ABŞ Prezidenti Donald Tramp Xəzinədarlıq Departamentinə sikkələrin (metal pulların) zərb edilməsini dayandırması barədə göstəriş verib. ABŞ-nin uzun müddətdir ki, istehsal xərci 2 sentdən çox olan sikkələr çap etdiyini bildirən Tramp bunu böyük israf adlandırıb. ABŞ Xəzinədarlıq Departamentinin məlumatına görə, 2023-cü ildə bir ədəd 1 sentlik sikkənin istehsalı təxminən 2.72 sentə başa gəlib. Ümumilikdə, ABŞ hökuməti hər il təxminən 4 milyarddan çox 1 sentlik sikkə istehsal edir ki, bu da milyonlarla dollar əlavə xərclərə səbəb olur. Bundan əlavə, 5 sentlik (nikel) sikkənin istehsal dəyəri 10 sentə yaxınlaşır, bu da Tramp administrasiyasının xərcləri azaltmaq üçün digər sikkələrlə bağlı da qərarlar verə biləcəyini göstərir.

Qeyd edək ki, bu mövzu Azərbaycanda da aktualdır. Belə ki, ölkəmizdə 20 və 50 qəpiklikdən başqa, bütün qəpikliklərin maya dəyəri onun nominal dəyərindən yüksəkdir.

Bunu statistik məlumatlar da təsdiqləyir:
 
Belə ki, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, Azərbaycana 2024-cü ilin ilk 10 ayı (yanvar-oktyabr) ərzində rəsmi ödəniş vasitəsi kimi 168 min 906.5 kiloqram sikkə idxal olunub. Bu idxala çəkilən xərc 2 milyon 513 min ABŞ dolları olub. Nəticədə, 1 qram sikkənin maya dəyəri orta hesabla 1.5 sent (2.55 qəpik) olub. 

Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) məlumatına görə, 1 qəpikliyin çəkisi 2.8 qram, 3 qəpikliyin çəkisi 3.45 qram, 5 qəpikliyin çəkisi 4.85 qram, 10 qəpikliyin çəkisi 5.25 qram, 20 qəpikliyin çəkisi 6.6 qram, 50 qəpikliyin çəkisi isə 7.37 qramdır.
 
Məlumatlara əsasən deyə bilərik ki, 1 qəpiklik təxminən 7.14 qəpiyə, 3 qəpiklik 8.79 qəpiyə, 5 qəpiklik 12.36 qəpiyə, 10 qəpiklik 14.02 qəpiyə, 20 qəpiklik 16.83 qəpiyə, 50 qəpiklik isə 18.79 qəpiyə başa gəlir.

Mövzu ilə bağlı iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli bildirib ki, qanunlarla bu qəpiklər tədavüldə olmalıdır:

Onun sözlərinə görə, dövriyyədən çıxartmaq üçün qanunlarda dəyişikliklər lazımdır:

“2023-cü ildə 1-3-5 qəpiklik xırda pulların Almaniya və Türkiyədə zərb edilməsinə 7 mln. 108 min dollar, yəni 12 mln. 83 min manat pul xərcləyiblər. Həmin il xaricdə istehsal edilən bütün 1-3-5 qəpiklərin nominal dəyəri isə cəmi 1,5 mln. manat olub. 1, 3, 5 qəpikliklərin dövriyyədə olması indiki inflyasiya, bahalıq, kartla ödənişlərin kəskin artdığı şəraitdə lazımlı deyil”.