"Nvidia" ("NVDA") 2024-cü ildə texnologiya dünyasında əvəzolunmaz uğura imza atdı.  

Süni intellekt texnologiyalarına vaxtında yatırımlar sayəsində şirkətin gəlirləri və səhmlərinin qiyməti sürətlə artdı. Generativ süni intellekt dalğasının təsiri ilə bu artım daha da möhkəmləndi.

Bununla yanaşı, "Nvidia" bir neçə dəfə "Apple" ("AAPL") ilə dünyanın ən böyük bazar dəyərinə malik ictimai şirkəti statusunu dəyişərək 3 trilyon dollar həddini keçdi. Şirkətin baş icraçı direktoru Censen Xuanq (Jensen Huang) Silikon Vadisində ən çox tələb olunan rəhbərlərdən birinə çevrildi və texnologiya sahəsindəki digər məşhurlar, həmçinin dünya liderləri ilə bir araya gəldi.  

"Nvidia"nın uğurları bununla bitmir. Şirkət süni intellekt tətbiqləri üçün nəzərdə tutulmuş yüksək performanslı "Blackwell" çipinin istehsalını genişləndirir və yalnız IV rübdə bir neçə milyard dollar dəyərində avadanlıq tədarük etməyi planlaşdırır. Gələn il ərzində isə bu rəqəmin daha da artacağı gözlənilir.  

"Futurum Group"un baş direktoru Daniel Nyuman (Daniel Newman) "Yahoo Finance"ə bildirib:

""Nvidia" süni intellekt hesablama dövrü üçün həm avadanlıq, həm də proqram təminatı sahəsində liderdir. Hər şey server rəfinin içində və kənarında bir-biri ilə əlaqəlidir və proqram təminatı tərtibatçı cəmiyyətlərində çox yüksək qiymətləndirilir."

Güclənən rəqabət

"AMD" ("AMD") kimi şirkətlər "Nvidia"nın müştərilərini ələ keçirmək və onun 80%-dən 90%-ə qədər olan bazar payını azaltmaq üçün mübarizə aparır. Hətta "Nvidia"nın öz müştəriləri də bu texnologiya nəhəngindən asılılığı azaltmaq məqsədilə öz çiplərini hazırlamağa çalışır.  

Wall Street də bu rəqabətə diqqət yetirir.  

Cümə axşamı, səhmlərin ticarətə başlamasından əvvəl "Nvidia"nın səhmləri 1% azalıb.  

Eyni zamanda, "Google" ("GOOG", "GOOGL") kimi şirkətlərlə süni intellekt çipləri hazırlayan "Broadcom" ("AVGO") ilin əvvəlindən bəri 113% artıb. Şirkətin baş direktoru Hok Tan (Hock Tan) bildirib ki, "AI"nin 2027-ci ildə "Broadcom" üçün 60 milyarddan 90 milyard dollara qədər imkan yaradacağı gözlənilir. Bu məlumatdan sonra şirkətin səhmləri son bir ayda 44% artıb.  

Yenə də, "Nvidia" ilə rəqabət aparmaq hər hansı şirkət üçün çətin qalır. Ən azı 2025-ci ildə "Nvidia"nı süni intellekt lideri mövqeyindən uzaqlaşdırmaq çətin görünür.  

Qorunub saxlanan liderlik

"Nvidia", süni intellekt bazarında erkən sərmayələri ilə rəqiblərindən böyük üstünlük əldə edib. Şirkət qrafik çiplərini yüksək gücə malik prosessorlara çevirmək üçün süni intellekt proqram təminatına vaxtında sərmayə qoyub. Bu liderliyi isə həm avadanlıqlarını təkmilləşdirmək, həm də tərtibatçılara çiplər üçün tətbiqlər yaratmağa imkan verən "CUDA" proqram təminatı ilə qoruyur.  

Bu səbəbdən, "Microsoft" ("MSFT"), "Alphabet"in "Google"u, "Amazon" ("AMZN"), "Meta" ("META") və digər iri bulud hesablama provayderləri "Nvidia" çiplərini kütləvi şəkildə almağa davam edirlər. "Nvidia" son rübdə ümumi 35,1 milyard dollar gəlir əldə edib ki, bunun 30,8 milyard dolları, yəni 87%-i, məlumat mərkəzləri sahəsindən gəlib.  

"TECHnalysis Research"in prezidenti və baş analitiki Bob O’Donnell (Bob O'Donnell) isə "Yahoo Finance"ə bildirib:

"Hamı böyük modelləri yaratmaq və öyrətmək istəyir. Bunu etmək üçün ən səmərəli yol "CUDA" proqram təminatı və "Nvidia" avadanlığıdır." 

