədərdir? (VİDEO)

Bütün xəbərlər

Xəbərin mətnində orfoqrafik səhv var

Qeydinizi daxil edin