"CNBC"nin "FactSet" və "NYU Stern"in məlumatlarına əsaslanan təhlilinə görə, 1960-cı ildən 2024-cü ilə qədər "S&P 500"  indeksinə 10.000 dollarlıq sərmayə qoyulsaydı, yalnız səhmlərin qiymət artımı hesabına bu məbləğ 982.000 dollardan çox olardı.  

Lakin bu müddət ərzində bir çox şirkət səhmdarlara nağd vəsait ödəyirdi. Əgər investor həmin dövrdə bu vəsaiti yenidən sərmayə kimi istifadə etsəydi – bir çox investorun etdiyi kimi – 2025-ci ilə 6,42 milyon dollar əldə edə bilərdi.  

"Harford Funds"un məlumatına görə, 1960-cı ildən bəri reinvestisiya edilən dividendlərin mürəkkəb artımı "S&P 500"ün ümumi gəlirinin 85%-ni təşkil edib.  

Bu səbəbdən bəzi investorların portfellərində dividendlərə xüsusi diqqət yetirməsi təəccüblü deyil.  

Dividendlərin əhəmiyyəti

"Sadəcə dividendləri ödəyən şirkətlərə diqqət yetirməklə özünüzü daha güvəndə hiss edə bilərsiniz", – deyə "Simply Safe Dividends" şirkətinin qurucusu Brayan Bollincer bildirir. O əlavə edir ki, gənc investorlar "uzunmüddətli kapital artımı və ümumi gəlirə yönəlmiş dividend artımı portfeli" yarada bilərlər.  

Əgər siz "S&P 500" fonduna və ya oxşar geniş bazar indeks fonduna sahibsinizsə, artıq dividendlərin sizə işlədiyini bilmək vacibdir. Əgər portfelinizə əlavə dividend komponenti əlavə etmək istəyirsinizsə, investorların dividend strategiyalarından faydalanmasına imkan verən çoxlu investisiya və birja fondları (ETF) mövcuddur.  

Dividendlər gəlirləri necə artırır?

Dividendlərin necə işlədiyini qısa şəkildə izah edək. Gəlirli şirkətlər artıq nağd vəsaitlərini necə istifadə edəcəklərinə qərar verirlər. Bəzi inkişaf yönümlü şirkətlər bu vəsaiti yeni filialların açılması və ya məhsul araşdırmaları kimi biznesin inkişafına yönəldə bilər.  

Lakin maliyyə baxımından yetkin şirkətlərin çoxu bu vəsaitin bir hissəsini səhmdarlara təşəkkür jesti kimi ödəməyi seçir. Bu müntəzəm nağd ödənişlər dividendlərdir və əgər siz geniş bazar indeksinə sərmayə qoymusunuzsa, böyük ehtimalla bu dividendləri artıq əldə edirsiniz.  

Səhmin dividend gəlirliliyini hesablamaq üçün illik hər səhminə düşən dividend məbləğini həmin səhmin qiymətinə bölmək lazımdır. Məsələn, 100 dollarlıq bir səhmə sahibsinizsə və rübdə 0,25 dollar dividend alırsınızsa, illik 1 dollar ödəmə 100 dollara bölünərək 1% dividend gəlirliliyi əldə edilir.  

Hazırda "S&P 500" indeksinin dividend gəlirliliyi təxminən 1,3%-dir. Bu o deməkdir ki, "S&P 500" ETF-inizdə 1.000 dollarınız varsa, hər il hesabınıza təxminən 13 dollar nağd dividend yatırılır. Bu vəsaiti yenidən həmin fonda sərmayə qoyduğunuzda, siz mürəkkəb artım effektindən istifadə etmiş olursunuz.  

İki əsas dividend fondu növü

Əgər portfelinizdə dividend payını artırmaq istəyirsinizsə, dividendlərə yönəlmiş investisiya fondu və ya ETF əlavə edə bilərsiniz. Bu fondlar adətən iki əsas kateqoriyaya bölünür:  

1. Dividend artımı fondları

Bu fondlar müəyyən bir müddət ərzində dividend ödənişlərini artıran şirkətlərə fokuslanır. Məntiqə əsasən, dividendlərini uzun illər ərzində müntəzəm artıran şirkətlərin gələcəkdə də bu ənənəni davam etdirəcəyi gözlənilir.  

"Bu, zəmanət deyil", – "TMX VettaFi"nin araşdırma rəhbəri Todd Rozenblut bildirir. "Lakin bu şirkətlərin dividend artımını davam etdirmək ehtimalı daha yüksəkdir, çünki bu, onların biznes fəlsəfəsinin bir hissəsidir."  

Məsələn, "S&P 500" Dividend Aristokratları İndeksini izləyən fondlar ardıcıl ən azı 25 il ərzində dividendlərini artıran şirkətlərə sərmayə yatırır. S&P 500 Dividend Growers İndeksini izləyən fondlar isə şirkətlərdən ən azı 10 il ərzində dividend artımı tələb edir.  

Bu fondlar adətən investorların yüksək keyfiyyətli və ya "mavi çipli" adlandırdığı səhmləri ehtiva edir. "Morningstar" şirkətinin baş menecer tədqiqatçısı Dan Sotirofun sözlərinə görə, "bu şirkətlərin balansları adətən sabit olur və illər üzrə ardıcıl mənfəət əldə edirlər."  

2. Səhm gəliri fondları

Bu fondlar isə dividend ödənişlərini artıran şirkətlərə deyil, yüksək dividend gəliri təklif edən səhmlərə yönəlir.  

"İnsanların dividend fondları haqqında düşündükdə ağlına gələn əsas növ budur – dividend gəliri," – deyə Sotirof bildirir. "Bu, əsasən müntəzəm gəlir əldə etmək istəyən təqaüdçülərin üstünlük verdiyi strategiyadır."  

Məsələn, "FTSE High Dividend Yield" İndeksini izləyən fondlar 2,6% dividend gəliri təklif edir – bu, "S&P 500"ün dividend gəlirliliyindən iki dəfə çoxdur.  

Bununla belə, Rozenblut qeyd edir ki, bu cür fondlardan yüksək qiymət artımı gözləmək olmaz, çünki onlar adətən bazarın tənəzzül dövrlərində dayanıqlı qalan, lakin yavaş böyüyən sektorları əhatə edir.  

Dividend fondunu necə seçmək olar?

Dividend fondu seçərkən, məqsədlərinizi dəqiq müəyyənləşdirməlisiniz, – deyə Rozenblut bildirir.  

"İnvestorlar qərar verməlidir: dividendləri ümumi gəlirə əlavə olaraq kapital artımını artırmaq üçün istəyirlər, yoxsa onları əsas gəlir mənbəyi kimi görürlər?"  

Rəhim