Almaniyada 23 fevral 2025-ci ildə keçiriləcək seçkilərə hazırlıqlar davam edir. Ölkədə 56 partiya və siyasi təşkilat ümumi seçkilərə qatılmaq üçün müraciət edib. Bu partiyalardan biri də yaxın zamanda qurulan "Dönər Partiyası"dır.

Valyuta.Az xəbər verir ki, Almaniya Seçki Komissiyasının açıqlamasına görə, "7 yanvar son müraciət tarixinə qədər 56 partiya və siyasi təşkilat 23 fevral 2025-ci il tarixində keçiriləcək Federal Məclis seçkilərinə qatılmaq üçün rəsmi müraciət edib. Qeydiyyat üçün lazım olan şərtlərin yerinə yetirilib-yetirilmədiyi ilə bağlı qərar 14 yanvarda veriləcək."

Almaniyanın siyasi arenasına yeni qatılan və Bavariya əyalətinin Ayxax qəsəbəsində qurulan "Dönər Partiyası"nın rəsmi adı "Əsas resursların iqtisadi baxımdan yenidən təşkil edilməsi üçün Alman Partiyası"dır.

İqtisadi böhranın simvoluna çevrilən dönər

"VOA Türkçe"nin xəbərinə görə, partiyanın qurucuları olan üç Alman vətəndaşı dönərin Almaniyada iqtisadi böhranın simvoluna çevrildiyini və eyni zamanda çox sevilməsi səbəbilə partiyanın adını "Dönər Partiyası" olaraq qısaltdıqlarını bildirib.

Partiyanın seçki üçün irəli sürdüyü hədəflər arasında "gələcək üçün təhlükəsiz infrastruktur, insan və təbiət üçün sağlamlıq, gəlirli işlər və sahibkarlıq təşəbbüsü, müasir və humanist bir dövlət" kimi siyasi tələblərlə yanaşı, dönərin ən çox 3,5 avroya satılması tələbi də var.

Partiyanın sloqanı isə "Almaniyanın ən dadlı partiyası" olaraq seçilib. "Dönər Partiyası"nın Avstriyada qurulan "Pivə Partiyası"nı özünə nümunə aldığı bildirilir. Avstriya "Pivə Partiyası" ölkədə səhiyyə sisteminin yaxşılaşdırılması və ölkə üzrə pivə bulaqlarının qurulması kimi mövzularda kampaniyalar aparmış və 2022-ci il prezident seçkilərində 8,3% səs toplayaraq üçüncü olmuşdu.

Dönər qiymətləri Almaniyanın gündəmindən düşmür

Almaniyada dönər qiymətləri son illərdə ölkədə inflyasiya və ərzaq qiymətlərindəki artış müzakirələrinin bir hissəsinə çevrilib və cəmiyyət daxilində həyat bahalılığının simvolu kimi görülür.

Son 5 il ərzində qiyməti təxminən 100% artan dönər keçən ilin fevral ayında Yaşıllar Partiyasının millət vəkili Hanna Ştaynmyuller tərəfindən Federal Məclisdə gündəmə gətirilib. Millət vəkili hökumətdən qiymətlərə yuxarı hədd tətbiq edilməsini tələb edib.

Bunun ardından Almaniya kansleri Olaf Şolts "Son vaxtlarda, xüsusilə gənclərdən dönər qiymətinə yuxarı hədd tətbiq edilməsi ilə bağlı tələblər gəlir. Ancaq biz sərbəst bazar iqtisadiyyatında yaşayırıq və qiymətlər tələb və təklifə əsasən müəyyən edilir. Eyni zamanda dönər istehsalçılarının da ödəməli olduqları xərclər var. Buna görə də dönər qiymətinə yuxarı hədd qoyulmayacaq," şəklində açıqlama verib.

Dövlət dönəri subsidiyalaşdıra bilərmi?

Müxalifətdə olan "Sol Partiya" isə keçən ilin iyun ayında Avropa Parlamenti seçkiləri öncəsi dövlətin dönəri subsidiyalaşdırmasını və hər kəsə həftədə bir dəfə pulsuz dönər verilməsini tələb edib. "Sol Partiya" həmçinin tələbələrə 2,5 avroya endirimli dönər təklif edilməsini də istəyib.

Digər tərəfdən keçən yay İstanbul mərkəzli Beynəlxalq Dönər Federasiyasının dönəri Avropa Birliyində "ənənəvi türk məhsulu" olaraq qeydiyyatdan keçirmək tələbi Almaniyada geniş müzakirələrə səbəb olmuşdu.

Almaniyadakı istehsalçılar Avropa Birliyinə 10 ayrı etiraz ərizəsi təqdim edib. Müraciətdə dönərin yalnız 55 sm uzunluğunda bıçaqla kəsilməsi, ətin əldə edildiyi heyvanın yaşı ilə bağlı məhdudiyyətlər və ədviyyat tərkibi kimi ciddi qaydalar yer alıb.

Almaniya prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer 22 aprel 2024-cü ildə Türkiyəyə etdiyi səfər zamanı dönərin Berlinə gələn türk işçilər tərəfindən inkişaf etdirilərək Almaniyanın milli yeməyinə çevrildiyini vurğulamışdı.

Almaniyada əhalinin 34%-i həftədə bir dəfə dönər yeyir

Müxtəlif statistikalar Almaniyada əhalinin 34%-nin həftədə ən azı bir dəfə dönər yediyini göstərir. Almaniyada dönərin paytaxtı kimi tanınan Berlində çörək arası dönərin orta qiyməti 7 avro, Hamburq və Münhendə isə 9 avroya çatıb.

Dönər satıcıları qiymət artışlarının əsas səbəbi olaraq icarə, enerji və ərzaq qiymətlərinin bahalaşmasını göstərir. Hazırda yalnız Berlində təxminən 1600 olmaqla, Almaniya üzrə 16 mindən çox büfe və fast-food dükanında dönər satılır. Gündəlik olaraq 400 ton dönər istehlak edilir və illik 2,4 milyard avro dövriyyəlik bir bazar formalaşıb.

Rəhim