Şimali Karolina-Chapel Hill Universitetinin tədqiqatçıları bədəndəki canlı hüceyrələrə bənzər şəkildə hərəkət edə bilən süni hüceyrələrin yaradılmasında əsaslı nailiyyət əldə ediblər.

Valyuta.az xəbər verir ki, “Nature Chemistry” jurnalında dərc olunan Ronit Freemanın rəhbərlik etdiyi tədqiqat regenerativ tibbdə, dərmanların çatdırılma sistemlərində və diaqnostika vasitələrində istifadə oluna biləcək materialların inkişafında irəliyə doğru bir addımdır.

Friman izah edir ki, bu kəşflə ətraf mühitə həssas olan və formasını dəyişə, dinamik şəkildə fəaliyyət göstərə bilən mühəndis toxumalarının yaradılması ehtimalı nəzərdən keçirilə bilər. Canlı hüceyrələrin və toxumaların əsasını zülallar təşkil edir, onlar birləşərək strukturlar yaradır və müxtəlif funksiyaları yerinə yetirirlər. Sitoskeleton və ya hüceyrənin çərçivəsi onun çevikliyi və ətraf mühitə reaksiyası üçün vacibdir.

Friman və onun həmkarları öz tədqiqatlarında sintetik sitoskelet yaratmaq üçün proqramlaşdırıla bilən peptid-DNT texnologiyasından istifadə ediblər. Bu, təbii zülallar olmadıqda belə, formasını dəyişə bilən və xarici təsirlərə cavab verən hüceyrələr yaratmağa imkan verib. DNT proqramlaşdırması sizə hüceyrələrinizin ətraf mühitin stress amillərinə reaksiyasını tənzimləməyə imkan verir.

Freeman qeyd edir ki, sintetik hüceyrələrin hətta 122 dərəcə Fahrenheit-ə qədər olan həddindən artıq temperaturda da sabitliyi sübuta yetirilib və bu onları insan həyatının qeyri-mümkün olduğu mühitlərdə istifadə üçün potensial olaraq uyğun edir.

Sadəcə davamlı materiallar yaratmaq əvəzinə, yeni tədqiqatlar xüsusi tapşırıqlar və funksiyalar üçün ixtisaslaşmış materialların hazırlanmasına imkan verir. Bu materiallar hüceyrələri toxumalara proqramlaşdırmaq üçün müxtəlif peptid və ya DNT konstruksiyaları əlavə etməklə fərdiləşdirilə bilər.

Bu kəşf tibb və biotexnologiya üçün yeni perspektivlər açır, bioloji olanlardan üstün olan materialların yaradılması imkanını təklif edir.

Sintetik hüceyrələr regenerativ tibb, dərmanların çatdırılması və diaqnostika da daxil olmaqla geniş sahələrdə potensial tətbiqlərə malikdir.

Nicat