Doğru hissə seçməyin 7 qaydası

Sərmayə yatırmaq istəyən investorların qarşısında duran əsas suallardan biri budur: “Hansı şirkətin səhmlərinə güvənmək olar?”

Bazar daim dəyişir, yeni şirkətlər yaranır, köhnələr isə ya güclənir, ya da zəifləyir. Valyuta.az xəbər verir ki, təsadüfi seçimlə uğur qazanmaq nadir hallarda mümkündür. Uğurlu seçim üçün isə təcrübəli investorların sınaqdan keçirdiyi, sadə, lakin təsirli prinsiplərə əsaslanmaq vacibdir.

Aşağıda təqdim olunan yeddi qayda, həm qlobal nümunələr, həm də praktik tövsiyələrlə doğru hissə seçməkdə investorlar üçün faydalı ola bilər:

1. “Yenidən qurulma” hekayələrindən uzaq durun

Şirkətlər tez-tez “qurtuluş planı” və ya “yenidən dönüş” strategiyaları ilə gündəmə gəlirlər. Lakin bu cəhdlər nadir hallarda uzunmüddətli qazanc gətirir.

Məsələn, “Intel” uzun müddətdir bazar payını “AMD” və “Apple” şirkətlərinə uduzduğu halda, dəfələrlə “yenidən yüksəliş” planı elan edib, amma nəticə zəif qalıb. “PayPal” da “yeni fokuslanma” açıqlamaları ilə çıxış edir, lakin əsas biznes modelini gücləndirə bilmir.

➡️ İnvestisiya edərkən şirkətin təqdim etdiyi “hekayə”lərə deyil, konkret nəticələrə diqqət yetirilməlidir.

2. Korrupsiyada ittiham olunan şirkətlərdən uzaq durun

Etibar hər bir şirkətin ən vacib kapitalıdır. Korrupsiya qalmaqalları həm maliyyə göstəricilərinə, həm də reputasiyaya ciddi ziyan vurur.

Tarixdə ən məşhur fırıldaqlardan biri olan “Enron” saxta gəlir göstəriciləri ilə investorları aldadaraq iflasa uğrayıb. “Volkswagen” şirkəti isə “Dieselgate” qalmaqalı nəticəsində milyardlarla cərimə ödəməli olub və ictimai etibarını itirib.

➡️ Etik risk daşıyan şirkətlərdən uzaq durmaq daha sağlam yanaşmadır.

3. Qurucu liderlərin idarə etdiyi şirkətlərə üstünlük verin

Qurucu şəxslər, adətən, şirkətə daha çox bağlı olur və uzunmüddətli viziona sahib olurlar.

Məsələn, Ceff Bezos (Jeff Bezos) “Amazon”u sadə onlayn kitab mağazasından qlobal texnologiya nəhənginə çevirib. Elon Mask (Elon Musk) isə “Tesla” ilə avtomobil sektorunda inqilab yaradıb.

➡️ Qurucu liderlərin iştirakı şirkətin davamlı uğur şansını artırır.

4. Rəqabət üstünlüyünə malik şirkətləri seçin

Əgər şirkət rəqiblərindən seçilmir və davamlı üstünlük qazana bilmirsə, onun uğuru müvəqqəti olacaq.

“Apple” – iOS ekosistemi və dizaynı ilə təkcə telefon istehsalçısı deyil, həyat tərzini formalaşdıran bir markadır. “Coca-Cola” isə təkcə içki istehsalçısı deyil, həm də paylama şəbəkəsi və brend gücü ilə fərqlənir.

➡️ Uzunmüddətli üstünlüyə sahib şirkətlər daha davamlı gəlir gətirir.

5. Böyüyən bazarlara yatırım edin

Daralan bazarlarda qalmaq, adətən, zərərlə nəticələnir. Əksinə, inkişaf edən sahələr gəlir imkanlarını artırır.

“Nvidia” süni intellekt və GPU bazarındakı sürətli artım sayəsində rekord dəyərə çatıb. “Kodak” isə rəqəmsal foto texnologiyasına uyğunlaşmadığı üçün liderlik mövqeyini itirərək iflasa sürüklənib.

➡️ Gələcəkdə böyüyəcək sahələrə sərmayə qoymaq uğurun açarıdır.

6. Analist rəylərinə kor-koranə güvənməyin

Analist rəyləri bəzən ya çox nikbin, ya da həddindən artıq neqativ ola bilər.

“Dot-com” dövründə bir çox analist “internet şirkətlərini alın” çağırışı ilə çıxış etmişdi, lakin nəticədə bazar çökmüşdü. “Tesla” isə illərlə ya “şişirdilmiş”, ya da “batacaq” şirkət kimi qiymətləndirilib, lakin sonradan rekord səviyyələrə çatıb.

➡️ Analistləri dinləmək faydalıdır, lakin qərar şəxsi araşdırmaya əsaslanmalıdır.

7. Dizayna fokuslanan şirkətləri seçin

Sadəcə istehsal edən şirkətlər asanlıqla əvəz oluna bilər. Dizayn və brend gücünə sahib şirkətlər isə uzunömürlü olur.

“Nike” – istehsalı digər şirkətlərə həvalə edir, lakin dizayn və marketinq sayəsində lider mövqeyini qoruyur. “Apple” isə çoxsaylı telefon istehsalçısından fərqli olaraq, dizayn və istifadəçi təcrübəsi ilə seçilir.

➡️ Dizayn və innovasiyaya önəm verən şirkətlərin qazanc potensialı daha yüksəkdir.

Beləliklə:

Səhmlərə yatırım etmək təkcə “ucuz al, baha sat” prinsipi ilə deyil, doğru seçimlərlə mümkün olur. Şirkətin hekayəsi, etibarı, liderliyi, rəqabət üstünlüyü və bazar perspektivi kimi faktorlar düzgün qərarlar vermək üçün əsas göstəricilərdir. Bu yeddi qayda isə investorlar üçün doğru istiqaməti müəyyənləşdirməkdə yardımçı ola bilər.

Aydın