“Ciddi problemlər yaranacağına görə, restoranlarla bağlı assosiasiyaların yaradılması təklifinin realizasiya edilə bilən olacağını gözləmirəm”. 

Bu sözləri Valyuta.az-a iqtisadçı Xalid Kərimli deputat Tahir Mirkişilinin restoranlarla bağlı assosiasiyaların yardılması ilə bağlı səsləndirdiyi fikirləri şərh edərkən deyib. 

İqtisadçının sözlərinə görə, hansısa assosisasiya deyə bilməz ki, sən bu qiyməti qoymalısan və qiymət də bundan artıq ola bilməz:

“Ümumiyyətlə, bu assosisasiya yaransa, onun fəaliyyətləri nədən ibarət olacaq? Əgər Tahir müəllim dediyi kimi, assosisasiya restoranlar üçün qiymət təyin edən bir qurum olacaqsa, gərək onun qanunvericilik bazası yaradılsın, bir qanuni tənzimlənməsi olsun. Yəni bu assosisasiya nə cür formalaşacaq, üzvləri kimlərdən ibarət olacaq, qərarlar qəbul edərkən nəyə əsaslanacaq və s. Ona görə də bu assosisasiya ictimai birlik formasında ola bilər. Belə assosiyasiya olsa da, onların qərarları restoran üçün məcburi xarakter daşımayacaq".

Xalid Kərimli əlavə edib ki, bazar iqtisadiyyatında restoranların qiymətinin tənzimlənməsi nə lazım deyil, nə də bunu etmək vacib deyil:

"Burda insanları başqa nüans narahat edir. Son zamanlar restoranlarda xidmət haqqı ortaya çıxıb. Bunu da alıcıdan sürpriz şəkildə tələb edirlər. Əgər xidmət haqqı varsa, bunu alıcıya əvvəldən elan etmək lazımdır, alıcı sifariş zamanı bunu menyudan açıq şəkildə görməlidir. Restoran yeməyə istədiyi qiymət müəyyən edə bilər, bunu heç kim müəyyənləşdirə və müdaxilə edə bilməz. Azərbaycanda beş restoran yoxdur ki, o da bir nəfərin olsun və bizdə deyək ki, qiymətlər tənzimlənməlidir. Ölkədə restoran bolluğu var, insanlar da bu restorana öz ciblərinə uyğun seçib, getməlidir. Nə hansı assosasiyaya hansısa sektorda qiyməti təyin etmək səlahiyyəti vermək doğrudur, nə də onların bunu icra etməsi ağlabatan deyil. Bu total iqtisadiyyatı tənzimləmək üçün ola bilər, o da Sovet İttifaqı dövründə olan iqtisadiyyatdır ki, hər şey dövlət tərəfindən tənzimlənirdi. Tahir müəllim dediyindən belə anlaşılır ki, restoranlar özləri müzakirə edib qiymət araşdırsın, amma onların belə assosasiya yaradaraq qiymət müəyyən etməsi sual yarada bilər. Çünki bu artıq karter razılaşması kimi də nəzərdən keçirilə bilər”. 

Həmsöhbətimiz düşünür ki, Azərbaycanda restoran biznesində qiymətlər problemli deyil, kifayət qədər rəqabətli sektordur, ən müxtəlif təkliflər, çeşidlər var:

“İnsanlar bu xidmətləri seçməkdə azaddır, məcburilik yoxdur. Ona görə də restoran qiymətləri müzakirə edənə qədər monopolist idxalçıların qiymətlərinin tənzimlənməsinə baxsınlar ki, bu monopolistlər ölkədə inflyasiyanın qiymətinin aşağı düşməsinə niyə imkan vermirlər. Dövlət bütün qiymətlərə təsir edə bilər, amma tənzimləyə, müəyyənləşdirə bilməz”. 

Qeyd edək ki, Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin sədri Tahir Mirkişili komitənin iclasında deyib ki, bizdə dünyada olduğu kimi restoran assosiyasıyaları formalaşmalıdır. Qiymətləri onlar tənzimləməlidir. Dövlət indi bütün qiymətləri tənzimləyə bilməz. Ona görə də müəyyən sahələrdə qiymətlərin tənzimlənməsi üçün palatalar yaradılmalıdır. Bu palatalara biz müəyyən səlahiyyətlər verə bilərik. Onlar, həmçinin qiymətlərin tənzimlənmələrinə nəzarət edə bilərlər.

Davud