Valideynlər həmişə övladlarının ən yaxşısına nail olmasını istəyirlər. Amma bir dedikləri iki olunmayan uşaqlar real dünyada bu vərdişin mənfi nəticələri ilə qarşılaşırlar. 
Valyuta.az xəbər verir ki, bu mövzu haqqında “TRT Haber” mütəxəssis, klinik psixoloq Seda Aydoğdu ilə müzakirə aparıb.

Bir çox valideynlər öz uşaqlıq təcrübələrinə əsaslanaraq, uşaqları üçün məhdudiyyətlər qoymaqda daha çevikdirlər. Bəziləri bu vəziyyəti öz təcrübələrinin keçməsinə imkan verməmək, bəziləri qaydalar qoymağın emosional yükündən xilas olmaq, bəziləri isə daha çox azad fərdlərin yetişməsinə imkan vermək niyyəti ilə özladlarını müdafiə edir. Lakin həddindən artıq sərt qaydalar uşağın inkişafına mənfi təsir göstərsə də, tamamilə qaydasız böyüyən uşaq yetkinlik dövründə də ətrafına mənfi təsir göstərə bilər. İstədiyinə çətinlik çəkmədən nail ola bilən uşağın həm şəxsi, həm də iş həyatında problemləri var. Çünki zəhmət çəkmədən istədiyi nəticəni əldə etməyə alışan uşaqlar bu vərdişləri yetkinlik çağında da davam etdirirlər. 

“Tez əldə edilən şey dəyərini tez itirir”

Təkcə valideynlərin bu münasibəti deyil, həm də rəqəmsal dövr insanın istədiyi hər şeyə anında çatma imkanı verir. Hazırda məlumat əldə etmək, əyləncə və ya sosiallaşmaq üçün səy göstərməyə ehtiyac yoxdur. Bu vəziyyətin uşaqlara mənfi təsirləri səbəbindən bütün dünyada sosial medianın və erkən yaşda ekran qarşısında olmanın qarşısı alınması yolunda çalışılır.

Seda Aydoğdu texnoloji imkanlarla böyüyən və iş həyatına girən “Z” nəslinə də diqqət çəkir. O, izah edir ki, valideynlər uşağın istədiyi hər şeyi etməkdənsə, bu istəyi dərhal yerinə yetirməməyi seçməlidirlər:

“Görünür, onların əzmkarlıq bacarıqları aşağıdır. Bu, zəhmətsiz nəticə əldə etməyi, qarşıya məqsəd qoymağı və ya məqsədə çatmaq üçün lazımi əzm, səbir və iş nizamını inkişaf etdirməyi çətinləşdirir. Uşağa istədiyi hər şeyi dərhal vermək düzgün deyil. Ən yaxşısı uşağın səbir etməsini, gözlədiyini və istədiyi şey üçün çalışmasını gözləməkdir. Bu, ən doğru qərardır. İstədiyini dərhal əldə etmək uşağın səbirlə gözləmə qabiliyyətini poza bilər, onun istəyinə uyğun olaraq səbir yarada bilər”.

“Bu tip uşaqlıqda olan yetkinlər iş həyatında, komanda işinə o qədər də meylli olmurlar. Onlar qrup daxilində vəzifə və öhdəlikləri götürməkdən, vaxtı idarə etməkdən və rəis-tabeçi münasibətlərini idarə etməkdən yayınmaqda problemlərlə üzləşə bilərlər. İstedadları yüksək qiymətləndirilən uşaq yetkin olanda həyat yoldaşından və dostlarından bu münasibəti gözləyir. İstədiyini əldə etmədikdə səbirsiz və aqressiv ola bilərlər” – deyə, mütəxəssis bildirib.
Seda Aydoğdu valideynlərin uşaqlara qoyduğu sərhədləri necə təyin edə biləcəyi ilə bağlı təkliflər də verib:

“Uşağın istəkləri yaşı ilə mütənasib olaraq qiymətləndirilməlidir. Hər bir istəyin müəyyən inkişaf dövrü ərzində edilməsi çox vacibdir. Məsələn, ibtidai sinif uşağının son model telefon istəyinə uyğun olaraq qiymətləndirilməsi düzgün deyil. Uşağa gözləməsi üçün izahatlar verilməlidir. Uşaqlara bir şey üçün vaxt və pul idarəsini öyrətmək lazımdır. Uşaqlar üçün sərhədlər çəkərkən ardıcıl olmaq lazımdır”.

Əvəz Həsənov