Türkiyənin “Baykar” şirkətinin texniki direktoru Səlcuq Bayraqdar dünyanın ən zəngin insanları siyahısında yer alır.

S.Bayraqdar 1,2 milyard dollarlıq sərvətlə Türkiyənin 24-cü ən varlı insanıdır. Siyahıda Türkiyədən ümumilikdə 27 nəfər var, onlardan 23-ü kişi, 4-ü qadındır.

Bəs Səlcuq Bayraqdar kimdir? O hansı sahələrdə fəaliyyət göstərir?

Türkiyənin ilk milli İHA (pilotsuz uçuş aparatı) sistemlərinin və ilk milli pilotsuz döyüş təyyarəsi olan Bayraktar Kızılelmanın memarı Səlcuq Bayraqdar 1979-cu ildə İstanbul-Sarıyerdə anadan olub.

İbtidai təhsilini Sarıyer məktəbində, 1997-ci ildə Robert Kollecini bitirib. 1997-2002-ci illərdə BTİ Elektronika və Rabitə mühəndisliyi fakültəsində bakalavr təhsilini davam etdirib. Universitetdə təhsil aldığı müddətdə Pensilvaniya Universitetinin (UPenn) GRASP laboratoriyasından təcrübə qəbulu alıb. Təcrübəsi çərçivəsində aldığı təqaüd təklifi ilə 2002-2004-cü illər arasında UPenn-də Elektrik Mühəndisliyi Departamentində magistr təhsilini davam etdirib. Tədqiqatları çərçivəsində dünyada ilk dəfə olaraq PUA-ların formalaşdırılması uçuş təcrübələri, hava-yer robot qruplarının koordinasiyası, uçuş idarəetmə və yönləndirmə sistemləri ilə bağlı elmi nəşrlərə mövzu olan tədqiqatlar aparıb.

Magistratura təhsilini başa vurduqdan sonra təhsil müddətində əldə etdiyi yüksək nailiyyətlərə görə MIT-də (Massachusetts Institute of Technology) təqaüdlə magistratura pilləsində təhsil almaq təklifi alıb. MİT-də təhsil aldığı müddətdə o, pilotsuz vertolyot sistemlərinə aqressiv manevrlər etmək bacarığı verəcək avtomatik uçuş idarəetmə alqoritmləri üzərində araşdırmalar aparıb. 2006-cı ildə MIT Aerokosmik Mühəndislik fakültəsində ikinci magistr dərəcəsini alıb. Baykar daxilində başlayan milli və unikal pilotsuz hava vasitəsi texnologiyası inkişaf fəaliyyətlərini həyata keçirmək üçün Corciya Texnologiya İnstitutunda (Georgia Tech) doktorluq təhsilini dayandırıb. və 2007-ci ildə Türkiyəyə qayıtdı.

2007-ci ildən Baykarda Texnologiya Lideri (CTO) vəzifəsində çalışır. 2021-ci ildən “Baykar”ın İdarə Heyətinin sədri vəzifəsində çalışır. Baykar daxilində milli və yerli olaraq inkişaf etdirilən Pilotsuz Uçuş Aparatı Sistemlərinin avionik sistem arxitekturası, uçuşa nəzarət, naviqasiya alqoritmlərinin inkişafı, sistem kinematikası və dinamikası, elektron aparat və daxili proqram təminatı və s. məsələlər üzərində işləyir.

Onun həyata keçirdiyi işlər arasında 2014-cü ildə Türk Silahlı Qüvvələrinin inventarına daxil olan, dünyanın 31 ölkəsinə ixrac edilən (sentyabr 2023) və Türkiyənin ilk yerli və milli pilotsuz uçuş aparatı Bayraktar mini İHA-dır. Dünya öz sinfində 700 min müvəffəqiyyətli uçuş saatını geridə qoyan TB2 S/İHA sistemi var. Selçuk Bayraktar və komandası həmçinin Türkiyənin ilk Hücum İHA sistemi Bayraktar AkınçıI TİHA-nı 6 ton uçuş ağırlığında hazırlayıb və 2021-ci ildə Türkiyə Silahlı Qüvvələrinə təhvil verib. Bayraktar AKINCI TİHA 2023-cü ilin sentyabr ayından etibarən 8 ölkəyə ixrac edilib.

