“Təbiətdəki tullantıları azaltmaq üçün bu tullantılarla bağlı biznes yaratmaq lazımdır”. 

Bu sözləri Valyuta.az-a ekoloq Xosrov Musayev “təbiəti tullantılardan necə qorumaq olar” sualına cavab verərkən deyib.

Ekoloq deyir ki, təbiəti tullantılardan xilas etməyin bir neçə yolu var: “Onlardan ən əsası yolu müəyyən sahibkarlar olmalıdır ki, bu tullantıları pul ilə almalı, sonra isə bu tullantıları emal edən müəssələrə satmalıdır. Xüsusi ilə xəstəxanalarda istifadə olunan tibbi tullantılar ətraf mühit üçün çox ziyanlıdır. Bu tullantılar vasitəsi ilə müxtəlif xəstəliklər ətrafa yayılır. İnsanların xəstələnməsinə səbəb olur. Ayrı-ayrı tullantıları toplayan şəxslər olmalıdır. Belə olan halda həm ətraf mühit çirklənməz, həm də həmin tullantılar təkrar emala gedər”. 

Xosrov Musayev deyir ki, təkrar olan emal hər zaman xammaldan istehsal olunan məhsuldan ucuz başa gəlir: “Ucuz başa gəldiyi üçün də daha səmərəlidir. Bir tərəfdən həm təbiətin çirklənməsinin qarşısı alınır, digər tərəfdən də təkrar emal ucuz başa gəlir. Məsələn Balaxanıda tikilən zibil emalı zavodu sıfır tullantıdır. Ora gələn bütün tullantılar çeşidlənir, növləri üzrə bölünür, təkrar emala gedir. O məhsulların da hamısının da alıcıları var. Yerdə qalan tullantılar isə utilizasiya edilir. Bu utilizasiyadan istilik alınır və bəzi binaların isidilməsinə istifadə olunur. 

Bəzi ölkələr istilik də istifadə etmək üçün başqa ölkələrdən zibili pulla alır. İsveçrədə evlərin 30-40 fazii bu tullantılardan alınan istilik vasitəsi ilə isidilir. Mən Bərdədə karton alan belə müəssisə olduğunu görmüşəm. Onlar kartonu alır, sonra təkrar emala göndərirlər. Bəzi tullantılar var ki, onları alanlar var, bunun biznesi ilə məğul olanlar var. Ona görə də həmin tullantılara çox az rast gəlmək olur”. 

“Deyirsiniz, bu sahə gəlirlidir, bəs sahibkarlar niyə maraq göstərmirlər” sualına cavab olaraq Xosrov Musayev bildirib ki, bizdə tendensiya başqadır: "Əvvəllər sahibkarlar topdansatışla məşğul olmaq istəyirdilərsə, daha sonra restoran biznesinə maraq göstərdilər, indi də klinika, apteklər tikilir. Lakin bu emal müəssələriindən yaxşı gəlir əldə etmək olar. Sahibkarlar isə buna maraq göstərmirlər. Sahibkarlar ya bu istiqaməti anlamırlar, ya da onları yönəldən yoxdur. Çünki onlar qısa zamanda pul qazanmaq istəyirlər. Dünyanın bir çox ölkələrində bu sahə ən gəlirli sahə hesab olunur”.

Davud