Avropanın Çinə rəqib olaraq qurduğu elektrikli avtomobil batareyası istehsalçısı "Northvolt" iflas edib. Qərb, bir çox sahədə olduğu kimi, bu sektorda da "necə edəcəyini bilmədiyini" bir daha göstərdi.

Valyuta.Az-ın "TRT Haber"ə istinadən verdiyi xəbərə əsasən, ekspertlər hesab edirlər ki, Avropa bu boşluğu Çin şirkətləri ilə doldurmağa çalışarsa, bu dəfə də ABŞ Prezidenti Donald Trampın (Donald Trump) qəzəbinə səbəb ola bilər.  

Son günlərdə yayılan "iflas müraciəti" xəbəri ilk baxışda Avropadakı bir batareya şirkəti ilə bağlı görünə bilər, lakin arxa planda daha fərqli proseslərə təkan verə biləcək yeni bir dövrün başlanğıcını işarə edir.  

Söhbət İsveç batareya istehsalçısı "Northvolt"un qarşılaşdığı çətinliklərdən gedir. Şirkət ciddi maliyyə böhranı ilə üzləşmişdi. Bazar qarşısında təxminən 6 milyard dollarlıq borcu vardı. Üstəlik, yalnız bir həftəlik əməliyyatları davam etdirmək üçün lazım olan 30 milyon dollarlıq vəsaiti qalmışdı.  

Əgər "Northvolt"a yalnız batareya istehsal edən adi bir şirkət kimi baxılsa, bu hadisələr adi görünə bilərdi. Lakin bu şirkətin Avropa tərəfindən Çinlə rəqabət aparmaq məqsədilə qurulduğunu, bir çox Avropa avtomobil markası ilə əməkdaşlıq etdiyini və günün sonunda Çin batareyası əvəzinə Avropa istehsalı olan böyük bir batareya istehsalçısı yaratmağı hədəflədiyini nəzərə aldıqda, vəziyyətin ciddiliyi üzə çıxır.  

"Northvolt"un ikinci böyük səhmdarı "Goldman Sachs" idi. Şirkət 896 milyon dollarlıq sərmayəsinin batmasına şahid oldu. Alman avtomobil nəhəngi "Volkswagen"in isə 335 milyon dollarlıq alacağını geri ala bilmədiyi bildirilir. Şirkətin fəaliyyətini davam etdirmək üçün ən azı 1 milyard dollar əlavə maliyyəyə ehtiyacı olduğu qeyd edilir.  

Avropa batareya nəhəngi necə iflas etdi?

Hazırda qlobal bazar payının 40%-nə sahib olan Çinli "CATL"ın 2011-ci ildə yaradıldığını qeyd edən türkiyəli ekspert Hakan Doğunun fikrincə "Northvolt"un uğursuzluğunun müxtəlif səbəbləri var. Ekspertin fikrincə, idarəetmə sahəsində ciddi səhvlər buraxılıb. Təcrübəsiz kadrların çoxluğu və yanlış avadanlıq seçimləri buna nümunədir.  

"Northvolt"un Çinə olan asılılığı azaltmaq məqsədi ilə yaradılmasına baxmayaraq, tamamilə Çin və Koreya istehsalı avadanlıqlara yönəlməsi də vəziyyəti ağırlaşdırıb. Şirkətdə çalışan mühəndislərdən biri bildirib ki, montaj üçün gələn çinli və koreyalı mütəxəssislərlə "Google Translate" vasitəsilə ünsiyyət qurmaq məcburiyyətində qalıblar. Bu səbəbdən avadanlıqlar heç vaxt səmərəli işləməyib. 

"Avropa İttifaqı elektrikli avtomobillərlə bağlı sürətlə hədəflər təyin etdi. Qısa müddətdə '2035-ci ilə qədər hər kəs tamamilə elektrik avtomobillərinə keçəcək' qərarını açıqladılar. Lakin bu qaydaları tətbiq etsələr də, zəruri infrastrukturun qurulmasında kifayət qədər səy göstərmədilər.  

Məsələn, lazımi şarj infrastrukturu yaradılmadı. Bu texnologiyanı alan insanlar problemlərlə üzləşdi və vaxtında həll yolları tapılmadı. Həmçinin, texnologiya bu sahədə sürətlə inkişaf etdi. Nəticədə, əvvəlki modellərin dəyəri sürətlə düşdü. Bütün bu amillər Avropa miqyasında satışların azalmasına səbəb oldu və nəticədə "Northvolt" bu vəziyyətdən ən çox zərər çəkən tərəf oldu.  

Bundan əlavə, Avropa və Çin batareya texnologiyasında iki fərqli yanaşmadan istifadə etdi. Günün sonunda Çinlilər öz texnologiyalarını daha sürətli inkişaf etdirə bildi. Avropalıların uğursuzluğu onların seçdikləri texnologiyanın da şübhə altına alınmasına səbəb oldu."  

Hazırkı vəziyyət belədir: Avropa öz batareya markasını qoruyub saxlaya bilmədi. Lakin hər halda, avtomobil sənayesinə batareyalar təmin etməyə davam etməlidir. Belə olan halda, yoluna Çin, Koreya və ya ABŞ şirkətləri ilə davam edəcək.  

Hakan Doğunun fikrincə, Avropanın bu seçimi tam sərbəst şəkildə etməsi mümkün görünmür. O, bu fikrini keçmiş ABŞ Prezidenti Donald Trampın (Donald Trump) bəyanatlarına əsaslandırır və sözlərini belə tamamlayır:  

"Çinlilər, əlbəttə, bu boşluğu doldurmaq istəyəcək, lakin Tramp buna imkan verməz. Bu səbəbdən Avropa Koreya və ya ABŞ şirkətləri ilə işləməyə məcbur qalacaq.  

Dünyada avtomobil sənayesində dörd böyük meqatrend var. Bunlardan birincisi qütbləşmədir. Aydın görünür ki, Tramp ABŞ və müttəfiqlərini vahid bir mövqedə birləşdirəcək. Avropanın bu vəziyyətdən qaçmaq şansı yoxdur.  

Ancaq Avropa üçün "Tesla"nın da böyük bir təhdid olduğunu unutmamaq lazımdır. Beləliklə, Avropa siyasi risk alaraq Çinə yönələ biləcəkmi, bunu görəcəyik. Amma mən bunun mümkün olduğunu düşünmürəm. Çünki Çinlilərlə razılığa gəlmək istəyən Avropanı Trampın təzyiqi gözləyir."  

Rəhim