Cazibədar bir sənət əsəri üçün nə qədər ödəməyə hazırsınız? Nəfəs kəsən bir rəsmin gücünü inkar etmək olmaz. O, müxtəlif emosiyalara səbəb və hətta otağın mərkəzi elementi ola bilər. Bəs, nəyin bahasına? Bəzi kolleksiyaçılar üçün yaxşı sənət adına istənilən pulu ödəməyə hazır olurlar. İldən-ilə hərrac evləri və şəxsi qalereyalar köhnə ustadların, Leonardo da Vinçi, Rembrandt, Cekson Pollok və Pablo Pikasso kimi 20-ci əsrin korifeylərinin əsərlərinin rekord qıran satışlarına baxın.

Valyuta.az sənət tarixində indiyə qədər satılan ən bahalı rəsmlərdən bəzilərini təqdim edir. 

“Salvator Mundi” (Leonardo da Vinçi)

Rəsm üçün ödənilən pul: 450 milyon dollar

Salvator Mundi 2017-ci ildə “Christie's” hərracında anonim alıcıya 450 milyon dollardan bir qədər çox qiymətə satılıb. “New York Times” qəzetinin məlumatına görə, alıcı səudiyyə şahzadəsi Bader bin Abdullah bin Mohammed bin Fərhan əl-Səud üçün fəaliyyət göstərirdi. Rəsm həmin vaxtdan bəri Səudiyyə Ərəbistanı Mədəniyyət Nazirliyinin mülkiyyətindədir. “Dünyanın Xilaskarı” olaraq məna verilən şəkil təkcə dünyanın ən bahalı deyil, həm də ən mübahisəli rəsm əsəridir. Bir çox alimlər əsərin bütünlüklə Leonardo da Vinçi tərəfindən çəkildiyinə şübhə ilə yanaşırlar. Bunu ümumi kompozisiyanın Da Vinçinin üslubuna tam uyğun gəlməməsi ilə izah edirlər. 2018-ci ildə Luvr muzeyi tərəfindən analiz aparıldı və Leonardonun daha sonra əlləri ilə qollarını əlavə etməsindən sonra ortaya əsər çıxması nəticəsinə gəlindi.

“İnterchange” (Villem de Kuninq)

Rəsm üçün ödənilən pul: 300 milyon dollar

“Rəssamların rəssamı” kimi qəbul edilən niderland əsilli amerikalı Villem de Kuninq çox vaxt fiqurlara, mənzərələrə və natürmorta əsaslanan jest əsərlərinə üstünlük verməklə mücərrəd ekspressionist üslubu formalaşdırıb. Kuninqin “İnterchange” əsəri əsasən qadınları daha mücərrəd şəhər mənzərələrinə yönəldir. Əsərin əsas hissəsi məşğul fonda uzanmış qadını təmsil edən çəhrayı mərkəzdir. Kennet C. Qriffin yağlı boya ilə çəkilmiş tablonu 2015-ci ilin sentyabrında “David Geffen Fondu”ndan 300 milyon dollara alıb.

“Kart oyunçuları” (Pol Sezan)

Rəsm üçün ödənilən pul: 250 milyon dollar

1890-cı illərdə Pol Sezan kart oynayan fəhlələri təsvir edən beş əsərdən ibarət bir seriya yaratdı. Oyuna qərq olmuş iki adamı təsvir edən rəsmin sakit təbiəti Sezannın əvvəlki dramatik və rəngarəng əsərlərindən uzaqlaşmadır. Seriyadakı rəsmlərin əksəriyyəti dünya muzeylərində nümayiş etdirilsə də, bu xüsusi əsər 2011-ci ildə Qətər kral ailəsi tərəfindən 250 milyon dollara alınıb.

“Nafea Faa Ipoipo?” (Pol Qoqin)

Rəsm üçün ödənilən pul: 210 milyon dollar

“Nafea Faa Ipoipo?” - “Nə vaxt evlənəcəksən?” kimi tərcümə olunan rəsm Pol Qoqinin 1891-ci ildə Taitiyə ilk səfərindən sonra çəkdiyi əsərlərdən biridir. Şəkildə diqqət saçlarına ağ çiçək bağlayan yerli gənc qadına yönəlib. Ənənəvi Taiti mədəniyyətinə görə, saçdakı çiçək insanın evlənməyə hazır olduğunu göstərir və anası onun üzərində qoruyucu kimi dayanır. Əvvəlcə Qoqinin tablosunun isveçrəli iş adamı Rudolf Ştaçelin tərəfindən Qətərli alıcıya 300 milyon dollara satıldığı bildirilib. Ancaq 2017-ci ildə aparılan məhkəmə prosesi rəsmin cəmi 210 milyon dollara satıldığını ortaya qoydu.

