Möbius lenti məsələsi 1977-ci ildə yaradılıb və o vaxtdan bəri heç kim həllini təklif edə bilmədiyi üçün riyaziyyatın ən çətin tapşırıqlarından biri olaraq qalıb. Ancaq bu yaxınlarda bir alim onu necə həll edilə biləcəyi yol təklif edib.

Valyuta.az xəbər verir ki, ArXiv-də yeriəlşdirilmiş məqalədə deyildiyi kimi, Braun Universitetinin riyaziyyatçısı Riçard Şvarts həll yolunu tapıb. Dörd il əvvəl mütəxəssis həmkarı ilə söhbətində məsələni öyrənib. O vaxtdan alim bunun həllini tapmağa çalışıb.

Məsələ təxminən 50 il əvvəl Çarlz Wiver və Benjamin Halpern tərəfindən yaradılıb. Onlar qalın kağızın qatlanmış vərəqlərinin tanış həndəsəsinə əsaslanaraq Möbius lenti üçün məhdudiyyət təklif ediblər. Yəni, kağızın uzunluğu və eninin nisbəti √3-dən çox və ya təxminən 1,73 olmalıdır. Məsələn, 1 sm uzunluğunda bir lentdə 1,73 sm genişlik göstəricisi tələb olunur.

2021-ci ildə Şvarts tapşırığı həll etməyə çalışıb. O, problemə perspektivli yanaşmanı təsvir edən bir neçə material dərc edib, ancaq nəticədə heç vaxt həyata keçirilməsi alınmayıb. Sonra alim vizualizasiyanın təhlili asanlaşdıracağı ümidi ilə Mobius lentinin kağız versiyaları ilə təcrübə aparmağa başlayıb.

Şvarts növbəti zolağı kəsəndə vacib bir detala diqqət yetirib. İkiölçülü kağız variantı onun işində bildirdiyi kimi paraleloqrama bənzəməyib. Forma daha çox dördbucaqlı trapesiyaya bənzəyib.

"Utanıram ki, bu yaxınlarda optimallaşdırma problemini qurmaqda səhv etdiyimi kəşf etdim", - Şvrts deyib.

Alim həmkarlarının köməyinə müraciət edib və üç gecəni yuxusuz keçirib. Nəticədə, riyaziyyatçı aralıq addım üçün "həqiqətən yaxşı sübut" tapıb, bu da işi "çox sadələşdirib".

“Optimallaşdırma problemini düzgün həll etməklə... √3 düz burnumda olduğunu kəşf edəndə heyrətləndim və sevindim!” - Şvarts yekunlaşdırıb.

Nicat