“Hökumətin nəzərində 2023” təşkilatının dərc etdiyi hesabata görə, süni intellekt (Sİ) texnologiyaları OECD ölkələrinin dövlət sektoruna tətbiq edilir, lakin bu, qeyri-bərabər şəkildə baş verir. 

Valyuta.az xəbər verir ki, 30 OECD ölkəsi arasında aparılan sorğu 2022-ci ildə onlardan 23-də (77%) daxili idarəetmə prosesləri, dövlət xidmətlərinin göstərilməsi və dövlət siyasətinin təkmilləşdirilməsi kimi əsas kateqoriyalar üzrə ən azı bir süni intellekt layihəsinin olduğu müəyyən edilib. Eyni zamanda, 30 ölkədən 10-da bütün bu üç sahədə oxşar layihələr olub.

Çox vaxt süni intellekt layihələrinə hökumətlər dövlət sektorunda daxili prosesləri təkmilləşdirmək (məsələn, onların səmərəliliyini artırmaq üçün) və ictimai xidmətlərin proaktiv şəkildə təqdim edilməsi üçün ehtiyac duyur – təhlil edilən OECD ölkələrinin üçdə ikisindən çoxunun (22) bu sahədə layihələri var. Yalnız 11 hökumət öz dövlət siyasətinin inkişaf proseslərində süni intellektdən istifadə edib (məsələn, ətraf mühitlə bağlı qərarların qəbulu üçün Estoniyada).

İƏİT ekspertləri dövlət sektorunda süni intellektdən istifadə edərkən etik dəyərlərin və alqoritm idarəetmə prinsiplərinin uyğunlaşdırılmasının vacibliyini qeyd edirlər - indi ölkələrin bu məsələlərə yanaşmalarında ciddi fərqlər var. Belə ki, dövlətlərin yarıdan çoxu (30-dan 16-sı) formal tələblərə (qanunlar və ya digər hüquqi aktlar), 12 ölkə siyasi təşəbbüslərə (elan edilmiş standartlara və ya prinsiplərə) arxalanır və iki ölkə (Latviya və Litva) ümumiyyətlə heç bir alətdən istifadə etmir.

Əvvəllər xəbər verildiyi kimi, 2022-ci ildə hökumətlərin dövlət xidmətləri sahəsində süni intellekt tətbiq etməyə hazırlığı indeksində ölkələrin reytinqinə (onu Britaniyanın Oxford Insights konsaltinq şirkəti tərtib edir) ABŞ, Sinqapur və Böyük Britaniya başçılıq edir. Ümumilikdə reytinqdə 181 ölkə iştirak edib, Rusiya orada 40-cı yeri tutub. Bu indeks üç komponenti xarakterizə edən 10 parametr üzrə 39 göstərici əsasında hesablanır: hökumətin imkanları, texnologiya sektoru, məlumatların və infrastrukturun mövcudluğu. 

Qeyd edək ki, RANEPA Ali İqtisadiyyat Məktəbinin Rusiya Rəqəmsal Transformasiya Komandalarının və Liderlərin Təlim Mərkəzinin “Etika və Rəqəm” analitik hesabatında süni intellekt texnologiyaları sosial institutlara yüksək inamı olan ölkələrin dövlət idarəçiliyində ən sürətlə tətbiq olunur.

Nicat