Bayraktar, 2019-cu ilin dekabr ayında dünyanı təsir edən COVID-19 epidemiyasına qarşı Türkiyədə başladılan mübarizəyə rəhbərlik edib və yerli reanimasiya ventilyatorunun inkişafı fəaliyyətlərini həyata keçirib. Bu araşdırmalar nəticəsində BIOSYS, BAYKAR, ASELSAN və ARÇELİK şirkətlərinin istehsal etdiyi yerli respiratorlar Türkiyə tərəfindən dünyanın bir çox ölkəsinə ixrac edilib. Qurucusu olduğu Canan Bayraktar Cəmiyyət Sağlamlığı Vəqfində (Cansağlığı Vəqfi) sağlamlıq sahəsində fəaliyyətini davam etdirir. Qəyyumlar Şurasının sədri olduğu LIFE Fondu çərçivəsində psixologiya, psixiatriya, genetika, immunologiya, onkologiya və nadir xəstəliklər sahələrində çalışan alimlərin tədqiqat layihələrinin dəstəklənməsi, fərdi və ictimai sağlamlıq sahələrində fəaliyyət göstərir.

Baykar tərəfindən milli və unikal şəkildə hazırlanmış Bayraktar TB2 PUA-lar Qarabağın erməni işğalından azad edilməsinə verdiyi töhfələrə görə Azərbaycan Respublikasının Qarabağ ordeninə layiq görülüb. “Qarabağ” ordeni Bayraktara 2021-ci il aprelin 1-də Bakıda keçirilən mərasimdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən təqdim edilib. İlham Əliyev qərarında “bir millət, iki dövlət” prinsipinə uyğun olaraq, Azərbaycan ilə Türkiyə arasında qardaşlıq münasibətlərinin möhkəmlənməsinə, əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinə, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinin təmin olunmasına xidmətlərinə görə medalla təltif edildiyini izah edib.

Selçuk Bayraktar özünün qurduğu Türkiyə Texnologiya Komandası Vəqfində (T3 Foundation) texnologiya inkişaf proseslərində istedadlı gənclərin və bütün yaş qruplarından insanların iştirakını təmin etmək üçün çalışır.

T3 Vəqfi qlobal rəqabət şərtlərinə uyğun olaraq milli və unikal şəkildə istehsalına üstünlük verilən yüksək strateji əhəmiyyət kəsb edən məhsullar, sistemlər və komponentlər üçün təşəbbüslərin, tədqiqat və təkmilləşdirmələrin və layihələrin həyata keçirilməsi və dəstəklənməsi üçün araşdırmalar aparır. Bayraktar, ölkəmizin Milli Texnologiya Hərəkatı vizyonunu həyata keçirmək üçün Qəyyumlar Şurasının sədri olaraq vəqfin elmi işlərinə rəhbərlik edir. Milli Texnologiya Hərəkatı üçün çox kritik olduğunu düşündüyü aviasiya və kosmosa olan həvəsi bütün dünyaya yaymaq məqsədi ilə komandası və maraqlı qurumları ilə birlikdə ölkəmizin ilk və yeganə aviasiya, kosmos və texnologiya festivalı olan TEKNOFEST-i təşkil edir. cəmiyyət. Təsiri sərhədləri aşan TEKNOFEST 2022-ci ildə Azərbaycanda da keçirilib.

2016-cı ildə Sümeyye Erdoğan Bayraktarla ailə quran Bayraktar bir uşaq atasıdır. Onun şəxsi pilot lisenziyası var.

Əvəz Həsənov