Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi yanında İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyinin sədri İnarə Vəliyeva bildirib ki, hazırda Azərbaycanda kibertəhlükəsizlik sahəsində kifayət qədər mütəxəssis yoxdur. Doğrudur, bu sahədə mütəxəssis sayı ölkəmizdə azdır, bu sahə ilə məşğul olan şəxslərin çoxu xaricdə işlərinə davam edirlər. Həm dünyada, həm də ölkəmizdə bu sahəyə ehtiyac günü-gündən artır. Azərbaycanda kibertəhlükəsizlik mütəxəssislərinin az olması nə ilə əlaqədardır? Gələcəkdə bu sahədə kadr çatışmazlığının nə kimi təsiri və ya fəsadları ola bilər?

Bu barədə Valyuta.az-a danışan informasiya təhlükəsizliyi üzrə mütəxəssis Fərhad Mirəliyev bildirib ki, kibertəhlükəsizlik sahəsində ölkəmizdə mütəxəssis çatışmazlığının bir sıra obyektiv və subyektiv səbəbləri var:

“Birincisi, kibertəhlükəsizlik digər ixtisas istiqamətlərinə nəzərən daha yeni sahədir və bu sahədə kadr hazırlığı xaricdə daha erkən başlasa da, bizdə bu proseslər gec başlayıb. Buna görə də bizdə indi-indi bu işlər formalaşdırılır və təhsil müəssisələrində artıq kibertəhlükəsizlik üzrə mütəxəssis hazırlanmasına başlanılıb. Amma bu vaxta qədər bu sahəyə həm maraq az olub, həm ixtisaslar açılmayıb və s. buna görə də xaricə nisbətən Azərbaycanda bu sahə üzrə mütəxəssislər azlıq təşkil edir”.

Mütəxəssis bunun əsas səbəblərindən birinin də “beyin köçü” olduğunu vurğulayıb:

“Son dövrlərdə həm kibertəhlükəsizlik, həm də digər İT sahələri üzrə xarici ölkəyə köçənlərin sayı kifayət qədər çoxdur. Bunun müəyyən şəxsi və sosial səbəbləri var. Həmin səbəblərə görə mütəxəssislər xaricə meyil edirlər. Amerika Birləşmiş Ştatlarında və Avropa ölkələrində əməkhaqqının nisbətən yüksək olması və ya iş mühitinin daha fərqli olması buna səbəb kimi göstərilə bilər. Azərbaycanda iş mühiti nisbətən konservativdir, yəni, burada oturuşmuş sistem və ənənələr var. Amma xaricdə iş sistemi, iş mühiti nisbətən sərbəstdir, liberaldır. Həmin ölkələrdə iş saatından tutmuş digər məsələlərə kimi mütəxəssisə daha çox azadlıq verilir. Bu da fərqli məsələdir ki, insanlar ürəklərincə olan mühiti seçməyə daha meyilli olurlar”.

“Bu sahədə kadr çatışmazlığı məsələsi artıq dövlət səviyyəsində də qeyd edilir. Buna uyğun olaraq bir sıra proqramlar icra olunur. Bura həm xaricdən mütəxəssislərin cəlb olunması, həm yerli təhsil müəsisələrində kibertəhlükəsizlik üzrə mütəxəssis hazırlanması, həm də xaricdə çalışan həmyerlilərimizin geriyə qayıtması ilə bağlı məsələlər diqqətdə saxlanılır”- deyə, o, qeyd edib.

F.Mirəliyev rəqəmsallaşma mühitinin genişlənməsi bu sahəni daha diqqətdə saxladığından da bəhs edib:

“Azərbaycanda elektron hökumətin inkişafı ilə bərabər, əhaliyə göstərilən elektron xidmətlərin sayının artırılması, ümumiyyətlə, rəqəmsallaşma mühitinin genişlənməsi kibertəhlükəsizlik məsələsini də ön plana çəkir. Artıq bizim ölkədə də kritik infrastruktur deyilən bir arxitektura şəbəkələr formalaşır. Bunun üçün isə mütləq şəkildə ixtisaslı kadrlar tələb olunur. Kibertəhlükəsizlik üzrə mütəxəssislər hazırlanmalı və həmin sahələrdə işə cəlb olunmalıdır. Bu olmazsa, çox böyük fəsadlara yol aça bilər, xüsusilə də kritik infrastrukturda kibertəhlükəsizlik üzrə mütəxəssislərin olmaması və ya ixisaslı kadrların kifayət qədər olmaması sonda çox acı nəticələrə gətirib çıxara bilər”.

Əvəz Həsənov