Mərkəzi Bankın açıqladığı son məlumata görə, banklardakı əmanətlərin orta faizi 3,55 olub.

Manatla olan əmanətlərin orta faiz dərəcəsi 4,89, xarici valyutada 1,07 faiz təşkil edib.

Banklara yeni qoyulmuş müddətli vəsaitlər isə ortalama 7,31 faizlə qəbul edilib. Bununla belə, maliyyə qurumları bu dövrdə kreditləri orta hesabla 15,79 faizlə veriblər.

Maraqlıdır, əmanət və kredit faizləri arasında niyə bu qədər fərq var?

Millət vəkili Vüqar Bayramov kredit faizlərinin yüksək olmasını depozit faizlərinin dərəcəsi ilə əlaqələndirib.

Deputat deyir ki, faizlərin yüksək olması kreditlərin qaytarılmasında problemlər yaratmaqla yanaşı, onlara əlçatanlığı da azaldır.

Ekspertlər bildirirlər ki, faizlərin yüksək olmasının başlıca səbəbi kredit risklərinin yüksək olmasıdır.

Faizlərin azalması üçün banklararası rəqabət artmalı, risklər azalmalı, bazara daha ucuz vəsaitlər daxil olmalıdır.

Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a açıqlama verən  iqtisadçı ekspert Xalid Kərimli bildirib ki, əsas səbəblərdən biri iqtisadiyyatımızın kifayət qədər güclü olmamasıdır:

“Avropa və Amerikada iqtisadiyyat həddindən artıq güclüdür və valyutalarına etibar, inam var. Ölkələrlə bağlı risklər isə çox aşağı səviyyədədir. Bütün dünya da öz pullarını həmin ölkələrə investisiya edir, buna görə də pulun dəyəri aşağı düşüb. Azərbaycanda isə iqtisadiyyat çox risklidir, çünki valyuta axını neft və qazdan asılıdır. İkinci səbəb isə riskli coğrafi regionda yerləşməyimizdir. Ətrafımızda ciddi siyasi, iqtisadi, hərbi proseslər baş verir. Pulun dəyəri də bunları əks etdirir”.

Ekspert qeyd edib ki, xaricdə banklar pulu ucuz tapır, ucuz da satırlar, bizdə isə baha tapılır, baha da satılır:

“Xaricdə ona görə 5 faizə kredit imkanları var ki, orada 1 faizlə pulunu investisiya edənlər var. Lakin siz pulunuzu 1 faizlə banka qoymazsınız, axı. Düşünərsiniz ki, risklidir, devalivasiya ola bilər, pulun dəyəri itir, inflyasiya ola bilər. Odur ki, banklar depozitləri aşağı faizlə tapa bilmirlər.

Başqa bir məsələ isə kapital bazarlarının inkişaf etməməsidir. Şəxslər kredit almaq üçün ancaq banka getməlidir. Burada da bankların üstün mövqeyi yaranır ona görə də baha satmaq imkanları da formalaşır. Alternativ oalraq şirktələrin səhm, istiqraz buraxıb pul cəlb etmə şansı çox aşağıdır. Şirkətlərin də tarixçəsi çox qısadır, riskləri böyükdür”.