Alimlər karbon-14 izotopundan istifadə edərək min illərlə şarj edilmədən işləyə bilən radioaktiv almaz batareyalar hazırlayıblar. 

Valyuta.az xəbər verir ki, bu texnologiya xüsusilə aşağı enerji sərf edən cihazlarda inqilabi dəyişikliklər yarada və kosmik tədqiqatlarda mühüm rol oynaya bilər.

Karbon-14 və beta parçalanması

Yeni batareya dizaynının əsasını, arxeoloji tədqiqatlarda geniş istifadə olunan karbon-14 izotopu təşkil edir. Tədqiqatçılar karbon-14-ü süni almazın daxilinə yerləşdirməyin yolunu tapdıqdan sonra maraqlı bir nəticə əldə ediblər.

Bu proses zamanı karbon-14 beta parçalanmasına məruz qalır və elektronlar yayır. Almaz bu elektronları özündə toplayaraq elektrik enerjisinə çevirir və beləliklə, özünü təmin edən radioaktiv bir enerji mənbəyi yaradır. Bu mexanizmi günəş panellərinin işləmə prinsipinə bənzətmək olar – fərq ondadır ki, bu batareyalar günəş enerjisi əvəzinə almazın içindən çıxan elektronları istifadə edir.

Nəticədə, 5.700 illik yarı ömrü olan bir enerji mənbəyi əldə edilir. Başqa sözlə, bu nəzəri enerji mənbəyi heç bir şarj və ya dəyişiklik tələb etmədən on min illər boyu işləyə bilər.

Kosmik tədqiqatlarda inqilab

Bu radioaktiv almaz batareyalarının yüksək güc tələb edən smartfon və ya digər böyük elektron cihazlarda istifadə edilməsi ehtimalı azdır. Lakin aşağı enerji sərf edən cihazlar üçün ideal ola bilər.

Məsələn, Voyager 1 kimi kosmik tədqiqat aparan peyklər bu texnologiyadan böyük fayda əldə edə bilər. Hazırda Yerdən ən uzaq insan tərəfindən hazırlanmış obyekt olan Voyager 1-in üzərindəki nüvə batareyası cəmi 20 il ərzində tükənəcək. Əgər bu peyk radioaktiv almaz batareyası ilə təchiz olunsaydı, min illərlə ulduzlararası kosmosu araşdırmağa və Yerə məlumat göndərməyə davam edə bilərdi.

Təhlükəsiz və effektiv enerji mənbəyi

Bu radioaktiv almaz batareyalarının əsas üstünlüklərindən biri də təhlükəsizlik məsələsidir. Almazın daxilində olan radiasiya xaricə yayılmadığından, insanlar üçün heç bir təhlükə yaratmır.

Son illərdə alimlər almazların enerji saxlanması üçün yeni üsullarını araşdırırlar. Bu nəzərə alınarsa, gələcəyin texnologiyasının və kosmik tədqiqatlarının açarının məhz almazlarda gizli olduğu söylənilə bilər.

Paşa Məmmədli