İş vaxtının azaldılmasının təsiri işçilər və onların şirkətləri üçün son dərəcə faydalı olur. Sınaqların sonunda işçilər daha yaxşı fiziki və əqli sağlamlıq, daha yaxşı iş-həyat balansı və ümumi həyat məmnuniyyəti və işdən daha az yorğunluq olduğunu bildiriblər və bu təkmilləşdirmələr hazırda da davam edir. 

Valyuta.az xarici mediaya istinadən 4 günlük iş həftəsi olan ölkələri təqdim edir.

BELÇİKA

Belçika əslində Avropada 4 günlük iş həftəsini tətbiq edən ilk ölkə olub. 2022-ci ilin fevral ayında belçikalı işçilər maaşlarını itirmədən adi 5 gün əvəzinə 4 gün ərzində tam iş həftəsi işləmək hüququ qazanıblar. Yeni qanun ötən il noyabrın 21-də qüvvəyə minib və işçilərə həftədə dörd və ya beş gün işləyəcəklərinə qərar vermək imkanı verib. 

ALMANİYA 

Almaniya artıq Avropada ən qısa orta iş həftələrindən birinə sahibdir. Dünya İqtisadi Forumunun (WEF) məlumatına görə, orta iş həftəsi 34,2 saatdır. Bununla belə, həmkarlar ittifaqları iş vaxtının daha da azaldılmasını tələb edirlər, lakin dəyişikliyin əsas səbəbi ölkədə işçi qüvvəsinə ehtiyacdır. Fevralın 1-dən etibarən Almaniyada 45 şirkət ümumilikdə 6 ay davam edəcək pilot sxemlə 4 günlük iş həftəsini sınaqdan keçirməyə başlayıb. 

PORTUQALİYA

Tətbiqin uğurlu olmasının ardınca Portuqaliya bu addımı ataraq müraciətdə iştirak edən ölkələrin siyahısına daxil olub. Ötən il iyunun əvvəlində elan edilən pilot tədqiqatda 39 özəl şirkət iştirak edib. London və Reading Universitetləri tərəfindən tərtib edilmiş sınaq hesabatına görə, Portuqaliya OECD ölkələri arasında üçüncü ən uzun iş həftəsinə malikdir və insanların 72 faizi həftədə 40 saatdan çox işləyir.

BİRLƏŞMİŞ KRALLIQ 

Böyük Britaniyada keçirilən məhkəmə prosesində ən uğurlu nəticələri açıqlayan ölkə İngiltərə olub. Tətbiqdə təxminən 61 şirkət və 3300-dən çox işçi iştirak edib. Sınaqda iştirak edən şirkətlərin təxminən yüzdə 92-si 6 aylıq pilotun sonunda 4 günlük iş siyasətini davam etdirməyə qərar verdi. 

İSVEÇ

İsveçdə tam ödənişli dörd günlük iş həftəsi 2015-ci ildə qarışıq reaksiyalar alıb. 2015-ci ildə maaş itkisi olmadan 8 saatlıq iş günləri əvəzinə 6 saatlıq iş günlərinin sınaqdan keçirilməsi planlaşdırılsa da, xərcləmə ideyası hər kəsi qane etməyib. Hətta solçu partiyalar bunu geniş miqyasda həyata keçirməyin çox baha başa gələcəyini irəli sürüblər.

YAPONİYA
Həddindən artıq iş nəticəsində ölümlərin çoxlu itkilərə səbəb olduğu Yaponiya da pilot tətbiq üçün hərəkətə keçib.

Texnologiya nəhəngi Microsoft 2019-cu ildə işçilərinə bir ay ərzində 3 günlük həftə sonu tətili təklif edərək modeli sınadı. Bu, məhsuldarlığı 40 faiz artırdı və daha səmərəli iş ilə nəticələndi.

ABŞ
“Qualtrics”-in sorğusuna görə, ABŞ işçilərinin 92 faizi iş həftəsinin qısaldılmasının tərəfdarıdır.

Sorğuda iştirak edən işçilər bu tətbiq ilə psixi sağlamlığın yaxşılaşdığını və məhsuldarlığın artdığını bildiriblər.

KANADA
Kanadada 1000 ofis işçisi arasında aparılan sorğuya görə, böyük şirkətlərin 51 faizi "4 günlük iş həftəsi tətbiq edəcəklərini" ortaya qoyub.

Əvəz Həsənov