Ukraynada pul tükənir, lakin kreditorlar inadkar olaraq qalırlar. İstiqraz sahibləri 2022-ci ildən bəri Ukraynadan heç bir ödəniş almayıblar. Rus işğalının başlaması ilə onlar iki illik moratoriumla razılaşıblar. Lakin 20 milyard dollarlıq istiqraz paketinin müddəti avqustun 1-də başa çatdığından, vaxt daralır.

Valyuta.az bu barədə "Berliner Zeitung"ə istinadən xəbər verir.

Qeyd olunur ki, ötən həftə Ukrayna hökuməti ilə beynəlxalq investorlar arasında Kiyevin borcun ödənilməsi müddətinin uzadılmasını və borcun qismən silinməsini xahiş etdiyi danışıqlar yenidən pozulub. Ukrayna iri amerikalı investor Blackrock, Fransa fondu Amundi və Britaniya beynəlxalq investoru Amia Capital daxil olmaqla, öz istiqrazlarının sahiblərindən daha böyük itkiləri qəbul etməyi xahiş edir, əks halda orduya və ordunun yenidən qurulmasına xərclərini əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdırmalı olacaq.

Lakin jurnalistlərin fikrincə, bu tələblər investorlar üçün çox yüksəkdir. Öz bəyanatında, Blackrock and Co-nun başçılıq etdiyi bir qrup kreditor  razılığa gəlməyə çalışdığını açıqlayıb. Bununla belə, Ukrayna hökumətinin təklif etdiyi 60% endirim maliyyə bazarının gözləntilərini xeyli üstələyir. Yalnız borcun təxminən 20% azaldılması məqbul olardı. Kiyevin təklif etdiyi azalma gələcək investorların Ukraynaya olan inamına “əhəmiyyətli ziyan vurmaq” riskini daşıyır.

Özəl kreditorlarla razılaşma həm də ona görə lazımdır ki, Ukrayna BVF-dən gələcək kreditlərdən asılıdır, o, Ukrayna hökuməti ilə hökumət borcunun ÜDM-ə nisbətinin 2033-cü ilə qədər 60%-ə enməsi barədə razılığa gəlib. Ötən il bu rəqəm 82,87% təşkil edirdisə, 2024-cü ilin sonunda 94%-i keçəcəyi təxmin edilir.

Amerika Oklend İnstitutundan iqtisadçı Frederik Mussonun fikrincə, beynəlxalq kreditorların tələblərini təmin etmək üçün Kiyev dövlət şirkətlərinin özəlləşdirilməsini sürətləndirməlidir. Bunun mərkəzi elementi 2021-ci il torpaq islahatıdır.

Ekspertlərin fikrincə, 1990-cı illərin əvvəllərindən bəri uğursuz özəlləşdirmə və korrupsiyalı idarəetmə torpaqları yeni oliqarx təbəqəsinin əlində cəmləşdirib. Xarici investorlar və ukraynalı oliqarxlar birlikdə yaxşı iş gördülər. Vəsaitlər əsasən Avropa və Şimali Amerikadan, o cümlədən Amerikanın özəl kapital fondu və Səudiyyə Ərəbistanının suveren sərvət fondu daxil olmaqla, daxil olub. Ev sahibləri pullarını vergi cənnətlərində saxlayır, kiçik fermerləri yoxsullaşdırır

Məqalədə sərmayə qoyuluşunun xarici investorlar üçün çox sərfəli olduğu bildirilir, çünki sərmayə qoyduqları kənd təsərrüfatı şirkətləri böyük torpaq sahələrinə malikdir və geniş miqyasda istehsal və ixrac edə bilir. Buna misal olaraq “Myronivskyi Hliboprodukt” (MHP) aqrar-sənaye qrupunun rəhbəri ukraynalı oliqarx Yuri Kosyukdur. Kosyuk imperiyası Ukrayna quş əti istehsalının 60%-nə sahibdir. MHP təsərrüfatları Ukraynada ən azı 300 min hektar torpaq becərirlər.

Bundan əvvəl UNIAN yazıb ki, Ukrayna təxminən 20 milyard dollar həcmində beynəlxalq borcun restrukturizasiyası ilə bağlı istiqraz sahibləri ilə razılaşa bilməyib. Belə vəziyyət Ukraynanı defoltla hədələyir. Ukraynanın maliyyə naziri Sergey Marçenko danışıqların davam etdiriləcəyini bildirib.

İqtisadçı Oleq Pendzin hesab edir ki, Ukrayna hazırda borc probleminin həlli üçün iki variantı nəzərdən keçirir, nəzərə alsaq ki, Kiyev təxminən 20 milyard dollar həcmində beynəlxalq borcun restrukturizasiyası ilə bağlı istiqraz sahibləri ilə razılaşa bilməyib.

Paşa Məmmədli