“Number 17A” (Cekson Pollok)

Rəsm üçün ödənilən pul: 200 milyon dollar

Mücərrəd ekspressionist hərəkatın lideri Cekson Pollok "damlama" texnikası ilə şöhrət qazandı. Burada Pollok hərəkət vasitəsilə duyğuları çatdırmaq üçün kətan üzərinə (çox vaxt döşəməyə qoyulur) boya tökürdü. Fiberbord kətan üzərində rənglərin kaleydoskopunu əks etdirən mücərrəd rəsm olan “Number 17A” Pollokun bu texnika ilə çəkdiyi ilk işlərindən biridir. Milyarder Kennet C. Qriffin tablonu 2015-ci ildə “David Geffen Fondu”ndan 200 milyon dollara alıb.

“The Standard-Bearer” (Rembrandt)

Rəsm üçün ödənilən pul: 198 milyon dollar

Rembrandtın ən canlı şah əsərlərindən biri kimi təqdim edilən “The Standard-Bearer” Niderlandın Qızıl Dövründə fəaliyyət göstərən rəssamın 1636-cı ildə çəkdiyi avtoportretdir. Rotşildlər ailəsinin 1844-cü ildə aldığı rəsm bir vaxtlar İngiltərə kralı IV Corca məxsus idi. 2021-ci ilin sonlarında Niderland hökuməti ölkənin milli kolleksiyası üçün Rotşildlərdən sənət əsərlərini almağı planlaşdırdığını elan etdi. Rəsm, nəhayət 2022-ci ildə 175 milyon avroya (təxminən 198 milyon dollar) Niderlanda satıldı və o vaxtdan bəri bütün ölkə muzeylərində xüsusi nümayiş etdirilir.

“Shot Sage Blue Marilyn” (Endi Vorhol)

Rəsm üçün ödənilən pul: 195 milyon dollar

Endi Vorholun “Adaçayı Mavi Merilinin Vurulması” kimi tərcümə olunan əsəri 2022-ci ildə “Christie's” hərracında amerikalı diler Larri Qaqosiana 195 milyon dollardan bir qədər çox qiymətə satılaraq sənət səhnəsini silkələdi. Vorhol yaradıcılığında imzası olan tablo ipək-ekran texnikası və “Niaqra” filmindən kəsilmiş reklam fotoşəkilindən istifadə olunaraq yaradılan beş rəsm seriyasının bir hissəsidir. Seria öz adını ifaçı rəssam Doroti Podberin Vorholun məşhur studiyasına gələrək dörd rəsm əsərini tapança ilə vurmasından sonra almışdır. Əsərlər sonradan təmir edilsə də ad olduğu kimi qaldı.

“Violet, Green and Red” (Mark Rotko)

Rəsm üçün ödənilən pul: 186 milyon dollar

Rotkonun 1951-ci ildə tamamlanmış altı nömrəli əsəri yaşıl xətlə ayrılmış bənövşəyi və qırmızı rəngdən ibarət iki genişlikdən ibarətdir. Üç sahənin hər biri kənarlar ətrafında yumşaldılır, sanki iddialı rənglər təbii olaraq bir-birinə dəyişir. 2014-cü ildə 186 milyon dollara satılan əsər rəssam üçün yeni rekord oldu.

“Maerten Soolmans and Oopjen Coppit”

Rəsm üçün ödənilən pul: 180 milyon dollar

Marten Soolmans və Oopjen Koppit cütlüyünün tammetrajlı toy portretləri 1634-cü ildə gənc Rembrandt tərəfindən yaradılıb. 17-ci əsrin digər portret cütlərindən fərqli, bu iki rəsm yaradılandan bəri birlikdə saxlanılır. Rotşildlər ailəsi 1878-ci ildə portretlərə sahib oldu və daha sonra parçaları “Christie's” hərracı vasitəsilə iki - Luvr və Rijksmuseum muzeyinə satıldı. İki Avropa muzeyi növbə ilə portretləri nümayiş etdirir və onların heç vaxt bir-birindən ayrılmamasını təmin edir.

“Water Serpents” (Qustav Klimt)

Rəsm üçün ödənilən qiymət : 170 milyon dollar

1907-ci ildə tamamlanan “Su ilanları” kimi tərcümə olunan əsər qadın formasının həssas təbiətini əks etdirən seriyanın ikincisidir. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı dəbdəbəli bəzədilmiş tablo nasistlər tərəfindən yəhudi kolleksiyaçısı Cenni Ştaynerdən müsadirə edilərək bir nasist kinorejissoruna verilib. Əsər 2015-ci ildə “Sotheby's” tərəfindən hərraca çıxarıldıqdan sonra yenidən ictimaiyyətin diqqət mərkəzinə düşdü. Bir neçə mülkiyyət dəyişikliyindən sonra rəsm 2017-ci ildə naməlum alıcıya 170 milyon dollara satıldı. O, hazırda Amsterdamdakı Van Qoq Muzeyində nümayiş etdirilir.

Elmir