Prezident İlham Əliyevin “Mediasiya haqqında” Qanunda dəyişiklik edilməsi barədə imzaladığı dəyişikliyə görə kommersiya mübahisələri mediasiyanın tətbiq dairəsindən çıxarılıb.

Buna qədər isə  ailə və əmək münasibətlərindən irəli gələn mübahisələrlə yanaşı, kommersiya mübahisələri də mediasiyanın tətbiq dairəsinə daxil idi. 

Qanuna edilən bu dəyişikliyi Valyuta.az-a şərh edən vəkil Əkrəm Həsənov bildirib ki, yeni qanunla kommersiya məsələlərinin mediasiyada  baxılmalı məsələlərdən çıxarılmasını doğru hesab edir:

“Mediasiyada prinsipcə istənilən məhkəmə işlərinə əvvəldən könüllü olaraq baxıla bilər. Amma qanun müəyyən edib ki, kommersiya, ailə və əmək mübahisələri mütləq əvvəldən mediasiyadan keçməlidir. 

Məsələn, ailə məsələlərində  boşanma, aliment, uşaqların kiminlə qalması, əmlakın bölünməsi aiddir. Bu məsələlərdə ər və arvad daha çox hissiyata qapılır. Qanun deyir ki, siz əvvəl sülh yolu ilə həll etməyə çalışın. Mediatorların bir çoxu mənə deyib ki, əksər hallarda bu işlər ya məhkəməyə getmir, ya da sərt şəkildə getmir, yəni müdiasiyada həll olunur.

Əmək məsələləri də eyni ilə belədir. Bu məsələlərdə aydındır ki, bir tərəf güclüdür, işə götürəndir, digər tərəf isə işçidir. Burda da işdən çıxarma, əmək haqqının verilməməsi ilə bağlı problemlər olur. Belə məsələlərdə də işə götürən qanunları bilir, işçi isə bilmir. İşçi də bəzən işdən çıxarılan kimi məhkəməyə verir. Bu mübahisə isə illərlə uzanır, nə işə götürənə, nə də işçiyə xeyir gətirir. Amma bir çox hallarda mediasiyada bu məsələlər həll olunur, onlar barışırlar. Məsələn, işçini işə bərpa etməsə də əmri dəyişirlər. Elə göstərirlər ki, işçi özü işdən çıxıb. Bu da işçinin marağında olan məsələdir. Çünki istəməz ki, onun əmək kitabçasında içdən çıxarılmış kimi qeyd edilmir. İşə götürən üçün də ona görə yaxşıdır ki, məhkəmə işi olmayacaq, buna görə də məsələlər illərlə uzanmaya bilər”. 

Hüquqşünas deyib ki, kommersiya məsələləri ilə bağlı işlərdə situasiya bir az fərqlidir:

“Kommersiya məsələlərində hər iki tərəf sahibkardı. Onların maliyyəçisi, hüquqşünası, məsləhətçisi var. Onlar bu qanunları  bilir, mübahisəli məsələləri çalışırlar ki, öz aralarında həll etsinlər. Alınmayanda isə məhkəməyə müraciət edirlər. Burda isə mediatr lazım deyil. Bu məsələlərdə mediatr artıq vaxt və pul itkisinə çevrilir. Praktika göstərir ki, əksər hallarda kommersiya işlərində mediatorlar uğur qazana bilmirlər. Bütün bunlar da əsaslandırılaraq kommersiya məsələləri qanundan çıxarıldı”. 

Davud