“Pandemiyadan sonra insanlar real həyata qayıtdı. Sosial şəbəkələrdən, texnologiyadan, onlayn həyatlardan uzaqlaşaraq real ofislərə gəldi. Əvəzində turizm, restoran, sənaye sektoru yaxşılaşdı, texnoloji sektor geri getdi. Bu da texnolgiya şirkətlərində kütləvi ixtisarlar aparılmasına şərait yaratdı”. 

Bunu Valyuta.az-a iqtisadçı Xalid Kərimli son bir ildə dünya nəhəngi texnologiya şirkətlərində gedən kütləvi ixtisarlar barədə danışarkən deyib.

Xalid Kərimli bildirib ki, texnologiya nəhəngləri olan şirkətlərdə çalışan insanlar hər il yüz minlərlə maaş alır:

“Burda işləyən 3-4 ilin işçisi aya 50 000 dollar pul alır. "Facebook", "Amazon" digər böyük şirkətlər işçi ixtisarlarına getsə də, bu böyük problem deyil”.

İxtisarların atmasının səbəbi haqqında danışan iqtisadçı bildirib ki, pandemiyadan sonra Amerika və Avropada həddən artıq ucuz pul siyasəti həyata keçirildi:

“İnsanların real həyatdan virtual həyata transferi həyata keçdi. Həm pul ucuz idi, riskli şirkətlər, texnoloji şirkətlər pul götürə, kredit çəkə bilərdilər. Pulun dəyərini 0-a salmışdılar. 1-1.5 faizə banklardan pul götürürdülər. Bu da şirkətlərin bahalaşamasına, imkanlarının genişlənməsinə, satışların artmasına səbəb oldu. Pandemiya dövründə insanlar evdə olduğu üçün onlayn texnologiyalardan daha çox istifadə eləməyə başladı. Bu da şirkətlərin nəticələrini yaxşılaşdırdı, əlavə işçiyə ehtiyac yarandı. Pandemiya bitənə yaxın dünya dövlətlərinin mərkəzi bankları gördü ki, inflyasiya artır, əmək haqqılar artır, yeni işçilər götürülür, bunun nəticəsi olaraq da inflyasiya sürətlənir. Onlar da inflyasiya ilə mübarizə çərçivəsində tam əks siyasət yürütdülər. Faiz dərəcələrini artırdılar, qiymətli kağızların müddəti bitdikcə, əlavə qiymətli kağızlar almadılar. Pulu tədricən yığışdırmağa, faiz dərəcəsini artırdılar. Bu da bankların çökməsinə gətirdi. Hətta ilin əvvəlində Amerikanın özündə bir neçə regional banklar çökməyə başladı”. 

"İxtisarlar nəticəsində dünyada işsizliyin artması iqtisadi çətinlik yaradarmı” sualına cavab olaraq Xalid Kərimli bildirib ki, bu, dünya hökumətinin, mərkəzi banklarının həll eləməli olduğu məsələlərdir:

“Mən bununla bağlı Beynəlxalq Valyuta Fondunun və Dünya Valyuta Fondunun son hesabatları və proqnozları ilə tanışam. Təbii ki, bu proseslər problem yaradır, amma 2024-cü ildə dünya üzrə 3 faiz iqtisadi artım gözlənilir. Hətta bir neçə ay bundan öncəki proqnoz da yaxşılaşdırılıb. İnkişaf etmiş ölkələrdə bu rəqəm 1.4 faiz, inkişafda olan ölkələrdə isə 4.1 faiz olacaq. Ümumiyyətlə Avropanın vəziyyəti yaxşı hesab edilmir, Rusiyaya müharibə pis təsir etdi, ABŞ, Çin və inkişaf etməkdə olan ölkələrdə artım olacaq. Ona görə də narahatlıq yoxdur”. 

Davud