Süni intellekt (Sİ) texnologiyalarında irəliləyişlər hökumətləri bu proseslərə nəzarət etmək istəyinə vadar edir: bazar ertəsi G7 ölkələri bu cür tənzimləmə üçün 11 prinsip, o cümlədən süni intellektdən istifadə etməklə yaradılmış məzmun üçün etiketləmə sisteminin tətbiqi haqqında bəyanat qəbul etdilər. Eyni zamanda, ABŞ-da güclü süni intellekt sistemlərinin tərtibatçılarını təhlükəsizlik testlərinin nəticələrini və digər mühüm məlumatları Amerika hakimiyyət orqanları ilə bölüşməyə məcbur edən prezident fərmanı dərc edilib. Ekspertlər qeyd edirlər ki, G7-nin bəyanatı əslində ABŞ-ın rəhbərliyi altında süni intellektlə bağlı beynəlxalq tənzimləmənin inkişafının prioritetini nəzərdə tutur.

Valyuta.az xəbər verir ki, Yeddilik Qrupu (G7) ölkələrinin liderləri bazar ertəsi süni intellekt üçün “tənzimləyici təlimatlar” haqqında birgə bəyanat yayıblar. Sənəddə bu texnologiyanın inkişafının yaratdığı əsas problem və riskləri göstərən 11 müddəa var.

Xüsusilə, istifadəçilərin onu müəyyən edə bilməsi üçün süni intellektdən istifadə etməklə yaradılmış məzmunun etiketlənməsinin tətbiqi təklif edilir.

G7-yə görə, tərtibatçılar süni intellekt sistemlərinin imkanları və məhdudiyyətləri, həmçinin onun “uyğun və qeyri-münasib tətbiqi” sahələri barədə məlumat verməlidirlər. Şirkətlər insident məlumatlarını, o cümlədən hökumət, vətəndaş cəmiyyəti və akademik dairələrlə paylaşmalıdır.

Dünən ABŞ prezidenti Co Baydenin təhlükəsiz süni intellektlə bağlı fərmanı dərc edilib və onun köməyi ilə Ağ Ev daha konkret inzibati üsullarla bu texnologiyanın risklərini nəzarətə götürməyə çalışır. Sənəd güclü süni intellekt sistemlərinin tərtibatçılarını təhlükəsizlik testlərinin nəticələrini və digər vacib məlumatları Amerika səlahiyyətliləri ilə bölüşməyə məcbur edir. Söhbət ABŞ-ın milli və iqtisadi təhlükəsizliyi, ictimai sağlamlığı və təhlükəsizliyi üçün potensial risk yarada biləcək süni intellekt modelləri hazırlayan şirkətlərə aiddir.

Sberbank-ın İdarəedici Direktoru və Süni İntellekt Tənzimləmə Mərkəzinin rəhbəri Andrey Neznamov qeyd edir ki, G7 sənədi artıq OECD tərəfindən qəbul edilmiş süni intellekt prinsiplərinə yaxındır və UNESCO-nun süni intellekt etikasına dair bəyannamələrinin müddəalarını böyük ölçüdə təkrarlayır.

Bununla belə, məzmunun etiketlənməsi ilə bağlı tövsiyələr kimi nisbətən yeni müddəalar da mövcuddur. Bu, generativ sistemlərin inkişafına cavabdır. Onun sözlərinə görə, bəyanatda ABŞ-ın rəhbərliyi altında beynəlxalq tənzimləmə və standartların hazırlanmasının prioritetliyi açıq şəkildə göstərilir. ABŞ və G7 sənədlərində bu məsələ ilə bağlı çox oxşar ifadələr var - məsələn, onlar BMT-nin davamlı inkişaf problemlərini həll etmək üçün süni intellektdən istifadənin vacibliyini vurğulayırlar. Cənab Neznamov qeyd edib ki, hər iki sənəd noyabrın 1-də Böyük Britaniyada keçiriləcək Sİ Tənzimləmə Sammitindən əvvəl açıqlanıb və bu, bu görüşdə Sİ məsələlərinin müzakirəsi üçün zəmin yaratmaq kimi görünür.

İnternet Təşəbbüslərinin İnkişafı Fondunun Hüquqi Təşəbbüslər üzrə direktoru Aleksandra Orexoviç qeyd edir ki, uzun müddətdir ki, əksər ölkələrdə Sİ-nin yumşaq tənzimlənməsi mövqeyi üstünlük təşkil edir. Bununla belə, son vaxtlar bu texnologiyalar elə bir sürətlə inkişaf etməyə başlayıb ki, onların təsir dərəcəsi təhlükələri aşkar edib: şəxsi həyatın toxunulmazlığına müdaxilə, ayrı-seçkilik, dərin saxtakarlıqlar, o qeyd edir. Nəticədə bir sıra ölkələr süni intellektlə bağlı məhdudiyyətlər barədə düşünməyə başlayıb. Eyni zamanda, hər biri öz yolunu tutub: Çin - məzmun senzurasına doğru, Sİ - ayrı-seçkilikdən və sosial qiymətləndirmə texnologiyalarından insanları qorumaq. “Ümumiyyətlə, hər hansı tənzimləmə kimi, süni intellektin tənzimlənməsi çox güman ki, müəyyən, ən yüksək riskli sahələrdə texnologiyaların inkişafını ləngidir. Amma aydındır ki, onu tətbiq edən ölkələr bu riski hesablayırlar”, - Aleksandra Orexoviç qeyd edir. 

Transformasiya və İqtisadi İnkişaf Agentliyinin baş direktoru Vladislav Onişenko hesab edir ki, normativ sənədlərin və texnologiyanın inkişafı standartlarının qəbulu riskləri azaltmağa və ilk növbədə uzunmüddətli institusional investorların iştahını artırmağa kömək edəcək: indi süni intellekt texnologiyasının qeyri-məhdud inkişafı investorların potensial marağını azaldır. 

Nicat