"İsrailin İranın neft infrastrukturuna hücumu halında neftin qiyməti 100 dollar/bareldən yuxarı qalxa bilər".

Valyuta.az xəbər verir ki, bunu TASS-a müsahibəsində Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin MDBMİ Universitetinin Beynəlxalq Enerji Siyasəti və Diplomatiya İnstitutunun direktor müavini İqbal Quliyev deyib.

"İsrail hasilatı bərpa edən (gündə 3 milyon bareldən çox) İrana hücum edərsə, ixracat azalarsa, qiymətlər mütləq artacaq. Onda dünyada təklif az olacaq, qiymətlərin qalxması və bir barel üçün 100 dolları keçməsi məntiqli olacaq", deyə agentliyin həmsöhbəti hesab edir.

Onun fikrincə, neftin qiymətində kəskin sıçrayış ehtimalı siyasətçilərin bəyanatlarından deyil, reallıqda İran və İsrailin kritik enerji infrastrukturuna hücumla hədələməkdə nə qədər irəli getməyə hazır olmasından asılıdır:

"İranın neft hasilatı, nəqli və xüsusilə ixrac obyektlərinə hücum zamanı qlobal neft bazarında təlatüm müşahidə edə bilərik. Xarq adasındakı əsas ixrac terminalı İranın neft tədarükündə xüsusi yer tutduğundan, Tehranı ən çox bu infrastrukturun təhlükəsizliyi narahat edə bilər. Çin İran neftinin əsas alıcısı olaraq qalır".

Quliyevin sözlərinə görə, İsrailin neft obyektlərinə cavab zərbəsinin güclü iqtisadi təsiri olmaya bilər, lakin bu, siyasi qarşıdurmanı daha da kəskinləşdirəcək və genişmiqyaslı hərbi toqquşmaya səbəb ola bilər. Ekspert hesab edir ki, ABŞ noyabrda keçiriləcək prezident seçkiləri ərəfəsində qlobal neft bazarında qeyri-sabitlikdə maraqlı deyil: 

"Bundan əlavə, İran dünya neft tədarükünün təxminən 1/5-nin keçdiyi Hörmüz boğazını bağlaya bilər".

Oktyabrın 1-də İran Fələstinin radikal HƏMAS hərəkatı, Livanın şiə təşkilatı "Hizbullah" və İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH, Silahlı Qüvvələrin elit bölmələri) liderliyində olan əsas şəxslərin öldürülməsinə cavab olaraq İsrailə geniş raket hücumu həyata keçirib. Tehran raketlərin 90%-nin nəzərdə tutulan hədəfləri uğurla vurduğunu bildirib, İsrail isə İranın 180-ə yaxın raket atdığını və onların əksəriyyətinin ələ keçirildiyini iddia edir. İsrail Baş Qərargahı hücuma cavab verməklə vaxt və sürpriz seçəcəyini vəd edib və İranın ali dini lideri Ayətullah Əli Xamenei bu halda İsrailə hücumların daha da genişlənəcəyi ilə bağlı xəbərdarlıq edib.

Oktyabrın 3-də Amerika prezidenti Co Bayden bildirib ki, ABŞ və İsrail hakimiyyəti yəhudi dövlətinin İranın neft obyektlərinə zərbə endirməsi imkanını müzakirə edir. Oktyabrın 4-də Bayden qeyd edib ki, o, İsrail hakimiyyətinin yerində olsaydı, neft yataqlarına hücumlara alternativlər barədə düşünərdi.

Oktyabrın 4-də İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusu komandirinin müavini general Əli Fədavi bildirib ki, Tehran “səhv etsə” İsrailin enerji infrastrukturuna, o cümlədən neft emalı zavodlarına və qaz yataqlarına zərbələr endirəcək. Oktyabrın 9-da İran parlamentinin üzvü Məhəmməd Rza Səbaqian Bafqi əlavə edib ki, neft infrastrukturu obyektləri, o cümlədən İsrailin müttəfiqlərinin obyektləri İslam Respublikasının silahlı qüvvələrinin “qanuni hədəfinə” çevrilə bilər.

Paşa Məmmədli