Bayden Administrasiyası CHIPS Aktı* çərçivəsində müqavilələri yekunlaşdırmaq və 39 milyard dollar dəyərində subsidiyaları təmin etmək istəyir. Bu qanunla, ABŞ-da çip istehsalını artırmaq, iş yerləri yaratmaq və Tayvandan asılılığı azaltmaq məqsəd qoyulub. 

Valyuta.az xəbər verir ki, bu barədə "Business Insider" nəşri məlumat yayıb. 

Məlumata görə, 2022-ci ildə imzalanan CHIPS Qanunu çərçivəsində 39 milyard dollar ABŞ-da çip istehsalını dəstəkləmək üçün ayrılıb. Bununla yanaşı, 13,2 milyard dollar yarımkeçirici tədqiqatlar və işçi qüvvəsinin inkişafına yönəldilib. Lakin bu məbləğin 90%-i ayrılmasına baxmayaraq, subsidiyalar tam təmin edilməyib. Bu vaxt, yalnız iki müqavilə bağlanıb və bu müqavilələr 6,6 milyard dolları əhatə edir. 

Bayden administrasiyası, Trump vəzifəyə başlamazdan əvvəl bu müqavilələri yekunlaşdırmağa çalışır. Apreldə Ticarət Katibi Gina Raimondo bildirib ki, ilin sonuna qədər subsidiyaların tamamlanması planlaşdırılır. Noyabrın 15-də isə Ticarət Departamenti Tayvanda yerləşən çip istehsalçısı "TSMC" üçün 6,6 milyard dollar dəyərində subsidiyanı təsdiqləyib.

Əgər Trump administrasiyası yerli istehsalı artırmaq məqsədilə tariflər tətbiq edərsə, bu, subsidiyaların verilməsi prosesini çətinləşdirə bilər. Trump, öz müsahibələrində çip istehsalçılarına investisiya qoymağı təşviq etmək üçün tariflərin daha effektiv olacağını bildirmişdi. Həmçinin, Respublikaçılar CHIPS Qanununu dəyişdirərək bəzi qaydaları aradan qaldıra bilərlər.

Bəzi amillər, məsələn, "Intel"-in maliyyələşdirmə meyarları ilə bağlı danışıqlar, CHIPS Aktı müqavilələrinin tamamlanmasının qarşısını alır. Oktyabr ayında "Intel"in baş direktoru Pat Gelsinger, subsidiyaların ayrılmasının çox uzun və yavaş olduğunu qeyd edib. Bu səbəblə, Bayden administrasiyası, bürokratik maneələri aşaraq bu vəsaitləri sürətlə təmin etməyə çalışır.

Əvəz Həsənov

*CHIPS Aktı (Creating Helpful Incentives to Produce Semiconductors for America Act) 2022-ci ildə ABŞ-da qəbul edilmiş bir qanundur. Bu qanun, ABŞ-da çip istehsalını artırmaq və bu sahədəki asılılığı azaltmaq məqsədilə hazırlanmışdır. CHIPS Aktı çərçivəsində ABŞ hökuməti çip istehsalçılarına böyük maliyyə subsidiyaları ayırır, həmçinin yarımkeçirici tədqiqatları və inkişafını dəstəkləyir.

CHIPS Aktının əsas məqsədləri:

1. ABŞ-da çip istehsalını artırmaq: Çip istehsalı kritik bir sahədir və ABŞ-ın dünya miqyasında bu sahədə daha güclü və müstəqil olması məqsədilə yerli istehsalın artırılması hədəflənir.
  
2. Tayvandan asılılığı azaltmaq: Çip istehsalının böyük bir hissəsi Tayvanda yerləşən şirkətlər tərəfindən həyata keçirilir. ABŞ, Tayvandan asılılığı azaltmaq və yerli istehsalı gücləndirmək istəyir.

3. İş yerləri yaratmaq: Çip istehsalının artırılması ilə yanaşı, yeni iş yerləri yaradılması və yerli iqtisadiyyatın gücləndirilməsi nəzərdə tutulur.

4. Yarımkeçirici tədqiqat və inkişafı: CHIPS Aktı çərçivəsində, həmçinin yarımkeçirici texnologiyalar üzrə tədqiqatların və innovasiyanın dəstəklənməsi üçün vəsait ayrılır.

Əsas maliyyə dəstəyi:

- 39 milyard dollar: ABŞ-da çip istehsalının dəstəklənməsi üçün subsidiyalar.

- 13,2 milyard dollar: Yarımkeçirici tədqiqatlar və işçi qüvvəsinin inkişafı üçün ayrılmış vəsait.

CHIPS Aktı, ABŞ-ın yüksək texnologiyalı sənayelərdə daha müstəqil və rəqabətqabiliyyətli olmasını təmin etməyə yönəlmiş bir addımdır.