Qlobal maliyyə sektorunun sürətli rəqəmsallaşması Azərbaycanın bank sektorunda ənənəvi maliyyə risklərinin idarəedilməsi metodlarının effektivliyini azaldaraq yeni çağırışlar meydana çıxarır. Dünyanın bir çox aparıcı bankları süni intellekt, maşın öyrənməsi və böyük məlumat analitikası vasitəsilə risk idarəetmə yanaşmalarını köklü şəkildə dəyişdirməkdədirlər. Azərbaycanın maliyyə sektoru da bu trendlə uzlaşır və bu prosesdə yerli mütəxəssislərin innovativ və praktik həlləri mühüm rol oynayır.

Valyuta.Az-ın verdiyi məlumata görə, bu sahədə aparıcı isimlərdən biri, Azərbaycanın bank sektorunda rəqəmsal inqilabın əsas hərəkətverici qüvvələrindən olan maliyyə risklərinin idarə edilməsi üzrə tanınmış ekpert Cənab Ramin Abbasovdur.

Ramin Abbasovun inkişaf etdirdiyi və tətbiq etdiyi qabaqcıl risk idarəetmə strategiyaları mövcud təcrübələrin səmərəliliyini artırmaqla yanaşı, yaranan maliyyə risklərinə real vaxtda cavab vermək üçün yeni yanaşmalar formalaşdırmışdır.

Maşın öyrənməsi və süni intellektin risk idarəetmə sistemlərinə inteqrasiyası sektorda maliyyə təhlükəsizliyinə yanaşmanı əsaslı şəkildə dəyişdirmişdir. Əksər aparıcı banklar artıq böyük həcmli məlumatları təhlil edə, potensial riskləri daha yüksək dəqiqliklə proqnozlaşdıra və təhlükələrə demək olar ki, anında cavab verə bilirlər.

Cənab Ramin Abbasovun ən mühüm nailiyyətlərindən biri maşın öyrənməsi və süni intelekt əsaslı kredit risklərinin qiymətləndirilməsi modelinin hazırlanmasıdır. Azərbaycanın ən böyük banklarından birində tətbiq olunan bu innovativ sistem ənənəvi risk qiymətləndirmə metodlarını müştəri davranışlarını təhlil edən, anomaliyaları aşkar edən və fırıldaqçılığın qarşısını yüksək dəqiqliklə alan qabaqcıl alqoritmləri özündə birləşdirir.

“Bu yanaşma sənayedə yeni standart müəyyən edib,” deyə kommersiya bankının Baş Risk İdarəçisi Namig Cəfərov həmin innovativ həll ilə bağlı mövqeyini bildirmişdir. "Bu sistem təkcə maliyyə institutlarımızın təhlükəsizliyini gücləndirməmiş, həmçinin əvvəllər kreditlə təmin olunmayan əhali seqmentlərinə də yeni imkanlar açmışdır."

Fırıldaqçılığın aşkarlanması ilə yanaşı, rəqəmsal transformasiya kredit risklərinin qiymətləndirilməsi proseslərini də əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırmışdır. Böyük məlumat analitikası vasitəsilə banklar artıq daha geniş məlumat dəstlərini təhlil edir, borcalanların kredit qabiliyyəti haqqında daha əhatəli məlumatlar əldə edirlər. Bu yanaşma kreditlərin geri ödənilməməsi ehtimalını azaldaraq bankların daha geniş müştəri qruplarına kredit təkliflərini genişləndirməsinə imkan yaratmışdır.

Bu texnoloji yeniliklər bank sektorunda tənzimləmə tələblərinə uyğunluğu da əsaslı şəkildə dəyişdirmişdir. Müasir texnologiyaların tətbiqi banklara bir çox tənzimləmə proseslərini avtomatlaşdırmağa, tənzimləmə tələblərinə daha səmərəli və dəqiq uyğunluq təmin etməyə imkan yaratmışdır.

Maliyyə risklərinin idarə edilməsində rəqəmsal transformasiya təkcə yeni texnologiyaların tətbiqindən ibarət deyil. Bu, sektorda risklərin müəyyən edilməsi, qiymətləndirilməsi və idarə edilməsi metodlarını yenidən nəzərdən keçirmək və dəyişən maliyyə mühitinə uyğunlaşmaq deməkdir. Kommersiya bankının aparıcı mütəxəssisi Amil Kərimovun ifadə etdiyi kimi: "Biz sadəcə mövcud proseslərimizi təkmilləşdirmirik, biz rəqəmsal dövrdə maliyyə təhlükəsizliyinə yanaşma tərzimizi kökündən dəyişirik."

Azərbaycanın bank sektoru inkişaf etdikcə risklərin idarə edilməsi sahəsində bu mühüm işlər vacib əhəmiyyət daşıyır. Bu töhfələr banklara risklərin daha effektiv idarə edilməsinə kömək etməklə yanaşı, Azərbaycanın maliyyə əməliyyatlarının təhlükəsizliyini və sabitliyini təmin edir.
Bu yeniliklərin təsiri fərdi maliyyə institutlarla məhdudlaşmır, ümumilikdə Azərbaycanın bank sektorunun qlobal arenada davamlılığına və rəqabət qabiliyyətinə töhfə verir. Rəqəmsal transformasiya maliyyə sektorunu yenidən formalaşdırdıqca, Azərbaycanın bank sektoru bu texnoloji inqilabın ön cərgələrində mövqe tutur.

Əvəz Həsənov,
aparıcı müxbir