Bir işin görülməsi prosesində səmərəlilik çox vacibdir. Məhsuldarlığı artırmağın ən vacib yolu işçilərin sədaqəti və motivasiyasının öyrədilməsidir. Həyatın ritmi olaraq təqdim etdiyimiz məsləhət xidmətinə əlavə olaraq, işçiləri motivasiya edən şeylər menecerlər üçün vacibdir.

Motivasiya bir işi yerinə yetirmək üçün daxili sürücü kimi müəyyən edilir. İş yerinə tətbiq olunduqda, bu, işçiləri məcburiyyət hiss etmədən işi səmərəli şəkildə başa çatdırmaq üçün motivasiya edildiyini ifadə etmək olar. Əgər bir iş yerində işçiləri motivasiya edən şeylər yoxdursa və ya kifayət qədər deyilsə, məhsuldarlıq azalır və həmin iş yerində uğursuzluq baş verir. İşçilərin həvəsləndirilməsi üsulları bilinib həyata keçirildikdə həmin iş yerində işçilərin sədaqəti artacaq və uğur qazanılacaq. Bununla belə, unutmaq olmaz ki, motivasiya sabit qala bilməz və işçiləri motivasiya edən şeylərin effektivliyindən asılı olaraq dəyişir.

Valyuta.az işçiləri motivasiya etməyin yollarını təqdim edir:

Təqdir olunmaq

Təqdir olunmaq istəyi hər bir insanın daxilində olan bir istəkdir. İş yerində işçilər əməyinin nəticələrinin qiymətləndirilməsini istəyirlər. Görülən işi görmək və qiymətləndirmək işçinin zəhmətinin hədər getmədiyini göstərmək və ona dəyərli olduğunu hiss etdirmənin mühüm yoludur. Ona görə də işçiləri motivasiya etməyin üsullarından biri onları qiymətləndirməkdir. Beləliklə, işçi həmin qurumda özünü vacib hiss edəcək və daha yaxşı işə nail olmaq üçün çalışacaq.

İşçiləri motivasiya edən şeylərdən biri olan təqdirin ən mühüm məqamı onun ölçülü və yerində olmasıdır. Əgər işçi lazımınca qiymətləndirilmirsə, o, səylərinin boşa çıxdığını düşünüb işini poza bilər. Digər tərəfdən, lazım olduğundan daha çox təqdir edilən işçi özündən razı ola və ya təqdiri daha da artırmaq üçün narahat ola bilər.   Buna görə də, qiymətləndirmə prosesi lazımi və uyğun şəkildə aparılmalıdır.

İşçinin ideyalarını qiymətləndirmək

İşçinin öz işinə maksimum diqqət yetirməsi üçün işinə və iş yerinə sadiq olmalıdır. Buna nail olmağın ən sadə, lakin ən vacib yolu bəzi qərarlarda söz sahibi olmaqdır. İşçilər iş yerini yaxşılaşdırmaq üçün bəzi fikirlər təklif edə bilərlər. İşçiləri həvəsləndirən cəhətlərdən biri də bu ideyaların dəyərləndirilməsidir. Başqa sözlə desək, işçilərin həvəsləndirilməsi üsullarından biri onların ideyalarının işəgötürənlər və rəhbərlər tərəfindən diqqətlə dinlənilməsi və qiymətləndirilməsidir. Əslində, mümkünsə, ideyanın qiymətləndirilməsi mərhələsindən sonra rəy bildirmək işçiyə onun ideyasının qiymətləndirildiyini göstərməklə yanaşı, ona təqdim edəcəyi yeni ideyaları təkmilləşdirmək imkanı da yaradır.

İşçilərə özlərini özəl hiss etdirmək

Hər bir işçi təşkilatın dişli rolunu oynayır. Buna görə də, hər bir dişli maşın üçün vacib olduğu kimi, hər bir işçi təşkilat üçün vacibdir. İşdə vacib və özəl hiss etmək işçiləri motivasiya edən amillərdən biridir. Təşkilat daxilində özünü özəl hiss edən işçi bu hissdən imtina etmək istəmir. Buna görə də o, öz işinə daha bağlı olur və daha səmərəli işləyir. Əgər işçi özünü özəl hiss etmirsə, onların öhdəliyi azalır. Buna görə də o, səmərəli işləməyə və ya istefa verə bilər.