"Nvidia"nın 2025-ci ildə də süni intellekt sənayesinin böyük hissəsini gücləndirəcəyi gözlənilir. Şirkətin məşhur "Hopper" prosessorlarının ardıcılı olan "Blackwell" çipi hazırda istehsal mərhələsindədir. Məsələn, "Amazon" kimi müştərilər, bu prosessorların yaratdığı böyük istiliyi idarə etmək üçün məlumat mərkəzlərinə yeni soyutma sistemləri əlavə edirlər.  

Bob O’Donnell həmçinin qeyd edib ki:  

""Nvidia" çipləri üçün mövcud sifarişlərin dəqiq sayı bilinmir, amma bir illik tələbi ödəmək üçün kifayət qədər dolu olduğunu demək olar. Yəni, gələn il istehsal edəcəklərinin əksəriyyəti artıq satılıb."

2025-ci ildə iri şirkətlərin kapital xərclərinin 2024-cü illə eyni səviyyədə, hətta daha çox olacağı gözlənilir. Bu xərclərin böyük bir hissəsinin "Blackwell" çiplərinin alınmasına yönəldiləcəyi ehtimal olunur.  

"Nvidia"nı gözləyən risklər

"Nvidia" süni intellekt sahəsində liderliyini qoruyub saxlayır, lakin rəqiblər də boş dayanmır. Çip istehsalçıları arasında "AMD" və "Intel" ("INTC") "Nvidia"nın ən böyük rəqibləri hesab olunur və hər iki şirkət bazara iddialı məhsullar təqdim edir. "AMD"nin "MI300X" çipləri "Nvidia"nın "H100 Hopper" çipləri ilə rəqabət aparmaq üçün hazırlanıb, "Intel" isə "Gaudi 3" prosessorunu təqdim edib.  

Bununla belə, "Nvidia"nın bazar payını azaltmaq baxımından "AMD" daha yaxşı mövqeyə sahib görünür. "Intel" isə yenidənqurma səyləri və baş direktor axtarışı ilə ciddi problemlərlə üz-üzədir. Amma hətta "AMD" belə, "Nvidia"nın üstün liderliyini qırmaqda çətinlik çəkir.  

"Futurum Group"un baş direktoru Daniel Nyuman (Daniel Newman) qeyd edir:

"AMD"nin etməli olduğu əsas şey proqram təminatını daha rahat istifadəyə uyğunlaşdırmaq və tərtibatçılar arasında tələb olunan sistemlər qurmaqdır. Bununla onlar bulud provayderlərinin müştərilərinə daha uyğun məhsullar təqdim edə bilərlər."

Genişlənən rəqabət mühiti 

Rəqabət yalnız "AMD" və "Intel" ilə məhdudlaşmır. "Nvidia"nın öz müştəriləri də süni intellekt bazarında çiplər hazırlayaraq rəqabətə qoşulublar. "Google", "Broadcom" əsasında tensor emal çiplərini ("TPU"), "Amazon" ("AMZN") "Trainium 2" prosessorunu, "Microsoft" ("MSFT") isə "Maia 100" sürətləndiricisini təqdim edib.  

Bununla yanaşı, süni intellekt bazarının texnoloji dinamikasında mühüm dəyişikliklər gözlənilir. Xüsusilə, "çıxarılan süni intellekt modelləri"nə keçid "Nvidia" çiplərinə olan yüksək tələbi azalda bilər.  

Süni intellekt modellərinin öyrədilməsi böyük həcmli məlumat və yüksək hesablama gücü tələb edir. Lakin "çıxarma" prosesi – yəni süni intellekt modellərinin işlədilməsi – daha az resurs və enerji tələb edir. Süni intellekt işlərinin daha böyük bir hissəsi çıxarma mərhələsinə keçdikcə, "Nvidia" çiplərinə olan ehtiyacın azalma ehtimalı müzakirə mövzusu olub.  

"Nvidia"nın baş icraçı direktoru Censen Xuanq qeyd edir ki, bu vəziyyətə hazırdır. O, müxtəlif tədbirlərdə "Nvidia" çiplərinin çıxarma prosesində də öyrətmə mərhələsində olduğu qədər effektiv olduğunu vurğulayıb.  

Hətta "Nvidia"nın bazar payı azalsa belə, bu, mütləq onun işlərinin əvvəlkindən pis olacağı anlamına gəlmir.  

Daniel Nyuman bildirib: 

"Bu, əslində, ‘bütün qayıqların suya qalxması’ vəziyyətidir. Daha güclü rəqabət olacaq, amma bu, onların uğursuzluğa düçar olacağı demək deyil. Əksinə, bu, daha böyük bir bazarın yaranmasına şərait yaradacaq."

Rəhim / Valyuta.Az / SƏHƏR OXUSU