Güclü hərbi silahların yaradılması kifayət qədər təcrübə tələb edir. Məsələn, ibtidai dönəmdə nizənin yaradılması bizim üçün sadə görünsə də, bu, uyğun çubuq, həmçinin nizə ucunu ona bağlamaq və ya yapışdırmaq üçün bəzi vasitələr tapmaq ehtiyacını ehtiva edirdi. Bir daş parçasının iti kənarına sahib olana qədər, proses zamanı onu qırıb məhv etməməklə əlaqəli mürəkkəbliklərə fikir verməyin. Nəticə etibarilə, hərbi silahların, xüsusən də ən yaxşılarının  qiymətinin nisbətən baha olduğunu öyrənmək heç də təəccüblü deyil. Onsuz da ən qabaqcıl hərbi silahlar milyardlarla olmasa da, milyonlarla dollara başa gələ bilər. Buna görə də onlar çox az sayda hərbi hissələrdə mövcuddur. Gələcəkdə onların qiymət etiketlərinin daha da yüksələcəyi ehtimalı var.

Valyuta.az indiyə qədər qiyməti açıqlanmış ən bahalı hərbi silahların siyahısını təqdim edir. Qiymətlərlə bağlı məlumatlar “moneyinc.com” saytından götürülüb.

“P-8A Poseidon” - 33 milyard dollar

33 milyard dollar dəyərindəki “P-8A Poseidon” müşahidə təyyarəsi olmaq üçün nəzərdə tutulub və buna görə də o, ən son sensorlarla təchiz edilib. Bununla belə, o, minalar, raketlər və torpedalar kimi silahlarla gəldiyi üçün, bütün bu ağırlığı dəstəkləmək məqsədilə qanadlarını dəyişdirməli idi.

“CVN-78 Class” təyyarə daşıyıcı - 34 milyard dollar

Dəyəri 9,8 milyard dollar olan tək “CVN-78” sinifli  təyyarədaşıyan gəmisi dünyada mövcud olan yeganə ən bahalı hərbi silahdır. Baxmayaraq ki, sayının az olması səbəbindən indiyədək ona 34 milyard dollardan çox xərc çəkilməyib. Adını nəzərə alsaq, onun gələcəyin təyyarədaşıyıcısı olduğunu öyrənmək heç də təəccüblü deyil. Gəminin sahəsi təxminən 4,5 akr, çəkisi yüz min tondan çoxdur. Bu, ona 75 təyyarəni daşımağa imkan verir. Gəmi “Evolved Sea Sparrow” raketlərinə də malikdir. 

“Joint Mine Resistant Ambush Protected Vehicle” - 41,6 milyard dollar

Bu nəqliyyat vasitəsi 41,6 milyard dollar müqabilindədir və ABŞ ordusunda mühüm rol oynayıb. Adından da göründüyü kimi, o, təkcə gülləkeçirməz deyil, həm də yol kənarındakı bombaların partlamasından qorunur, yəni həm Əfqanıstanda, həm də İraqda mühüm alət idi. Bununla belə, maraqlıdır ki, geniş spektrli missiyalar üçün belə avtomobillərin xeyli çeşidi mövcuddur. Onların hamısı partlamalara davamlı olmaq üçün V formalı dizaynı paylaşır.

“Trident II” raketi - 53,2 milyard dollar

Raket həm ABŞ, həm də Britaniya Hərbi Dəniz Qüvvələrində istifadə olunur. Qısaca olaraq, o, SLBM kimi təsnif edilir, yəni sualtı qayıqdan nəzərdə tutulan hədəfə atılan və saatda 13.000 mil sürətlə hərəkət edə bilən ballistik raketdir. Heç vaxt istifadə olunmayıb. İşlərin yaxşı getdiyini fərz etsək, nüvə başlıqları ilə silahlandığı üçün heç vaxt istifadə olunmayacaq. Bir nöqtədə, şərti versiya təklif edildi, lakin bu, heç vaxt qəbul olunmadı. Çünki əksər sensorlar nüvə başlıqlı raketi adi ballistik raketdən fərqləndirməkdə ciddi çətinliklər yaşayır. Hər iki donanma birlikdə indiyədək raket sisteminə 53,2 milyard dollar xərcləyib.

