“Kontakt Home”, “İrşad”, “Baku Electronics” və bir sıra digər böyük elekronika məhsulları satan mağazalarda telefon qiymətləri demək olar ki, eyni olur. Məsələn, “İPhone 15 Pro”, “Samsung” markasının bəzi məhsulları eyni qiymətə satılır. Müştəriləri də maraqlandıran məsələlərdən biri də qiymətdir. Alıcı tərəfdən yanaşan zaman bu, ciddi fərq yaratmır, çünki istədiyi mağazadan ala bilər. Amma biznes tərəfdən yanaşan zaman bu nə qədər doğrudur? Eyni qiymətlə rəqabət aparmaq mümkdünürmü? 

Valyuta.az-a danışan Marketinq və İctimaiyyətlə Əlaqlər üzrə məsləhətçi Səfər Aslanov deyir ki, hazırda bu sektor rəqabətin kifayət qədər gərgin olduğu sahədir. Onun sözlərinə görə, bu sektorda rəqabət qiymətlərlə aparılmır: “Bu sektorda qiymət siyasətini pərakəndəçilər deyil, məhz istehsalçılar və ya onların yerli nümayəndələri tərəfindən bazar konyukturası nəzərə alınaraq ifadə edilir. Rəqabəti gərginləşdirən əsas məqam məhz pərakəndəçilərlə istehlakçılar arasında qurulan münasibətlər kontekstidir. Pərakəndəçi mağaza brendinin yaratdığı loyallıq siyasəti, müştəri bazasını idarəetmə qabiliyyəti və xidmət keyfiyyəti amili pərakəndəçi brendinin imicinin məcmusunu təşil edərək satışların həcminə müsbət təsir edir. Pərakəndəçilər sırasında nəhəng müştəri bazasında sahib olanlar da var. Lakin burda bazanın həcmi yox, onun funksionallığı daha əhəmiyyətlidir. Data əsaslı fəaliyyətin aparılması bazarda status kvonu dəyişə bilir. Yəni nəhəng müştəri bazası olmayan mağaza da uğurlu satış edə bilir”.

S.Aslanov qeyd edir ki, bu sektorda rəqabətə təsir edən digər amil isə əlçatanlıq (convenience) faktorudur: “Pandemiyaya qədər bu məqama xüsusi zərurət görülmürdü. Lakin yaranmış yeni reallıq pərakəndəçiləri bütün mümkün vasitələri aktivləşdirməyə həvəsləndirdi. İstehsalçılar tərəfindən həyata keçirilən “Pull” tipli kampaniyalar zaman-zaman bazarda dinamikaları intensivləşdirsə də, son nəticədə metirkalarda həcm göstəricisi özünü “ən yaxşı satıcı” kimi təqdim edən pərakəndəçinin xeyrinə dəyişir. Ən yaxşı satıcı isə hədəf seqmenti ən yaxşı anlayan və müvafiq davranış sərgiləyəndir. Bu isə bir daha onu sübüut edir ki, doğru brend arxetipi və doğru mövqeləndirmə ilə daimi davranışı qoruyub saxlamaq biznes üçün vacib addımdır”.

İqtisadçı ekspert Xalid Kərimli deyir ki, məhsulların arasında heç bir fərq yoxdur, alış yerləri və aldıqları ölkə də eynidir. Alış qiymətləri, yol xərcləri, vergilər və müştəri seqmenti eyni olduğu üçün bir mağaza qiyməti endirdikdə digəri də endirəcək və nəticə etibarı ilə yenə eyni qiymət olacaq: “Məhsul eyni olduğu üçün eyni qiymətə satılması normal haldır. Çünki bir şirkət 20 manat endirim etsə, digəri də endirim edəcək və nəticə etibarı ilə yenə eyni qiymət formalaşacaq. Bütün şərtlər eyni oduğuna görə, şirkətlər də satış qiymətini eyni qoyub digər məqamlarla rəqabət aparmağa çalışırlar. Loyallıq, yerləşmə yeri, müəyyən kampaniya və güzəştlərlə rəqabət aparmağa çalışırlar. Bu qiymət siyasətini razılaşdırılmış və uyğunlaşdırılmış kimi görmürəm. Çünki məhsul eynidir və heç bir müştəri eyni məhsulu baha almaq istəməz. Buna görə də şirkətlər məcburən qiymətləri eyni təyin edirlər. İnsanlar da qiymət eyni olduğu üçün alacaqları mağazaların digər xüsusiyyətlərinə daha çox fikir verirlər. Məsələn, satışdan sonrakı xidmətə, şirkətin reputasiyasına, digər kampaniyalara və güzəştlərə diqqət yetirirlər”.

Əvəz Həsənov