Sosial sahələrə daha çox diqqətin ayrıldığı sivil ölkələrdə imkanlı və varlı şəxslərdən daha çox vergi tutulur. Azərbaycanda iqtisadi inkişaf fonunda bir sıra insanlar varlanmaq imkanı əldə ediblər. Lakin buna baxmayaraq, ölkəmizdə varlı olub-olmamasından asılı olmayaraq, hər bir vətəndaş eyni vergi yükünü daşıyır. 

İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinin rəhbəri Rəşad Həsənov Valyuta.az-a açıqlamasında bildirib ki, indiki halda, Azərbaycan modeli daha çox kapital yığımı və təşəbbüskarlığı dəstəkləmək istiqamətində olmalıdır. Digər tərəfdən də tarazlı vergiləndirmə siyasəti həyata keçirilməlidir: 

“Yəni burada qızıl tarazlıq təmin olunmalı, həm çox qazananlar daha çox vergi ödəməli, həm də bu addım insanları gizli iqtisadiyyata meylləndirməməli, təşəbbüskarlığı zəiflətməməlidir. Sosial dövlətlərin əksəriyyətində proqressiv vergi sistemi tətbiq olunur. Bu vergi sisteminin əsas mahiyyəti isə çox qazanandan daha çox vergi alınması ilə bağlıdır. Azərbaycanda isə vergi sistemi qarışıqdır və onu proqressiv adlandırmaq olmaz. Hətta ölkəmizdə müəyyən gəlir litimindən yuxarı gəlir əldə edən şəxslərə münasibətdə daha az verginin qoyulması təcrübəsi tətbiq olunur. Bu səbəbdən ölkəmizdəki vergi sistemini reqresiv də adlandırmaq olmur. O səbəbdən ki, daha az gəlirli sosial qrupların gəlirlərinin müəyyən hissəsi də vergidən azaddır. Proqresiv vergiləndirmə zamanı ölkə gəlirlərinin yenidən bölüşdürülməsi, büdcənin fiskal siyasətinin daha çox qazanan sosial qruplar üzərində fokuslanması və beləliklə az gəlirli əhalinin vergi yükünün daha optimal səviyyədə saxlanılması nəzərdə tutulur”. 

Ekspert qeyd edir ki, bəzi hallarda belə bir yanaşma kapital yığımı və yeni təşəbbüskarlıq meyllərinin azalmasına da təsir edir:

“Bu həm də bəzi hallarda gizli iqtisadiyyatın çiçəklənməsinə, gəlirlərin gizlədilməsinə də səbəb olur. Azərbaycanda bu hal özünü sadələşdirilmiş vergi modelində göstərir. 12 ay ərzində gəlirin 200 min manatı keçməsi fonunda ƏDV-yə keçmək zərurəti var. Bu limit bəzi hallarda müəssisələrin öz dövriyyələrini gizlətməsini təşviq edir”. 

Ramiz