Rusiyadan qaz tədarükünün Ukrayna vasitəsilə Avropanın qalan hissəsinə çatdırılması dayandırıldıqdan sonra qazın topdansatış qiyməti son 14 ayın ən yüksək səviyyəsinə yüksəlib.

Valyuta.Az xəbər verir ki, 2023-cü ilin oktyabrından bəri ən yüksək səviyyəyə çatan topdansatış qiymətləri, Rusiya ilə Ukrayna arasında uzun müddətdir mövcud olan tranzit müqaviləsinin başa çatmasından bir gün sonra artıb. 

Xatırladaq ki, Yeni il gecəsi Rusiya qazının Ukrayna üzərindən çatdırılması rəsmi olaraq dayandırılıb.

Treyderlər Rusiyadan qaz itkisinin baş verəcəyini gözləsələr də, alternativ planın olmaması vəziyyəti daha da mürəkkəbləşdirib və bu, anbarlardan qazın daha sürətli çıxarılmasına səbəb ola biləcəyi ilə bağlı narahatlıq yaradıb.

"Bloomberg"in məlumatına görə, Niderlandda fevral ayı üçün qazın qiyməti cümə axşamı 4,3% artıb, daha sonra 1,9% artımla 1 meqavat saat üçün 49,83 avro (41,44 funt sterlinq) səviyyəsində sabitləşib.

Avropa üzrə qaz anbarlarındakı tədarük səviyyələri artıq 2021-ci ildən bəri ən sürətli templə azalır, çünki Rusiya ilə Ukrayna arasındakı münaqişə daha da dərinləşib.

2022-ci ilin fevralında Rusiyanın Ukraynaya hücumu Avropada ikinci dünya müharibəsindən bəri ən böyük münaqişəni başlatdı. Bu, qazın topdansatış qiymətlərinin yüksəlməsinə və enerji hesablarının artmasına səbəb oldu. Böyük Britaniya hökuməti isə bu vəziyyətdə ev təsərrüfatlarına dəstək üçün subsidiyalar tətbiq etməyə məcbur oldu.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski (Volodymyr Zelensky) sosial mediada paylaşdığı açıqlamada tranzit müqaviləsinin sona çatmasını “Moskvanın ən böyük məğlubiyyətlərindən biri” kimi qiymətləndirib.

Onilliklər ərzində Rusiya qazı əsasən Sovet İttifaqı dövründə inşa edilmiş və Rusiyanın Kursk bölgəsindəki Sudja şəhərindən başlayaraq Ukraynanın Slovakiya ilə qərb sərhədindəki Ujhorod yaxınlığında bitən boru kəməri ilə daşınıb.

Ukraynanın enerji naziri German Qaluşenko (Herman Halushchenko) tranzit marşrutunun bağlanmasını “tarixi hadisə” adlandırıb və Avropa ölkələrinin Rusiyadan qaz asılılığını azaltmağa məcbur qalacağını bildirib.

Bununla belə, “Qazprom”un məlumatına görə, Moskva vaxtı ilə səhər 8-də (GMT ilə 5-də) baş verən qaz tədarükünün kəsilməsi dərhal Moldovanın ayrılmış bölgələrində yüz minlərlə insan üçün elektrik kəsintilərinə səbəb olub.

Slovakiyanın baş naziri Robert Fico isə qaz tranzitinin dayandırılması qərarına qarşı çıxdığını bildirib və bu addımın “Avropa İttifaqı üçün ciddi təsirlər yaradacağını, lakin Rusiya Federasiyasına təsir etməyəcəyini” qeyd edib.

“Deutsche Bank” analitikləri isə bildiriblər: “Qiymətlərin 2022-ci ilin bütün ayları ərzində müşahidə edilən səviyyədən hələ də aşağı olduğunu nəzərə almaq lazımdır. Lakin Avropa qaz anbarları 2024-cü ilin sonunu son üç ilin ən aşağı səviyyəsi ilə başa vurdu və qiymətlərin son artımı inflyasiya təzyiqlərini daha da artıracaq.”

Rəhim