“Bu artıq uzun illər baş verən trenddir, yəni ABŞ-ın dövlət borcu neçə illərdir ki, daha da yüksəlir”. 

Bunu Valyuta.az-a iqtisadçı Natiq Cəfərli ABŞ-ın dövlət borcunun artması və bu vəziyyətin dünya iqtisadiyyatına göstərə biləcəyi təsirlər haqqında danışarkən deyib. 

Natiq Cəfərli bildirib ki, bu elə də böyük fəlakətli vəziyyət deyil:

“Bu günə qədər borc kağızlarının digər ölkələr tərəfindən məmnuniyyətlə alındığının şahidi oluruq. Yəni, bir çox ölkələr ABŞ-ın borc kağızlarından həm də gəlir məqsədi üşün istifadə edirlər. Ona görə də bu borc təhlükəli həddə deyil”.

İqtisadçı deyib ki, borc təhlükəli həddə olmasa da, tendensiya təhlükəlidir:

“ABŞ-ın dövlət borcu əvvəllər daha kiçik həcmlərlə artırdı. İndi isə yüksək rəqəmlərlə artdığının şahidi oluruq. Bu isə dünyaya əlavə inflyasiya prosesi yaradır. Amerikada borc kütləsi artdıqca, Federal Ehtiyat Sistemi daha çox pul kütləsi dövriyəyə buraxır, obrazlı dillə desək, daha çox pul çap edir. Bu da dünyada inflyasiyanın artımına səbəb olan faktora çevrilir. Biz bunu pandemiya dövründə də görmüşdük. İki ildə dünya bazarına 14 trilyon dollar əlavə vəsait daxil oldu. Dünya hələ də bu inflyasiya ilə mübarizəni başa çatdıra bilmir. İnflyasiya səngimir. Bu nöqteyi-nəzərdən inkişaf etməkdə olan ölkələrin valyutalarına, onların inflyasiya göstəricilərinə ABŞ-ın borc tavanının yüksəlməsinin təsiri olacaq”.

“Belə vəziyyətdə dövlətlər öz iqtisadiyyatını və valyutasını qorumaq üçün nə etməlidir” sualına cavab olaraq iqtisadçı bildirib ki, qlobal trendlər bir-birinə o qədər bağlı məsələlərdir və burada dövlətlərin ayrı-ayrılıqda görəcəyi işlər olsa da, o qədər də çox deyil:

“İnkişaf etməkdə olan ölkələr inflyasiya ilə daha çox mücadilə etmək üçün uçot dərəcəsini qaldırır, kreditləri bahalaşdırırlar. Nəticə etibarı ilə iqtisadi aktivliyi azaltmaq yolu ilə inflyasiya ilə də mücadilə edirlər. Doğrudur bu zaman inflyasiya aşağı düşsə də, iqtisadi aktivliyin azalması işsizlik, gəlirlərin azalması kimi problemlər yaradır. Ona görə də qlobal trendləri idarə etmək, onlara yerli həll yolu tapmaq çətindir. Amma bu o demək deyil ki, mümkün deyil. Ölkələr daxili bazarlarını qorumaq üçün, inflyasiya tədbirlərini gücləndirsinlər, istehsalın artırılma yollarını tapsınlar. Bəzən də gömrük və vergi rüsumlarının azaldılması yolu ilə idxal malların ucuzlaşdırsınlar, bolluğuna səbəb olsunlar ki, bu inflyasiya zərbə vurmasın. Bu yollarla müəyyən qədər idarə etmək mümkündür, amma qlobal trend elədir ki, dollar inflyasiyası baş verdikcə, digər ölkələrdədə bu proses avtomatik olaraq sürətlənir”. 

ABŞ Maliyyə Nazirliyinin yaydığı məlumata görə ABŞ-ın dövlət borcu ilk dəfə 33 trilyon dolları keçib.

Davud