Azərbaycanda xammal olaraq kifayət qədər gön-dəri var. Amma bu xammalın son məhsul halına gətirilməsi problemlidir. Bu da ondan qaynaqlanır ki, gön və dərini aşılamaq üçün istifadə olunan kimyəvi maddələr Azərbaycanda istehsal olunmur, Türkiyə, İran və Rusiyadan idxal edilir. Bunlar turşular, alt boyalar, üst boyalar və ümumilikdə 42 növ başqa digər maddələrdir. 

Bu maddələrin idxalı zamanı ödənilən gömrük ödənişləri də çox yüksəkdir. Yəni onların idxalı zamanı 15% gömrük rüsumu, 18% ƏDV, laboratoriya və digər xidmətlər üçün 6% xərc tələb edilir. 

Maraqlıdır ki, Azərbaycan gön və dəri aşılamaq üçün istifadə olunan kimyəvi maddələri nədən ölkə daxilində istehsal edə bilmir?

Valyuta.az-a açıqlama verən iqtisadçı ekspert Pərviz Heydərovun fikrincə, sözügedən problemin kökündə həmin məhsullar üzrə daxili bazarda xarici istehsalçıların hökmran rol oynaması dayanır: 

“Bu bir reallıqdır ki, Azərbaycanın daxili istehlak bazarında tələb olunan bir sıra məhsulları özümüz istehsal edə bildiyimiz halda, müxtəlif subyektiv səbəblərdən bu sahə üzrə geri qalırıq. Nəticədə həmin boşluğu idxal məhsulları doldurur və nəticədə qiymətlər bahalaşır. Gön-dəri istehsalı yüngül sənayeyə aiddir. Bu sahə üzrə də bir sıra məhsulları özümüz istehsal edib, daxili tələbatı ödəmək iqtidarındayıq. Amma istehsal amilində belə bir cəhət var ki, hər hansı bir məhsulu istehsal edənlər bu və ya digər formada onun hər hansı bir detalına görə mütləq kənar istehsalçıdan asılı olur. Ölkədə gön və dərini aşılamaq üçün istifadə olunan kimyəvi maddələrin idxal olunası həmin sahəyə xüsusi diqqətin olmaması səbəbindəndir. Ona görə də zəruri hesab olunan bir sıra mallar üzrə xarici istehsalçılardan asılı vəziyyətdəyik. Daxili bazarda gön və dəri məhsulları üzrə xarici istehsalçılar hökmran rol oynayırlar. Sözügedən məhsulların analoqonu özümüz istehsal edə bildiyimiz halda, onun müəyyən komponentləri üzrə xaricdən asılılıq səbəbindən daxili bazarda xarici istehsalçılarla rəqabətdə uduzuruq. Hökumətin bu sahəyə müvafiq diqqəti olarsa, gön və dəri aşılanması üzrə kimyəvi maddələri də asanlıqla daxildə istehsal edə bilərik”. 

Ramiz