“OpenAI”, 12 günlük təqdimat tədbirinin son günündə böyük bir yeniliyə imza atdı. Süni intellekt sahəsinin qabaqcıl şirkəti, “o1” modelindən sonra yeni süni intellekt modeli olan “o3”-ü təqdim etdi. “OpenAI o3” nədir? Budur bütün detallar:  

Süni intellekt sahəsinin lideri “OpenAI”, “12 Days of OpenAI” çərçivəsində 12 gün ərzində müxtəlif təqdimatlar və elanlar həyata keçirdi. Bu uzun tədbirin son günündə isə şirkət, “düşünə bilən” süni intellekt modeli “o1”-in yeni versiyası olan “OpenAI o3” və “OpenAI o3-mini”-ni təqdim etdi. Şirkət, yeni süni intellekt modelinin mövcud modellərdən daha insanabənzər mühakimə qabiliyyətinə malik olduğunu vurğuladı.  

“OpenAI o3” ilə yeni bir dövr başlayır  

“Google”-un bu tip ilk modeli təqdim etməsindən yalnız bir gün sonra “OpenAI”, indiyədək ən bacarıqlı süni intellekt modelinin təkmilləşdirilmiş versiyasını – daha çox düşünmək və analiz üçün vaxt sərf edən modeli təqdim etdi. “OpenAI o3”, “o1” modeli kimi suallara daha yaxşı cavab vermək üçün “düşünərək zaman keçirir” və bu prosesdə məntiqi mühakimələr yürüdür.  

“OpenAI o3” xüsusilə mürəkkəb riyazi məsələlər, irəliləmiş elm sualları və kodlaşdırma sahələrində əvvəlki modeldən üç dəfə daha yüksək performans göstərir. Model, ARC-AGI kimi süni intellektlərin məntiqi nəticə çıxarma bacarıqlarını yoxlayan bir benchmark testində də böyük uğur əldə edir.  

“o3”, məntiqi düşünmə tələb edən problemləri addım-addım həll etmə üzrə təlim keçmiş bir modeldir. “OpenAI” bildirir ki, bu yanaşma süni intellektin mürəkkəb problemləri həll etmə qabiliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Şirkət, “o3”-ün SWE-Bench kimi problem həll etmə qabiliyyətini ölçən testlərdə “o1”-dən 20% daha yaxşı nəticə göstərdiyini açıqlayıb.  

Niyə “o2” deyil, “o3”?  

Mövzunun detallarına keçməzdən əvvəl ilk ağla gələn sualı cavablandıraq: Niyə “o2” deyil, “o3”? Şirkət, “o2” adının istifadə edilməməsinin səbəbi olaraq Böyük Britaniyanın telekommunikasiya şirkəti “O2” ilə mümkün ticarət marka mübahisəsinin qarşısını almaq istədiyini qeyd edir.  

Bununla yanaşı, “o3” və “o3-mini” hələ ümumi istifadə üçün əlçatan deyil. Lakin, təhlükəsizlik tədqiqatçıları bu gündən etibarən ilkin versiyaya giriş üçün müraciət edə bilərlər. “OpenAI” CEO-su Sem Altman (Sam Altman) açıqlamasına görə, bu yeni modellərin geniş istifadəyə verilməsi bir qədər vaxt ala bilər.  

AGI-yə bir addım daha  

“o3” modeli, “o1” kimi, cavab hazırlamazdan əvvəl “xüsusi düşüncə zənciri” vasitəsilə məntiq yürüdə bilir. Bu proses modelin özünü “nəzarət etməsini” təmin edir və yanlış məlumat yayma riskini azaldır. Fizika, elm və riyaziyyat kimi mürəkkəb sahələrdə etibarlılığı artıran bu yanaşma, eyni zamanda bir çatışmazlığı da özündə birləşdirir: cavab vaxtı. Ənənəvi modellərdən fərqli olaraq “o3”, cavab hazırlamaq üçün daha çox vaxt sərf edir.  

