Avstraliyalı tədqiqatçılar innovativ DeWave texnologiyası hazırlayıblar. Onların qeyri-invaziv süni intellekt sistemi sensorları olan adi qapaqdan istifadə edərək səssiz fikirləri mətnə çevirə bilir.

Valyuta.az bu barədə NV-yə istinadla xəbər verir.

Beyin siqnallarını dilə çevirmək üçün mövcud üsullar beyinə elektrodların implantasiyası üçün invaziv cərrahiyyə və ya böyük, bahalı MRT aparatları tələb edir. DeWave bu prosesi inanılmaz dərəcədə asanlaşdırıb: İştirakçıların beyin dalğaları elektroensefaloqramma (EEG) yaratmaq üçün sensorlar olan qapaqdan istifadə edilərək qeydə alınıb və sonra mətnə çevrilib.

Science Alert-in yazdığı kimi, DeWave çox yüksək dəqiqliyə malik olmasa da - 40%-dən bir qədər çoxdur, lakin müəlliflər əmindirlər ki, 90% nəticə əldə etmək mümkündür. Modeli öyrətmək üçün Sidney Texnologiya Universitetinin (UTS) tədqiqatçıları mətni oxuyarkən insanların göz hərəkətlərini və beyin fəaliyyətini izləməklə yaradılmış mövcud məlumat dəstləri üzərində sınaqdan keçirdikləri dil modellərindən (GPT ilə BERT) istifadə ediblər. Bu məlumatlar sistemə beyin dalğası nümunələrini DeWave "kod kitabçası"ndan sözlərlə uyğunlaşdırmağı öyrənməyə kömək edib.

İndiyə qədər sistem fellərlə ən yaxşı işləyir. İsimlərlə bağlı bir çox çətinliklər var. Məsələn, sistem “müəllif” sözünü daha ümumi “şəxs” kimi başa düşür.

Tədqiqatın birinci müəllifi, UTS-də kompüter alimi Yiqun Duan bunu belə izah edib: 
"Biz düşünürük ki, beyin bu sözləri emal etdikdə, semantik cəhətdən oxşar sözlər oxşar beyin dalğası nümunələri yarada bilər".

Buna baxmayaraq, UTS-dən olan alim Chin-Ten Lin əmindir ki, bu sistem əsl sıçrayışdır.

“Bu tədqiqat işlənməmiş EEG dalğalarını birbaşa dilə çevirməkdə qabaqcıldır və bu sahədə əhəmiyyətli bir irəliləyişi qeyd edir. Çətinliklərə baxmayaraq, modelimiz açar sözləri uyğunlaşdırmaq və oxşar cümlə strukturları yaratmaqla əhəmiyyətli nəticələr əldə edir. Böyük dil modelləri ilə inteqrasiya həm də nevrologiya və süni intellektdə yeni sərhədlər açır”, - o qeyd edib.

Tədqiqatçılar sistemi effektiv şəkildə təkmilləşdirməyə və nəticədə onu insult və iflic olan insanlar üçün faydalı hala gətirməyə və onunla bionik əzaları və robotları idarə etmək qabiliyyətini təkmilləşdirməyə ümid edirlər.

Nicat