Empatiya və rəqəmlər: uğurlu maliyyə idarəçiliyinin ikili gücü

Könül Kərimova
    Veysəloğlu Şirkətlər Qrupunun Maliyyə Direktoru və İcra Komitəsinin üzvü

Baş Maliyyə Direktoru (“CFO”) olaraq rəqəmlərə əsaslanmaq bizim işimizin ayrılmaz hissəsidir. Əlbəttə, göstəricilər, proqnozlar, marjalar və risklərin idarə olunması qərar qəbuletmə prosesimizin əsas sütunlarıdır. Rəqəmlər obyektiv, ölçülə bilən və etibarlı göstəricilərdir. Onlar hələ də rəhbərliyin əsas alətlərindən və istinad nöqtələrindən biri olaraq qalır. Lakin zamanla belə bir həqiqət ortaya çıxır: rəqəmlər bizə yalnız nəticəni göstərir, səbəbləri isə yalnız insanları anlamaqla müəyyən etmək mümkündür. Hər bir maliyyə nəticəsinin arxasında mütləq insan amili dayanır. Əməkdaşların motivasiyası, işə münasibəti, özünü dəyərli hiss etməsi birbaşa təşkilatın maliyyə göstəricilərinə təsir göstərir. Məhz bu məqamda empatiya – yəni insanları anlama bacarığı – liderliyin ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrilir. Empatiya və analitik düşüncə bir-birinə zidd deyil, əksinə, bir-birini tamamlayır Bəziləri düşünür ki, empatiya sərt maliyyə qərarları ilə uzlaşmır – ya hisslərə əsaslanmalısan, ya da analitik olmalısan. Halbuki bu yanaşma artıq keçmişdə qalıb. Empatiya nə maliyyə intizamının əvəzedicisidir, nə də ona zidd anlayışdır. Əksinə, empatiya rəqəmlərin arxasındakı insan həqiqətlərini anlamağa imkan verir. Məsələn, hansısa bölmədə məhsuldarlıq aşağı düşürsə, statistik məlumatlar bunu göstərə bilər. Amma səbəbi başa düşmək üçün əməkdaşlarla ünsiyyət qurmaq, onların narahatlıqlarını dinləmək və onları anlamaq olduqca vacibdir. Empatiya liderə mövcud riskləri vaxtında müəyyən etməyə, daha balanslı qərarlar qəbul etməyə və insan resurslarını daha səmərəli idarə etməyə kömək edir. 

Empatiya – yumşaq xarakter deyil, strateji üstünlükdür 

Müasir biznes dünyasında əməkdaş rifahının və təşkilati mədəniyyətin maliyyə nəticələrinə təsiri artıq danılmazdır. Komanda üzvlərinin motivasiyası, şirkətə bağlılığı və uzunmüddətli sadiqliyi gəlirə birbaşa təsir edir. Psixoloji baxımdan təhlükəsiz iş mühiti isə daha çox yenilik və təşəbbüs deməkdir. İstedadların itirilməsi isə həm maddi zərərə, həm də məhsuldarlıq itkisinə səbəb olur. “CFO” olaraq biz yalnız rəqəmləri deyil, onların arxasında dayanan insan faktorunu da nəzərə aldıqda daha dayanıqlı və uzunmüddətli nəticələr əldə edə bilirik. Empatiya – insanları sadəcə dinləmək deyil, onları həqiqətən anlamaq və adekvat reaksiya vermək bacarığıdır. Bu bacarıq bu gün effektiv liderliyin əsas şərtlərindən biri hesab olunur. 

Yeni dövrün “CFO” modeli: rəqəmlərlə insani dəyərlər arasında tarazlığın qurulması

 Müasir “CFO”-lar yalnız maliyyə nəzarətçiləri deyil, həm də təşkilat daxilində etimad, şəffaflıq və mədəniyyət formalaşdıran liderlərdir. Artıq liderlik yalnız “rəqəmlər vacibdir” yanaşması ilə deyil, “rəqəmlərin arxasında duran insanlar da eyni dərəcədə önəmlidir” prinsipi ilə həyata keçirilir. Bu balans aşağıdakı prinsiplərə əsaslanmalıdır: 
Rəqəmlərə əsaslanan qərarların arxasında konkret insan reallıqları və ehtiyacları dayanır; 
Yüksək performans üçün insan potensialına xüsusi diqqət yetirilməlidir; 
Dayanıqlı nəticələr yalnız maliyyə göstəriciləri ilə deyil, insan kapitalının düzgün idarə olunması ilə əldə edilir. 

Nəticə: rəqəmlərin davamlılığını insanlar təmin edir. “İnsanlar, yoxsa faizlər?” sualı əslində yanlış qarşıdurmanı əks etdirir. Əsl liderlik bu iki anlayışı qarşı-qarşıya qoymaq deyil, onları bir yerdə, harmoniya şəklində idarə etməkdir. Maliyyə intizamı və insan yönümlü liderlik yanaşması birlikdə tətbiq olunduqda, təşkilat həm iqtisadi, həm də mədəni baxımdan möhkəmlənir. Çünki uğurlu nəticələrin arxasında sadəcə planlar deyil, o planları həyata keçirən insanlar dayanır.