“o3”-ün əsas fərqi, bir tapşırığı yerinə yetirərkən bir neçə addımı əvvəlcədən planlaşdıraraq nəticə yönümlü bir proses yaratmasıdır. Verilən bir əmri cavablamazdan əvvəl, mövzu ilə bağlı detalları dəyərləndirir, məntiqini izah edir və daha sonra ən doğru cavabı ümumiləşdirir. Əlavə olaraq modellər aşağı, orta və ya yüksək düşünmə vaxtına uyğunlaşdırıla bilər.  

“OpenAI”-nin bu yeni modelləri süni ümumi intellekt (AGI) ilə bağlı müzakirələri yenidən gündəmə gətirir. AGI, insanın edə biləcəyi demək olar ki, bütün vəzifələri yerinə yetirə bilən süni intellekt sistemlərini ifadə edir. “OpenAI”-nin AGI-yə dair tərifi isə belədir: “iqtisadi baxımdan dəyərli işlərin çoxunda insanlardan daha yaxşı performans göstərən olduqca avtonom sistemlər”.  

“o3”-ün AGI-yə nə qədər yaxınlaşdığını anlamaq üçün ARC-AGI test nəticələrinə istinad edilə bilər. Bu testdə “o1”, 25%-dən 32%-ə qədər bir uğur nisbəti əldə edə bilir. İnsan səviyyəsinə çatmaq üçün tələb olunan nisbət 85% olsa da, bu nəticələr əhəmiyyətli bir irəliləyişi göstərir. Lakin diqqətəlayiq məqam budur: “o3” bu testdə 87.5% nəticə əldə edir! Bu, “o1”-in performansını üç dəfə artırır və bu nisbətə daha əvvəl heç bir model yaxınlaşa bilməmişdi.  

Digər müqayisələrdə də “o3” rəqiblərini geridə qoymağı bacarır. “AIME 2024”-də yalnız bir suala səhv cavab verərək 96.7% bal toplayır və “GPQA Diamond”-da 87.7%-ə çatır. Model, həmçinin ən çətin qiymətləndirmələrdə yeni rekordlar qıraraq “EpochAI”-nin Frontier Math testində problemlərin 25.2%-ni həll edir. Buradakı riyazi problemləri hətta bu sahədə mütəxəssis olan şəxslərin həll etməsi bəzən günlərlə vaxt tələb edir.  

“OpenAI o3” nə zaman təqdim olunacaq və necə istifadə ediləcək?  

“OpenAI o3” və “o3-mini” hələ istifadəyə verilməyib və hazırda test mərhələsindədir. “OpenAI”, eyni zamanda, təhlükəsizlik və etibarlıq tədqiqatçılarından, yeni proqramların istifadəyə verilməsindən əvvəl bu modelləri yoxlamaq üçün müraciət etmələrini istəyir.  

“OpenAI” CEO-su Sem Altman tədbir zamanı etdiyi açıqlamada, “o3-mini” modelinin 2025-ci ilin yanvar ayında, “o3” modelinin isə yanvar ayından qısa müddət sonra istifadəyə verilməsinin planlaşdırıldığını bildirib. Bu modellər ilkin olaraq “ChatGPT Plus” və “Pro” abunəçilərinə təqdim olunacaq.  

“OpenAI”, modelin ilkin versiyaları ilə yanaşı, “o1” və “o3” kimi sistemlərin düzgün işləməsini və məsələn, istifadəçilərin qanunsuz fəaliyyətlərdə iştirakına kömək etməməsini təmin etmək üçün yeni bir yanaşma metodunu açıqlayan bir tədqiqat yayımlayıb. “Düşüncəli hizalama” (Deliberative alignment) adlanan bu texnika, modellərin istifadəçinin sualına cavab verməzdən əvvəl bir sıra təhlükəsizlik addımlarını izləməsini təmin edəcək.  

Valyuta.Az