2024-cü ildə Çin və Honq-Konq vasitəsilə Rusiyanın hərbi səylərini dəstəkləmək üçün yarımkeçiricilərin və digər qadağan olunmuş malların tədarükü 1/5 azaldılıb. Bununla belə, Honq-Konq sanksiyalardan yayınmaq üçün qlobal qaynar nöqtə olaraq qalır.

Valyuta.az xəbər verir ki, "Reuters" bu barədə ABŞ Ticarət Nazirliyinin məlumatlarına istinadən yazır.

Qeyd edilir ki, ümumi yüksək prioritet məhsulların (CHPL) Honq-Konq vasitəsilə tranzit daşınması yanvar-may ayları arasında 28% azalıb. Xüsusilə, söhbət ABŞ və Aİ-nin fikrincə, Rusiyanın Ukraynadakı müharibəsində istifadə oluna bilən qabaqcıl komponentlərdən, mikroelektronikadan gedir. Eyni zamanda, Honq-Konq istisna olmaqla, materik Çin vasitəsilə bu malların tranzit daşınması 19% azalıb.

Honq-Konq və Çin ABŞ hökuməti tərəfindən Rusiyanın hərbi sənayesi üçün materialların, o cümlədən yarımkeçiricilər və pilotsuz təyyarələr üçün hissələrin əldə etdiyi əsas qlobal mərkəzlər kimi görünür.

"Düşünürəm ki, biz sürəti yavaşlata bildiyimiz üçün ən azı nikbin olmaq üçün bəzi səbəblər var. Bu ticarətin bir hissəsi hələ də bizim bir nömrəli problemimizdir”, deyə ABŞ rəsmisi agentliyə bildirib.

ABŞ Dövlət Departamenti və Xəzinədarlıq Departamenti bütün dünyada Rusiya ordusu ilə kommersiya əlaqələri olan qurumlara, o cümlədən yarımkeçiricilərin təxribatında iştirak edən Honq-Konqdakı mərmi şirkətlərinə qarşı bir sıra sanksiyalar tətbiq edib.

Adının açıqlanmasını istəməyən məmur bildirib ki, qeyri-qanuni axınların azalması bir neçə amilin, o cümlədən ABŞ səlahiyyətlilərinin aqressiv tətbiqi, habelə məhsulları sərhəddən keçən şirkətlərlə əlaqənin nəticəsidir.

Vaşinqtonda yerləşən qeyri-kommersiya Qlobal Təhlükəsizlik Qrupunun ayrıca gömrük məlumatları dəsti müəyyən edib ki, 200-dən çox Honq-Konqda qeydiyyatdan keçmiş firma 2023-cü ilin avqust-dekabr ayları arasında Rusiya alıcılarına təxminən 2 milyard dollar dəyərində mal göndərib.

Honq Konq Azadlıq Komitəsinin (CFHK) hesabatında 2023-cü ilin avqust-dekabr ayları arasında "Nvidia" və Fransanın "Vectrawave"dən yüksək səviyyəli çiplərdən "Texas Instruments" və "Intel"dən ucuz çiplərə qədər 750 milyon ABŞ dolları dəyərində sanksiyaya məruz qalmış malların Honq-Konq vasitəsilə daşındığı müəyyən edilib.

2023-cü ilə aid gömrük məlumatları göstərib ki, "Nvidia"nın 1,58 milyon və 1,21 milyon dollar dəyərində iki tədarükü, Honq-Konqun mərkəzi biznes bölgəsindəki lüks ofis binasında yerləşən "Malachor Electronics" adlı yükgöndərən tərəfindən "Moskva Lotus" firmasına göndərilib. Məqalədə deyilir ki, keçən ilin avqust-dekabr ayları arasında Honq-Konqlu yükgöndərənlər Çin, Tayvan, Türkiyə, Tayland, Serbiya və BƏƏ kimi ölkələrdə satıldıqdan sonra Rusiyaya cəmi 17,6 milyon dollar dəyərində "Nvidia" məhsulları göndəriblər.

Digər yüksək texnologiyalı lotlara hər biri 1 milyon dollar dəyərində mikroprosessor kimi etiketlənmiş iki lot "Vectrawave" yarımkeçiriciləri daxildir. "Vectrawave" yüksək texnologiyalı rabitə və müdafiə sistemləri, o cümlədən radarlar üçün ixtisaslaşmış yarımkeçiricilər istehsalçısıdır.

Jurnalistlərin fikrincə, Honq-Konqda yeni firmaların yaradılması və qeydiyyatının asanlığı gəmiçilik və logistika şirkətlərinin və digər vasitəçilərin sayının artmasına səbəb olub ki, bu da İran və Şimali Koreya ilə ticarət və pul axınının məhdudlaşdırılmasına kömək edib. Onlardan bəziləri Amerika hakimiyyəti tərəfindən sanksiyaya məruz qalıb.

Honq-Konqda şəhərin konteyner limanı "Kwai Chung" yaxınlığında yerləşən sənaye binalarına baş çəkərkən, "Reuters" nümayəndələri gömrük və korporativ sənədlərdə qeyd olunan yükgöndərənlərin qapalı ofislərini tapıblar. Firmalardan biri olan "Align Trading" "Vectrawave" çiplərinin yükləyicisi, Honq Konq şirkətlərinin yüzlərlə qeydiyyat forması ilə dolu küflü otaq olan bir ünvana sahibdir.

Paşa Məmmədli