Elektrikli texnologiyalara keçidə gecikən Avropa avtomobil istehsalçılarının bu il bazarda üstünlük qazanması çətin görünür.  

Valyuta.Az xəbər verir ki, "Allianz Trade"in 2025-ci il hesabatına daxil edilən avtomobil sektorunun qiymətləndirilməsinə görə, 2023-cü ildə təxminən 10% böyümə qeydə alınan avtomobil bazarında 2024-cü ildə tələbatın azalması nəticəsində yeni qeydiyyatlarda cəmi 1,7%-lik mülayim artım olub.  

Hesabatda aşağı tələbatın səbəblərindən biri kimi daha sərt kredit şərtləri və yüksək faiz dərəcələri göstərilir ki, bu da avtomobil kreditlərinin daha bahalı olmasına gətirib çıxarıb.  

Digər bir səbəb isə bəzi avtomobil istehsalçılarının istehlakçı gözləntilərinə cavab verməyən modelləri bazara çıxarması və 2023-2024-cü illər arasında yüzlərlə yeni modelin təqdim edilməsidir. Hesabata əsasən, qlobal avtomobil sektorunun 2025-ci ildə 2% böyüməsi gözlənilir. Bu artıma 4%-lə Çin və 2,5%-lə ABŞ liderlik edəcək. Avropanın isə gömrük vergiləri ilə bağlı gərginliklər səbəbindən 1,5%-lik artımla digər bölgələrdən geri qalacağı proqnozlaşdırılır.  

Çində elektrikli avtomobillər liderliyini qoruyur

"Allianz Trade"in avtomobil sektoru hesabatında elektrikli avtomobillərə keçid də vurğulanıb. Hesabatda qeyd olunur ki, Çində elektrikli avtomobil (EV) satışları 40% artıb, daxili yanma mühərrikli (ICE) avtomobil satışları isə 17% azalıb. Bu da ölkənin elektrikli nəqliyyat vasitələri sahəsində liderliyini göstərir.  

Hesabatda vurğulanan digər bir məqam isə Avropanın 2024-cü ildə elektrikli avtomobil satışlarında daralma yaşayan yeganə böyük bazar olmasıdır. Bununla yanaşı, Avropa avtomobil bazarında 2024-cü ildə ən əhəmiyyətli uğurun hibrid avtomobil satışlarının 20%-dən çox artması olduğu bildirilir. Lakin bu artım əsasən asiyalı avtomobil istehsalçılarının xeyrinə işləyib.  

Hesabatda qeyd olunur ki, gələcəkdə karbon emissiyası ilə bağlı tənzimləmələrin sərtləşəcəyi və avtomobil istehsalçılarının karbon izlərini azaltmaq məcburiyyətində qalacağı nəzərə alınarsa, 2025-ci ildə Avropada elektrikli avtomobil seqmentinin sabit şəkildə böyüməsi gözlənilir.  

Avropalı istehsalçılar üçün üç əsas maneə

Hesabata görə, Avropa avtomobil sənayesinin qarşısında üç əsas çətinlik dayanır.  

Birincisi, avtomobil istehsalçılarının elektrikli nəqliyyat vasitələrinə keçid prosesində itirdikləri innovativ dönüşü kompensasiya etməli olmalarıdır. Avropalı istehsalçıların, xüsusilə avtomobil içi rəqəmsal texnologiyalar sahəsində geridə qaldıqları qeyd olunur. Son on ildə avropalı avtomobil istehsalçılarının ən iri Çin istehsalçıları olan "BYD" və "Geely", eləcə də "Tesla" ilə müqayisədə kapital xərclərinə iki dəfə az sərmayə qoyduğu bildirilir. Avropa avtomobillərinin həm baha olması, həm də innovasiya baxımından rəqabətdən geri qalması vurğulanır. Gömrük tarifləri nəzərə alınsa belə, avropalı sedan və SUV modellərinin Çin istehsalı olan modellərdən 15-30% daha baha olduğu qeyd edilir.  

İkinci maneə Çindən asılılığın zəif nöqtəyə çevrilməsidir. Hesabatda bildirilir ki, Çin qlobal akkumulyator bazarında üçdə iki paya sahib olmaqla dominant mövqeyini qoruyur. Çinli avtomobil markalarının daha ucuz, etibarlı və yüksək texnologiyaya sahib elektrikli avtomobillərlə Avropa bazarındakı paylarını artırdığı vurğulanır. Məsələn, Almaniyanın 2019-cu ildə Avropa avtomobil bazarındakı payının 25% olduğu, lakin 2024-cü ildə bu rəqəmin 18%-ə düşdüyü qeyd edilir.  

Üçüncü əsas maneə isə Avropa İttifaqının (Aİ) tətbiq edəcəyi sərt karbon emissiya qaydalarıdır. Hesabatda vurğulanır ki, elektrikli avtomobil bazarının ləngidiyi bir vaxtda Aİ sektora ciddi təsir göstərə biləcək sərt CO₂ hədəfləri tətbiq etməyə hazırlaşır. Bu qaydaların avtomobil istehsalçılarına 10 milyard avrodan çox cərimə yükü gətirə biləcəyi bildirilir.  

Bundan əlavə, Aİ enerji böhranını da həll etməlidir. Çünki hazırda Avropada benzinin litri 1,5 avro olduğu halda, elektrik enerjisinin qiyməti kilovat-saat (kWh) üçün 37 sentdən yuxarıdır. Bu isə elektrikli avtomobillərin iqtisadi cəhətdən cəlbediciliyini azaldır.  

Rəhim