Qlobal istiləşmə 18 pinqvin növünün ən böyüyü olan "imperator pinqvinləri"nin son illərdə sürətlə azalmasına səbəb olub.

Valyuta.az xəbər verir ki, istiləşmə davam edərsə, 2050-ci ilə qədər Cənubi Okean və Antarktidada "imperator pinqvinləri"nin sayının 26-47 faiz azalacağı gözlənilir.

AA müxbirinin tərtib etdiyi məlumata görə, dünyada 650 mindən çox üzvü olan növ dünyanın istilik balansının pisləşməsi, dəniz buzlarının əriməsi, istixana qazları və karbon emissiyaları ilə birlikdə yeni bir təkamül prosesinə girməli olacaq. 

Bu il 7-ci Milli Antarktika Elmi Ekspedisiyası çərçivəsində Türkiyədən səyahət edən alimlərin Horseşoe adasındakı uzunluğu 120 santimetrə, çəkisi 40 kiloqrama çatan "imperator pinqvinləri" üzərində apardıqları müşahidələr dünyaya əvəzsiz məlumatlar verib. Araşdırmalar nəticəsində dünyanın ən müasir "imperator pinqvin koloniyaları"nın xəritəsi də dərc edilib.

TÜBİTAK MAM Qütb Araşdırmaları İnstitutunun ekspert tədqiqatçısı, kapitan usta mühəndis Sinan İyirmibeşoğlu daha əvvəl elmi qeydlərdə varlığından bəhs edilməyən "imperator pinqvinləri"nin At Nalı adasına enməsinin təəccüblü olduğunu deyib.

"İmperator pinqvinləri"nin Antarktidada yay-qış aylarında yaşayan nadir növlərdən biri olduğunu vurğulayan İyirmibeşoğlu "İmperator pinqvin" balaları yumurtadan çıxan kimi çox diqqətlə böyüdülür. Məsələn, buzlu torpaqla təmas etmədən ata-anasının ayaqları üzərində müəyyən ölçüyə çatana qədər yetişdirilir. Boylarının uzanması ilə gənclik və tük tökmə dövrünün başlaması pinqvinlər üçün çox önəmlidir. Çünki tüklərini dəyişdirərək suya davamlı yeni tüklərə sahib olurlar və suya girə bilirlər. Əgər tüklərini dəyişmədən suya girsələr, bir daha sudan çıxa bilməyəcəklər", deyə bildirib.

Sinan İyirmibeşoğlu iqlim dəyişikliyi nəticəsində qütb bölgələrində buzlar sürətlə əriyib yox olduğunu və qalınlığın getdikcə azaldığını deyib: "Pinqvinlərin böyümə dövrünü dəniz buzunda keçirməsi getdikcə çətinləşir. Hazırkı "imperator pinqvin koloniyaları"nın Antarktika xəritəsində imperator pinqvinləri qitənin demək olar ki, bütün sahillərində yerləşir. Ovlamaq üçün Cənubi Okeanda yüzlərlə kilometr yol qət edə bilən pinqvinlər itmədən çoxalma dövrləri üçün koloniyalarına qayıdırlar".

TÜBİTAK MAM prezidenti və Qütb Araşdırmaları İnstitutunun direktoru professor Burcu Özsoy Ağ Qitədəki son araşdırmalardan birinin də ingilis tədqiqatçılar tərəfindən aparıldığını bildirib: “Avropa Kosmik Agentliyinin idarə etdiyi "Sentinel-2" peykinin 2022-ci il peyk görüntülərini araşdıran tədqiqatçılar Bellinqshauzen dənizindəki Smiley adasındakı koloniyaya aid on min körpə imperator pinqvininin dəniz buzlarının əriməsi nəticəsində həyatını itirdiyini aşkar ediblər. Bu, bizə daha böyük iqlim və məhv olmaq təhlükələrinin artacağını göstərir”.

Paşa Məmmədli