İşçinin özünü özəl hiss etdirmə üsullarından biri də onun ad gününü və ya işə qəbul olunma tarixini qeyd etməkdir. Belə günləri xatırlamaq, kiçik hədiyyə və ya şənliklə qeyd etmək işçiləri həvəsləndirmək üsullarından biridir. Bundan əlavə, vaxtaşırı iştirakı gözlənilməyən yığıncaqlara qatılmaq, veriləcək qərarla bağlı fikrini soruşmaq, təcrübələrinə əsaslanaraq ona fərdi məsuliyyət vermək işçinin özünü özəl hiss etdirməsinin yollarıdır.

İşçilərə etibarlı olduqlarını hiss etdirmək

Güvən işgüzar münasibətlərdə olduğu kimi, ikitərəfli münasibətlərdə də əsas elementlərdən biridir. İşçilər güvənmək və bunu hiss etmək istəyirlər. İşçiləri motivasiya edən şeylərdən biri etibar hissidir. Bunun üçün menecer şirkət daxilindəki vəziyyətlərlə bağlı mümkün qədər şəffaf olmalı və bilməli olduqları məqamları işçidən gizlətməməlidirlər.   Özlərinə güvəndiklərini hiss edən işçilər öz işlərinə daha sadiqdirlər və etimadı məyus etməməyə çalışırlar.

Ədalətli performans idarəetməsinin aparılması

Performansın idarə edilməsi və qiymətləndirilməsi ümumiyyətlə şirkətlərin insan resursları menecerləri tərəfindən həyata keçirilir. Fəaliyyətin qiymətləndirilməsi nəticəsində işçilər öz vəziyyətini və həmkarlarının vəziyyətini görür və müqayisələr aparırlar. Bu müqayisə nəticəsində işçilər arasında bəzi rəqabət mühiti yaranır. İşçilər arasında kiçik şirin yarışmalar işin səmərəliliyini artırır və işi sürətləndirir. Bununla belə, performansı ədalətli idarə etmək çox vacibdir. Əməyinin qarşılığını almadığına inanan və ya eyni məhsuldarlıqla işlədiyi həmkarının özündən daha yüksək performans qiymətləndirməsinə sahib olduğunu düşünən işçinin motivasiyası azalacaq.

Əmək haqqı və müavinətlərin artırılması

İşləmək üçün ən mühüm səbəb dolanışığını təmin etmək, başqa sözlə, pul qazanmaqdır. Buna görə də əmək haqqı ən vacib iş şərtlərindəndir. Əmək haqqı əqli və ya fiziki əmək müqabilində ödənilən qiymət kimi müəyyən edilir. İnsanların iş axtararkən və ya iş dəyişdirmək istəyərkən axtardıqları ilk amil pul olduğundan, işçilərin həvəsləndirilməsi üsullarından biri də əmək haqqı və müavinətlərin artırılmasıdır. Əgər işçi layiq olduğu maaşı aldığına inanırsa, onun motivasiyası yüksək olacaq, əks halda bu onun işləmək motivasiyasına mənfi təsir göstərəcək. Eynilə, şirkət tərəfindən verilən bəzi təminatlar və faydalar da işçiləri həvəsləndirmək üçün istifadə edilə bilər.

Mükafatlandırılmaq

İşçiləri həvəsləndirən təkcə pulla məhdudlaşmır. Bu mükafatların istədiyiniz şəxslə, istədiyiniz şəkildə xərclənə bilən mükafatlar olması vacibdir. Hədiyyə kartları, həftə sonu tətilləri, ölkədaxili və beynəlxalq səyahətlər və kiçik hədiyyələr işçiləri motivasiya etməyin yollarından bəziləridir. İşçinin müəyyən vaxtlarda mükafatlandırılması onun işə motivasiyasını xeyli artıracaq. Xüsusilə sosial həyata investisiyaların uzunmüddətli perspektivdə iş motivasiyasına təsir etdiyi müşahidə edilmişdir.

Əvəz Həsənov