Loughborough Universitetinin Avstraliya və ABŞ universitetləri ilə birgə apardığı yeni araşdırma iqlim dəyişikliyinin qlobal qida istehsalına ciddi təsirlərini proqnozlaşdırır.

Valyuta.az bu barədə NV-yə istinadla xəbər verir.

Artan temperaturun fermerlərin fiziki fəaliyyətinə təsiri Pakistan və Hindistan kimi əsas kənd təsərrüfatı regionlarında məhsuldarlığın 40%-ə qədər azalmasına səbəb ola bilər. Tədqiqatçılar həmçinin Cənub-Şərqi və Cənubi Asiya, Qərbi və Mərkəzi Afrika və Cənubi Amerikanın şimalı da daxil olmaqla digər mühüm regionlarda fiziki performansın 70%-ə qədər itkisini proqnozlaşdırırlar.

İllinoys Universitetindən araşdırma rəhbəri professor Cerald Nelson iqlim dəyişikliyinin təkcə əkinçilik və mal-qara üçün deyil, həm də qida istehsalında əsas rol oynayan kənd təsərrüfatı işçiləri üçün təhlükə yaratdığını vurğulayır. O qeyd edir ki, temperaturun yüksəlməsi onların tarlalarda əmək qabiliyyətini azaldır və ərzaq təhlükəsizliyinə real təhlükə yaradır.

Qlobal Dəyişiklik Biologiyası jurnalında dərc olunan və İqlim Dəyişikliyinə görə Kənd Təsərrüfatında Qlobal Manual Məhsuldarlığın Azalması adlı araşdırma, müxtəlif iqlim dəyişikliyi senariləri altında fiziki performansı proqnozlaşdırmaq üçün hesablama modellərindən istifadə edib. 700-dən çox istilik gərginliyi testindən əldə edilən məlumatlara əsaslanan modellər müxtəlif temperatur və rütubət şəraitində, həmçinin günəş işığı və küləyin təsiri altında insan fəaliyyətinin səviyyəsini göstərir.

Tədqiqat zamanı alimlər müəyyən ediblər ki, kənd təsərrüfatı işçiləri artıq yüksək temperatur səbəbindən məhdudiyyətlərlə üzləşiblər. “Yaxın keçmişin” iqlim şəraitində dünya fermerlərinin yarısı 86%-dən aşağı səmərəliliklə işləyib. Bu onu göstərir ki, yüksək temperatur artıq onların işinə mənfi təsir göstərir.

Loughborough Universitetinin professoru Corc Havenit tədqiqatın əhəmiyyətini vurğulayaraq, onun iqlim dəyişikliyinin qida istehsalına təsirini kəmiyyətcə qiymətləndirdiyini qeyd edib. Professor Havenit əlavə edib: "Ümid edirik ki, təklif edilən dəyişikliklər kənd təsərrüfatı işçilərinin və ərzaq təhlükəsizliyinin dəstəklənməsi üçün birbaşa investisiyalara kömək edəcək, çünki iqlim dəyişikliyi açıq iş mühitini getdikcə daha əlverişsiz edir".

İqlim dəyişikliyinin təsirini azaltmaq üçün təklif edilən digər tədbirlərə günəş radiasiyasının birbaşa təsirini azaltmaq üçün gecə və ya kölgədə işləmək bacarığı daxildir ki, bu da məhsuldarlığın 5-10% artmasına səbəb ola bilər. Xüsusilə kənd təsərrüfatının ağır fiziki əməklə sıx bağlı olduğu rayonlarda mexaniki maşın və avadanlıqlardan istifadənin artırılması da nəzərdə tutulur.

İqlim dəyişikliyinin kənd təsərrüfatı və ərzaq təhlükəsizliyinə iqtisadi təsirləri əhəmiyyətli ola bilər. Məhsuldarlığa təsirin daha dərindən dərk edilməsi bu təsirlərin daha dəqiq proqnozlaşdırılmasına və təsirin azaldılması tədbirlərinin həyata keçirilməsinə imkan verəcək.

Nicat