Aparılan araşdırmalara görə, iş axtaranların 78 %-i işə müraciət zamanı digər namizədlərdən fərqlənmək üçün yalan danışır. İşə qəbul zamanı deyilən yalanların əksəriyyəti cəmiyyətdə “ağ yalan” sayılan zərərsiz şişirtmə və ya bəzəklərdən ibarətdir. Bununla belə, bəzi yalanlar şirkətlər üçün potensial risklər yarada bilər, çünki onlar həqiqəti təhrif etməyə və ya gizlətməyə yönəlmiş davranışlardır.

Valyuta.az HR mütəxəssislərinin işə qəbul prosesində qarşılaşdıqları ən çox yayılmış yalan və sui-istifadə nümunələrini təqdim edir:

İş təcrübəsi və əvvəlki iş yerindən maaş

Xüsusilə son illərdə artan rəqabət və işsizlik səbəbindən bəzi namizədlər fərqlənmək üçün öz CV-lərində qeyri-real məlumatlar yaza bilərlər. Ümumiyyətlə, bu əsassız məlumat onun əvvəllər işlədiyi yerlər, iş saatları və aldığı maaşlarla bağlıdır. İnsanların verdiyi istinadları düzgün yoxlamaq böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Vəzifə adı və səriştəsi

Bəzi namizədlər daha yaxşı vəzifəyə müraciət etmək üçün əvvəllər çalışdıqları vəzifənin adını dəyişə bilərlər. Müraciət etmək istədikləri vəzifəyə daha uyğun olması üçün keçmişdə aldıqları vəzifələrin təsvirini reallığı əks etdirməyən şəkildə də yaza bilərlər. Bu cür saxtakarlıqların qarşısını almaq üçün namizədlərin işə qəbul zamanı müəyyən qiymətləndirmə testlərindən keçmələri tövsiyə olunur.

Peşəkar bacarıqlar

“Ağ yalan”ların ən çox yayıldığı yerlərdən biri də namizədlərin öz bacarıqları haqqında bəyan etdikləri məlumatlardır. Xüsusilə xarici dil bilikləri ilə bağlı şişirtmələrə rast gəlinir. Uzaqdan işə götürmə təcrübələrinin artması ilə bu sahədə görülən sui-istifadə üsulları da dəyişir. Məsələn, ingilis dilində onlayn müsahibədə namizəd özündən daha yaxşı danışa bilən dostunu təqdim edə bilər. Əvvəlcə müsahibə verilən namizədin doğru insan olduğunu müəyyən etmək və lazımi yoxlamalardan keçmək vacibdir.

İşə qəbul zamanı istər CV-də, istərsə də müsahibələrdə edilən şişirtmələr və ya ixtisarlar şirkətlər üçün birbaşa risk yaratmaya bilər. Bununla belə, şəxsin quruma bəyan etdiyi sənədlərin və məlumatların etibarlılığı çox kritikdir.

Şəxsiyyəti təsdiq edən sənəd

Standart təcrübə kimi, işə qəbul zamanı namizədlərdən şəxsiyyəti, cinayət tarixi, yaşayış yeri və varsa diplom sənədləri tələb olunur. Bəzi bədxahlar saxta cinayət sənədindən istifadə edərək hansısa müəssisədə işə düzəlməyə cəhd edə bilərlər. Sənədə dəyişiklik etməklə həqiqəti gizlədə bilərlər. Ümumiyyətlə, ekspertlər elektron hökumət vasitəsilə namizədin təqdim etdiyi cinayət, yaşayış yeri və şəxsiyyəti təsdiq edən sənədləri əl ilə yoxlayır. Ancaq yaxşı hazırlanmış saxta sənəddə insan gözü ilə aşkarlanması çətin olan detallar ola bilər.

Diplom və akademik sənədlər

Xəbərlərdə tez-tez rastlaşdığımız saxta diplom hadisələri günü-gündən artmaqdadır. Namizədin yerli, xarici diplom və sertifikatlarının işə götürülməzdən əvvəl etibarlılığının yoxlanması böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Əvəz Həsənov