Texnologiya nəhəngi "Microsoft" 50 illik fəaliyyətini möhtəşəm tədbirlə qeyd edərkən, gözlənilməz hadisə tədbirə kölgə salıb. 

Valyuta.az xəbər verir ki, şirkətin süni intellekt (AI) sahəsindəki son yeniliklərini təqdim etdiyi anda bir əməkdaş səhnəyə çıxaraq sərt etiraz aksiyası keçirib və diqqətləri birbaşa "Microsoft"un süni intellekt fəaliyyətlərinə yönəldib.

Etirazçı şirkətin süni intellekt bölməsinin rəhbəri Mustafa Süleymanı hədəf alaraq belə deyib: "Yazıqlar olsun sizə. Müharibədən qazanc götürən bir fürsətçisiniz. Süni intellekti soyqırım üçün istifadə etməyi dayandırın. Regionumuzda süni intellektlə soyqırım törədilməsinə son verin. Əlləriniz qana bulaşıb. Bütün "Microsoft" qan içindədir. Uşaqlar öldürülərkən necə bu qədər rahatlıqla bayram edə bilirsiniz?".

Bu gözlənilməz və sərt çıxış tədbirdə qısa fasiləyə səbəb olub. Hadisədən sonra etirazçı əməkdaş "Microsoft"un bütün işçilərinə göndərdiyi daxili elektron məktubda çıxışının və ittihamlarının təfərrüatlarını paylaşıb. Məktub ciddi iddialar ehtiva edir. O, şirkət bu ittihamları rədd edəcəyi halda məktubun tam mətnini ictimaiyyətlə paylaşmağa hazır olduğunu bildirib.

Həmin şəxs məktubda son 3,5 ildə "Microsoft"un süni intellekt platforması bölməsində proqram mühəndisi kimi çalışdığını və təşkilatın Fələstində baş verən soyqırıma texnoloji dəstək verdiyini anladıqdan sonra bu etirazı etməyə məcbur qaldığını qeyd edib. O bildirib ki, şirkət daxilində bu mövzunu qaldırmaq istəyən həmkarlarının hər cür müxalif səsləri boğulub.

Onun sözlərinə görə, son 1,5 ildə "Microsoft" daxilindəki ərəb, fələstinli və müsəlman icmaları susdurulub, təzyiqə məruz qalıb, təqib edilib və ictimailəşdirilib. Danışmaq cəhdləri ən yaxşı halda görməməzliyə vurulub, ən pis halda isə yalnız növbə çəkdikləri üçün iki əməkdaşın işdən çıxarılmasına səbəb olub. İbtihal bu vəziyyətdə səslərini duyurmağın başqa yolu qalmadığını bildirib.

Məktubda İsrailin Fələstin xalqına qarşı həyata keçirdiyi soyqırımı canlı şəkildə izlədiyini yazan İbtihal, fərq qoyulmadan həyata keçirilən bombardımanlar, xəstəxana və məktəblərin hədəfə alınması kimi insan haqları pozuntularına diqqət çəkib. O, BMT və Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin bu hadisələri qınadığını xatırladıb və İsrailin son 1,5 ildə Qəzzədə 300 mindən çox fələstinlini öldürdüyünü, tibbi heyətin belə hədəf alındığını iddia edib.

Onun ən sarsıdıcı ittihamı isə "Microsoft"un süni intellekt texnologiyalarının bu qırğınlara texniki dəstək verdiyi barədədir. Süni intellekt platformasında insanlıq naminə çalışdığını düşünən əməkdaş, sonradan bu texnologiyaların İsrail ordusuna satıldığını, özü işlədiyi transkript layihələrinin fələstinliləri hədəf almaq üçün istifadə edildiyini iddia edib.

O, məktubunun sonunda bütün "Microsoft" işçilərini hərəkətə keçməyə və şirkətdən İsrail ordusuna texnologiya satışını dayandırmağı tələb etməyə çağırıb. "İrqçilik üçün Azure yoxdur" başlıqlı petisiyanı imzalamağa dəvət edən əməkdaş, susmağın cinayətə şəriklik olduğunu vurğulayıb.

O, "Microsoft"un daha öncə insan haqları pozuntularına görə Cənubi Afrikadan çəkilməsi və "AnyVision" ilə müqaviləni ləğv etməsi kimi nümunələrə istinad edərək, kollektiv səslərin süni intellekt rəhbərlərini bənzər addımlar atmağa təşviq edəcəyinə ümid etdiyini bildirib. Məktubunu isə belə yekunlaşdırıb: "‘Microsoft Cloud" və AI texnologiyaları XXI əsrin bombaları və güllələri olmamalıdır".

Bu hadisə "Microsoft"un 50 illik yubileyinə ciddi kölgə salmaqla yanaşı, şirkətin süni intellekt texnologiyalarının etik istifadəsi və beynəlxalq münaqişələrdəki rolu ilə bağlı mühüm sualları yenidən gündəmə gətirib. Onun səsləndirdiyi ağır ittihamların və çağırışlarının həm şirkət daxilində, həm də cəmiyyət səviyyəsində necə qarşılanacağı maraqla gözlənilir.

Paşa Məmmədli