“V-22 Osprey” - 57,8 milyard dollar

İnsanlar “V-22 Osprey”i onun aydın profilinə görə tanıya bilməlidirlər. Bu da onun qısa uçuşlar və enişlər, eləcə də şaquli uçuşlar və enişlər qabiliyyətinə malik olması ilə əlaqələndirilə bilər. Birləşdirilmiş, belə xüsusiyyətlər ona geniş mühitlərdə işləmək imkanı verir ki, bu da vacibdir. Çünki o, həm helikopterlərin, həm də sabit qanadlı təyyarələrin ən yaxşı xüsusiyyətlərə malik uzun mənzilli nəqliyyat vasitəsi olmalıdır. İndiyədək V-22 Osprey 57,8 milyard dollara başa gəlib.

“F/A-18 E/F Super Hornet” - 65 milyard dollar

“Super Hornet” uzunmüddətli istifadə məqsədilə nəzərdə tutulmuş “Hornet” seriyası üçün bir yeniləmədir. Hətta o qədər ki, varisi F-35 istehsal olunduqdan sonra belə istifadəsinin davam edəcəyi gözlənilir. Əksər nümunələr Hərbi Dəniz Qüvvələri tərəfindən istifadə olunur. Yəni onların əksəriyyəti təyyarədaşıyan gəmilərdə yerləşdirilib. Hər bir “Super Hornet” fövqəladə hallarda istifadə üçün nəzərdə tutulmuş 20 mm-lik silahla, həmçinin “hava-hava”, “hava-yer” raketləri və hətta lazerlə idarə olunan bombaları əhatə edən tam arsenalla gəlir.

“F-22 Raptor” - 79,2 milyard dollar

Ümumilikdə, “F-22 Raptor”un qiyməti 79,2 milyard dollardır ki, bu da onun havada işləyən gizli qırıcı olduğunu nəzərə alsaq, məqsədəuyğundur. İki qısa və altı orta mənzilli “hava-hava” raketinə malikdir. Maraqlıdır ki, o, digər missiyalarda da çıxış edə bilmək üçün bombalar daşıyır.

“Virginia Class Submarine” - 83,7 milyard dollar

“Seawolf” sinifli sualtı qayığın daha ucuz analoqu olmasına baxmayaraq, “Virginia Class Submarine”nin dəyəri 83,7 milyard dollar təşkil edib. Qısası, bu, həm sahil sularında, həm də açıq okeanda xidmət etmək üçün nəzərdə tutulmuş nüvə enerjili hücum sualtı qayıqıdır. O, minalar, torpedalar, hətta “Tomahawk” raketləri də daxil, lakin bunlarla məhdudlaşmayan geniş çeşidli silahlarla təhciz olunur.

“Arleigh Burke DDG 51 Destroyer” - 101,8 milyard dollar

İdarə olunan raket Aralıq dənizindən buxarlanır. “Arleigh Burke” hazırda Aralıq dənizində müxtəlif əməliyyatları dəstəkləmək üçün missiyalar yerinə yetirir. Tək bir “Arleigh Burke” təxminən iki milyard dollara başa gəlir. Ancaq hazırda mövcud olan bütün “Arleigh Burkes”lərin qiyməti təxminən 101 milyard dollardır. Digər esmineslər kimi, kiçik, lakin sürətli və manevr edə bilən vasitədir. Daha böyük gəmiləri qısa mənzilli hücumçulardan qorumaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. Maraqlıdır ki, idarə olunan raketlərdən geniş istifadə edir. Sözügedən silahlar zenit və yerüstü raketlərdən tutmuş strateji məqsədlər üçün istifadə oluna bilən “Tomahawk”a qədərdir. Əlbəttə ki, “Arleigh Burke” torpedalar, beşdüymlük silahlar və mina detektorları kimi digər avadanlıqlarla da silahlanmışdır. Bu isə ona daha geniş rollarda xidmət etməyə imkan verir.

“F-35 Lightning II” - 1,5 trilyon dollar

F-35,  faydalı ömrünün təxmin edilən beş il yarımı ərzində təqribən 1,5 trilyon dollara çatacağı gözlənilən davamlı artan dəyəri ilə məşhurlaşıb. Qismən, bunun səbəbi inkişafa on il yarımdan çox vaxt sərf edilməsi və beləliklə xərclərini ildən-ilə artırmasıdır. Bununla belə, qeyd etmək lazımdır ki, bu, “F-35”in standart uçuş və eniş istifadə edə, “F-35A”dan tutmuş “F-35B”yə qədər bir sıra rolları yerinə yetirə bilməsi gözlənilir. F-35-in gizliliyi, üstün sensorları və səsdən sürətli olması ona ən yaxşı qırıcı təyyarə kimi reputasiya yaşatmağa imkan yaradacaqmı, hələ məlum deyil. Ancaq bir təyyarənin ən azı 80-100 milyon dollara başa gələcəyi məlumdur.

Elmir